Giáo án: Tổng kết phần văn học - Ngữ Văn lớp 9
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Hệ thống hóa các tác phẩm thuộc các thể loại văn học trong chương trình THCS.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng hệ thống hoá kiến thức đã học về các thể loại văn học gắn với từng thời kì.
- Đọc hiểu tác phẩm theo đặc trưng thể loại.
3. Thái độ
- Có ý thức hệ thống hoá văn học Việt Nam theo thời kì, bỗi dưỡng tình yêu văn học.
II. Chuẩn bị tài liệu
1. Giáo viên
Soạn bài, đọc chuẩn kiến thức kĩ năng, tài liệu tham khảo, sách giáo khoa, sách giáo viên...
2. Học sinh
- Chuẩn bị ôn theo nội dung câu hỏi sách giáo khoa.
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức
Sĩ số:
9A:
9B:
9C:
2. Kiểm tra đầu giờ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh.
Hỏi: Các kiểu bài trong chương trình Tập làm văn văn 9? Mỗi quan hệ giữa ba phân môn trong chương trình Ngữ văn?
3. Bài mới
Để củng cố về thể loại văn học trong chương trình Ngữ văn THCS chúng ta cùng tìm hiểu bài tổng kết văn học.
A. VĂN HỌC DÂN GIAN
| Thể loại | Định nghĩa | Các văn bản được học |
|---|---|---|
| Truyện | - Truyền thuyết: Kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân về sự kiện và nhân vật lịch sử được kể. | - Con Rồng cháu Tiên; Bánh chưng bánh giầy; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Sự tích Hồ Gươm |
| - Cổ tích: Kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc (bất hạnh, dũng sĩ, tài năng, thông minh và ngốc nghếch là động vật... ). Có yếu tố hoang đường, thể hiện mơ ước, niềm tin chiến thắng... | - Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh. | |
| - Ngụ ngôn: Mượn chuyện về vật, đồ vật (hay chính con người) để nói bóng, gió kín đáo chuyện về con người nhằm khuyên nhủ răn dạy một bài học nào đó. | - Ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi; Đeo nhạc cho mèo; Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng | |
| - Truyện cười: Kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hay phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội. | - Treo biển; Lợn cưới, áo mới | |
| Ca dao - Dân ca | Chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người. | Những câu hát về tình cảm gia đình; Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người; Những câu hát than thân; Những câu hát châm biếm |
| Tục ngữ | Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt (tự nhiên, lao động, xã hội... ) được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày. | Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất; Tục ngữ về con người và xã hội |
| Sân khấu (chèo) | Là loại kịch hát, múa dân gian; kể chuyện diễn tích bằng hình thức sân khấu (diễn ở sân đình gọi là chèo sân đình). Phổ biến ở Bắc Bộ | Quan Âm Thị Kính |
B. VĂN HỌC TRUNG ĐẠI
- Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu bài tập 3 trong sách giáo khoa. Giáo viên kẻ bảng và gọi học sinh trình bày từng phần, từng cột. Yêu cầu:
| Thể loại | Tên văn bản | Thời gian | Tác giả | Những nét chính về nội dung và nghệ thuật |
|---|---|---|---|---|
| Truyên kí | 1. Con hổ có nghĩa | (Nhà xuất bản GD-1997) | Vũ Trinh | Mượn chuyện của loài vật để nói chuyện con người, đề cao ân nghĩa trong đạo làm người |
| 2. Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng | Đầu thế kỉ 15 | Hồ Nguyên Trừng | Ca ngợi phẩm chất cao quý của vị thái y lệnh họ Phạm: tài chữa bệnh và lòng thương yêu con người, không sợ uy quyền. | |
| 3. Chuyện người con gái Nam Xương (trích truyền kì mạn lục) | Thế kỉ 16 | Nguyễn Dữ | Cảm thông với số phận oan nghiệt và vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ. Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả nhân vật... | |
| 4. Chuyện cũ trong phủ chúa (trích Vũ trung tuỳ bút) | Đầu thế kỉ 19 | Phạm Đình Hổ | Phê phán thói ăn chơi của vua chúa, quan lại qua lối ghi chép sự việc cụ thể, chân thực, sinh động. | |
| 5. Hoàng Lê nhất thống chí (trích) | Đầu thế kỉ 19 | Ngô Gia Văn Phái | Ca ngợi chiến công của Nguyễn Huệ, sự thất bại của quân Thanh; Nghệ thuật viết tiểu thuyết chương hồi kết hợp tự sự và miêu tả. | |
| Thơ | Sống núi nước Nam | 1077 | Lí Thường Kiệt | Lòng tự hào dân tộc, ý chí quyết chiến quyết thắng với giọng văn hào hùng. |
| Phò giá về kinh | 1285 | Trần Quang Khải | Ca ngợi chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và bài học về thái bình sẽ giữ cho đất nước vạn cổ. | |
| Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường | Cuối thế kỉ 13 | Trần Nhân Tông | Sự gắn bó với thiên nhiên và cuộc sống của một vùng quê yên tĩnh mà không đìu hiu. Nghệ thuật tả cảnh tinh tế. | |
| Bài ca Côn Sơn Trước | 1442 | Nguyễn Trãi | Sự giao hoà giữa thiên nhiên với một tâm hồn nhạy cảm và nhân cách thanh cao. Nghệ thuật tả cảnh, so sánh đặc sắc. | |
| Sau phút chia ly (trích Chinh phụ ngâm khúc) | Đầu Thế kỉ 18 | Đặng Trần Côn (Đoàn Thị Điểm dịch) | Nỗi sầu của người vợ, tố cáo chiến tranh phi nghĩa. Cách sử dụng điệp từ tài tình. | |
| Bánh trôi nước | Thế kỉ 18 | Hồ Xuân Hương | Sự trân trọng vẻ đẹp trong trắng của người phụ nữ và ngậm ngùi cho thân phận mình. Sử dụng có hiệu quả hình ảnh so sánh ẩn dụ. | |
| Qua đèo ngang | Thế kỉ 19 | Bà Huyện Thanh Quan | Vẻ đẹp cổ điển của bức tranh về Đèo Ngang và một tâm sự yêu nước qua lời thơ trang trọng, hoàn chỉnh của thể Đường luật. | |
| Bạn đến chơi nhà | Cuối TK 18 đầu TK19 | Nguyễn Khuyến | Tình cảm bạn bè chân thật, sâu sắc, hóm hỉnh và một hình ảnh thơ giản dị, linh hoạt | |
| Truyện thơ | Truyện Kiều, trích | Đầu thế kỉ 19 | Nguyễn Du | |
| Chị em Thuý Kiều. | Đầu thế kỉ 19 | Nguyễn Du | - Cách miêu tả vẻ đẹp và tài hoa của chị em Thuý Kiều. | |
| Cảnh ngày xuân | Đầu thế kỉ 19 | Nguyễn Du | - Cảnh đẹp ngày xuân cổ điển, trong sáng. | |
| Kiều ở lầu Ngưng Bích | Đầu thế kỉ 19 | Nguyễn Du | - Tâm trạng và nỗi nhớ của Thuý Kiều với lối sử dụng điệp từ. | |
| Mã Giám Sinh mua Kiều. | Đầu thế kỉ 19 | Nguyễn Du | - Phê phán, vạch trần bản chất Mã Giám Sinh và nỗi nhớ của nàng Kiều. | |
| Thuý Kiều báo ân báo oán | Đầu thế kỉ 19 | Nguyễn Du | - Kiều báo ân báo oán với giấc mơ thực hiện công lí qua đoạn trích kết hợp miêu tả vời bình luận | |
| Truyện Lục Vân Tiên trích | Giữa Thế Kỷ 19 | Nguyễn Đình Chiểu | ||
| Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga | Giữa Thế Kỷ 19 | Nguyễn Đình Chiểu | - Vẻ đẹp của sức mạnh nhân nghĩa của người anh hùng qua giọng văn và cách biểu cảm của tác giả. | |
| Lục Vân Tiên gặp nạn | Giữa TK 19 | Nguyễn Đình Chiểu | - Nỗi khổ của người anh hùng gặp nạn và bản chất của bọn vô nhân đạo. | |
| Nghị luận | Chiếu dời đô | 1010 | Lý Công Uẩn | Lí do đời đô và mong ước giữ nước muôn đời bền vững và hưng thịnh. Lập luận chặt chẽ. |
| Hịch tướng sĩ (trích) | Trước 1285 | Trần Quốc Tuấn | Trách nhiệm đối với đất nước và lời kêu gọi thống thiết đối với tướng sĩ. Lập luận chặt chẽ, luận cứ xác đáng, giàu sức thuyết phục. | |
| Nước Đại Việt ta (trích Bình Ngô đại cáo) | 1428 | Nguyễn Trãi Tự hào dân tộc, niềm tin chiến thắng, luận cứ rõ ràng, hấp dẫn. | ||
| Bàn luận về phép học | 1791 | Nguyễn Thiếp | Học để có kiến thức, để phục vụ đất nước chứ không phải cầu danh. Lập luận chặt chẽ, thuyết phục |
C. VĂN HỌC HIỆN ĐẠI
- Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu bài tập 4, hướng dẫn học sinh tổng kết như 2 nội dung trên (kẻ bảng, điền nội dung)
| Thể loại | Tên văn bản | Thời gian | Tác giả | Những nét chính về nội dung và nghệ thuật |
|---|---|---|---|---|
| Truyện kí | Sống chết mặc bay | 1918 | Phạm Duy Tốn | Tố cáo tên quan phủ vô nhân đạo. Cảm thông với nỗi thống khổ của nhân dân. Nghệ thuật miêu tả tương phản, đối lập và tăng cấp. |
| Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu | 1925 | Nguyễn Ái Quốc | Đối lập 2 nhân vật: Va ren- gian trá, lố bịch; Phan Bội Châu -kiên cường bất khuất. Giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh... | |
| Tức nước vỡ bờ (trích Tắt đèn) | 1939 | Ngô Tất Tố | Tố cáo xã hội phong kiến tàn bạo, cảm thông với nỗi khổ của người nông dân, vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông thôn. Nghệ thuật miêu tả nhân vật... | |
| Trong lòng mẹ (trích Những ngày thơ ấu) | 1940 | Nguyên Hồng | Những cay đắng tủi nhục và tình yêu thương người mẹ của tác giả thời thơ ấu. Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật. | |
| Tôi đi học | 1941 | Thanh Tịnh | Kỉ niệm ngày đầu đi học. Nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm | |
| Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế mèn phiêu lưu kí) | 1941 | Tô Hoài | Vẻ đẹp cường tráng, tính cách kiêu ngạo và nỗi ân hận của Dế Mèn khi gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt. Nghệ thuật nhân hoá, kể chuyện hấp dẫn. | |
| Lão Hạc | 1943 | Nam Cao | Số phận đau thương và vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc, sự cảm thông sâu sắc của tác giả. Cách miêu tả tâm lí nhân vật và cách kể chuyện hấp dẫn. | |
| Làng | 1948 | Kim Lân | Tình yêu quê hương đất nước của những người phải đi tản cư. Tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật | |
| Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam | 1957 | Đoàn Giỏi | Chợ Năm Căn, cảnh sông nước Cà Mau rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên qua cảm nhận tinh tế của tác giả. | |
| Chiếc lược ngà | 1966 | Nguyễn Quang Sáng | Tình cảm cha con sâu đậm, đẹp đẽ trong hoàn cảnh eo le của chiến tranh. Cách kể chuyện hấp dẫn, kết hợp với miêu tả và bình luận. | |
| Lặng lẽ Sapa | 1970 | Nguyễn Thành long | Vẻ đẹp của người thanh niên với công việc lặng thầm. Tình huống truyện hợp lí, lối kể chuyện tự nhiên. Kết hợp tự sự với trữ tình và bình luận | |
| Những ngôi sao xa xôi | 1971 | Lê Minh Khuê | Vẻ đẹp tâm hồn và tính cách của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung; miêu tả tâm lí nhân vật | |
| Vượt thác (trích Quê nội) | 1974 | Võ Quảng | Vẻ đẹp thơ mộng, hùng vĩ của thiên nhiên và vẻ đẹp của sức mạnh con người trước thiên nhiên. Tự sự kết hợp với trữ tình. | |
| Lao xao (trích Tuổi thơ lặng im) | 1985 | Duy Khán | Bức tranh sinh động, cụ thể về thế giới loài chim ở một vùng quê. Cách quan sát và miêu tả tinh tế. | |
| Tuỳ bút | Bến quê | 1985 | Nguyễn Minh Châu | Trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương. Tình huống truyện, hình ảnh giàu tính biểu tượng, tâm lí nhân vật |
| Một món quà của lúa non: Cốm | 1943 | Thạch Lam | Thứ quà riêng biệt, nét đẹp văn hoá. Cảm giác tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc. | |
| Cây tre Việt Nam | 1955 | Thép Mới | Qua hình ảnh ẩn dụ, ca ngợi cây tre (con người Việt Nam) anh hùng trong lao động và chiến đấu, thuỷ chung chịu đựng gian khổ hi sinh... | |
| Mùa xuân của tôi | Trước 1975 | Vũ Bằng | Nỗi nhớ Hà Nội da diết của người xa quê bộc lộ tình yêu quê hương đất nước. Tâm hồn tinh tế nhạy cảm và ngòi bút tài hoa. | |
| Cô Tô | 1976 | Nguyễn Tuân | Cảnh đẹp thiên nhiên và vẻ đẹp của con người vùng đảo Cô Tô. Ngòi bút điêu luyện, tinh tế của tác giả. | |
| Sài gòn tôi yêu | 1990 | Minh Hương | Sức hấp dẫn của thiên nhiên, khí hậu Sài Gòn. Con người Sài Gòn cởi mở, chân tình, trọng đạo nghĩa. Cách cảm nhận tinh tế, ngôn ngữ giàu sức biểu cảm. | |
| Thơ | Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác | 1914 | Phan Bội Châu | Phong thái ung dung, khí phách kiên cường của người chí sĩ yêu nước vượt lên cảnh ngục tù. Giọng thơ hào hùng, có sức lôi cuốn. |
| Đập đá ở Côn Lôn | Đầu Thế kỉ 20 | Phan Chu Trinh | Hình tượng đẹp uy phong lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy. Bút pháp lãng mạn, giọng thơ hào hùng. | |
| Muốn làm thằng Cuội | 1917 | Tản Đà | Bất mãn với thực tại tầm thường muốn lên cung trăng để bầu bạn với chị Hằng. Hồn thơ lãng mạn pha chút ngông nghênh. | |
| Hai chữ nước nhà | 1924 | Trần Tuấn Khải | Mượn câu chuyện lịch sử để bộc lộ cảm xúc và động viên lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng bào. Thể thơ phù hợp, giọng thơ trữ tình thống khiết. | |
| Quê hương | 1939 | Tế Hanh | Bức tranh tươi sáng, sinh động về vùng quê. Những con người lao động khoẻ mạnh đầy sức sống. Lời thơ bình dị, gợi cảm, thiết tha. | |
| Khi con tu hú | 1939 | Tố Hữu | Lòng yêu cuộc sống nỗi khao khát tự do của người chiến sĩ giữa chốn ngục tù. Thể thơ lục bát giản dị, thiết tha. | |
| Tức cảnh Pắc Bó | 1941 | Hồ Chí Minh | Vẻ đẹp hùng vĩ của Pắc Bó, niềm tin sâu sắc của Bác vào sự nghiệp cứu nước. Lời thơ giản dị, trong sáng mà sâu sắc. | |
| Ngắm Trăng | 1942-1943 | Hồ Chí Minh | Tình yêu thiên nhiên thiết tha giữa chốn tù ngục và tinh thần lạc quan cách mạng. Bài thơ sử dụng biện pháp nhân hoá rất linh hoạt, tài tình. | |
| Đi đường | 1942-1943 | Hồ Chí Minh | Những nỗi gian khổ khi bị giải đi và vẻ đẹp thiên nhiên trên đường. Lời thơ giản dị mà sâu sắc. | |
| Nhớ rừng (Thi nhân Việt Nam) | 1943 | Thế Lữ | Mượn lời con hổ bị nhốt để diễn tả nỗi chán ghét thực tại tầm thường, niềm khao khát tự do mãnh liệt. Chất lãng mạn chan chứa xúc cảm trong bài thơ. | |
| Ông đồ (Thi nhân Việt Nam) | 1943 | Vũ Đình Liên | Thương cảm với ông đồ, với lớp người "đang tàn tạ". Lời thơ giản dị mà sâu sắc, gợi cảm. | |
| Cảnh khuya | 1948 | Hồ Chí Minh | Cảnh đẹp thiên nhiên, nỗi lo vận nước. Hình ảnh thơ sinh động, cách so sánh độc đáo. | |
| Rằm tháng giêng | 1948 | Hồ Chí Minh | Cảnh đẹp đêm rằm tháng giêng ở Việt Bắc, cuộc sống chiến đấu của Bác, niềm tin yêu cuộc sống. Bút pháp cổ điển và hiện đại | |
| Đồng chí | 1948 | Chính Hữu | Tình đồng chí tạo nên sức mạnh đoàn kết, thương yêu, chiến đấu; Lời thơ giản dị, hình ảnh chân thực. | |
| Lượm | 1949 | Tố Hữu | Vẻ đẹp hồn nhiên của Lượm trong công tác tham gia chiến đấu giải phóng quê hương. Sự hi sinh can đảm của Lượm. Thơ tự sự kết hợp trữ tình. | |
| Đêm nay Bác không ngủ | 1951 | Minh Huệ | Hình ảnh Bác không ngủ, lo cho bộ đội và dân công. Niềm vui của người đội viên trong đêm không ngủ cùng Bác. Lời thơ giản dị, sâu sắc. | |
| Đoàn thuyền đánh cá | 1958 | Huy Cận | Cảnh đẹp thiên nhiên và niềm vui của con người trong lao động trên biển. Bài thơ giàu hình ảnh sáng tạo. | |
| Con cò | 1962 | Chế Lan Viên | Ca ngợi tình mẹ con và ý nghĩa của lời ru đối với cuộc sống con người. Vận dụng sáng tạo ca dao, nhiều câu thơ đúc kết những suy ngẫm sâu sắc. | |
| Bếp lửa | 1963 | Bằng Việt | Những kỉ niệm tuổi thơ về người bà, bếp lửa cùng nỗi nhớ quê hương da diết. Giọng thơ truyền cảm, da diết; hình ảnh thơ chân thực giàu sức biểu cảm. | |
| Mưa | 1967 | Trần Đăng Khoa | Cảnh vật thiên nhiên trước và trong cơn mưa rào ở làng quê Việt Nam. Thể thơ tự do, nhịp thơ nhanh, mạnh, óc quan sát tinh tế; ngôn ngữ phóng khoáng. | |
| Tiếng gà trưa | 1968 | Xuân Quỳnh | Những kỉ niệm của người lính trên đường ra trận và sức mạnh chiến thắng kẻ thù. Cách sử dụng điệp ngữ "Tiếng gà trưa" và ngôn ngữ tự nhiên. | |
| Bài thơ về tiểu đội xe không kính | 1969 | Phạm Tiến Duật | Những gian khổ hy sinh và tinh thần lạc quan của người lính lái xe. Lời thơ giản dị, tự nhiên dễ đi vào lòng người. | |
| Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ | 1971 | Nguyễn Khoa Điềm | Tình yêu con gắn với tình yêu quê hương đất nước và tinh thần chiến đấu của người mẹ Tà-ôi. Giọng thơ ngọt ngào, trìu mến, giàu nhạc tính. | |
| Viếng lăng Bác | 1976 | Viễn Phương | Tình cảm nhớ thương, kính yêu, tự hào về Bác. Lời thơ thiết tha, ân tình, giàu nhạc tính. | |
| Ánh trăng | 1978 | Nguyễn Duy | Nhắc nhở về những năm tháng gian khổ của người lính, nhắc nhở thái độ sống uống nước nhớ nguồn. Giọng thơ tâm tình, tự nhiên, hình ảnh giàu sức biểu cảm. | |
| Mùa xuân nho nhỏ | 1980 | Thanh Hải | Tình yêu và gắn bó với mùa xuân, với thiên nhiên. Tự nguyện làm mùa xuân nhỏ hiến dâng cho đời. Thể thơ 5 chữ thân thuộc, ngôn ngữ giàu sức truyền cảm. | |
| Nói với con (thơ Việt Nam) | 1945 - 1985 | Y Phương | Tình cảm gia đình đầm ấm, truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương, dân tộc. Từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi cảm. | |
| Sang thu | 1998 | Hữu Thỉnh | Sự biến chuyển nhẹ nhàng từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm. | |
| Nghị luận | Thuế máu (trích Bản án chế độ thực dân Pháp) | 1925 | Nguyễn Ái Quốc | Tố cáo thực dân đã biến người nghèo ở các nước thuộc địa thành vật hy sinh cho các trận chiến tranh tàn khốc. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực. |
| Tiếng nói của văn nghệ | 1948 | Nguyễn Đình Thi | Văn nghệ là sợi dây đồng cảm kỳ diệu. Văn nghệ giúp con người sống phong phú và tự hoàn thiện nhân cách. Bài văn có lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh và cảm xúc. | |
| Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. | 1951 | Hồ Chí Minh | Khẳng định, ca ngợi tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Lập luận chặt chẽ, giọng văn thiết tha, sôi nổi, thuyết phục. | |
| Sự giàu đẹp của Tiếng Việt | 1967 | Đặng Thai Mai | Tự hào về sự giàu đẹp của tiếng Việt trên nhiều phương diện, biểu hiện của sức sống dân tộc. Lập luận chặt chẽ, có sức thuyết phục cao. | |
| Đức tính giản dị của Bác Hồ | 1970 | Phạm Văn Đồng | Giản dị là đức tính nổi bật của Bác trong đời sống, trong các bài viết. Nhưng có sự hài hoà với đời sống tinh thần phong phú, cao đẹp. Lời văn thiết tha, có sức truyền cảm. | |
| Ý nghĩa văn chương NXB GD | 1998 | Hoài Thanh | Nguồn gốc của văn chương là lòng vị tha, văn chương là hình ảnh của cuộc sống phong phú. Lối văn nghị luận chặt chẽ, có sức thuyết phục. | |
| Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới | 2001 | Vũ Khoan | Điểm mạnh và yếu của tuổi trẻ Việt Nam. Những yêu cầu khắc phục cái yếu để bước vào thế kỉ mới. Lời văn hùng hồn, thuyết phục. | |
| Kịch | Bắc Sơn | 1946 | Nguyễn Huy Tưởng | Phản ánh mâu thuẫn giữa cách mạng và kẻ thù của cách mạng; thể hiện diễn biến nội tâm nhân vật Thơm. Nghệ thuật thể hiện tình huống và mâu thuẫn. |
4. Củng cố, luyện tập:
- Giáo viên hệ thống toàn bài.
Hỏi: Các thể loại văn học đã học trong chương trình THCS?
5. Hướng dẫn học sinh về nhà:
- Nhận xét việc lập bảng chuẩn bị bài của học sinh ở nhà
- Học bài cũ, Chuẩn bị: Tổng kết văn học Việt Nam (tiếp)