Giáo án: Phong cách Hồ Chí Minh (Tiết 2) - Ngữ Văn lớp 9

Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản (tiếp)

- Một học sinh đọc đoạn 2 và đoạn 3.

Hỏi: Nhắc lại nội dung chính của đoạn văn?

Hỏi: Lối sống của Bác được tác giả đề cập tới ở những phương diện nào? Cụ thể ra sao?

b. Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh:

- Thể hiện trong lối sống giản dị mà thanh cao của Người cụ thể:

+ Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ: “Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ”… “Chỉ vẹn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ…

+ Những tran phục giản dị: “Bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ”

+ Tư trang ít ỏi: một chiếc valicon với vài bộ quần áo, vài vật kỷ niệm”.

+ Việc ăn uống: “Rất đạm bạc”. Những món ăn dân tộc không cầu kỳ “cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa…”.

(Tích hợp với văn bản: “Đức tính giản dị của Bác Hồ”, vở kịch “Đêm trắng”, các văn bản thơ khác).

- Yêu cầu học sinh liên hệ với những bài viết đã sưu tầm được.

Hỏi: Tác giả đã so sánh lối sống của Bác với những ai? Cách so sánh như vậy có tác dụng gì?

- Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác cũng giống như các nhà nho nổi tiếng trước đây (Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm)

→ Đó là nét đẹp của một lối sống rất dân tộc, rất Việt Nam

⇒ Đây là phong cách sống có văn hoá thể hiện một quan niệm thẩm mỹ: cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên

Hỏi: Từ đó tác giả đã nhận định như thế nào về lối sống của Bác?

- Một lối sống giản dị, trong sáng mà vô cùng thanh cao, sang trọng.

- Đó là cách sống không tự đề cao, không tự đặt mình lên trên mọi thứ thông thường ở đời như của những con người tự vui trong cảnh nghèo túng.

Hỏi: Tại sao nói lối sống của Bác lại là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao?

* Một phong cách sống vừa mang vẻ đẹp của đạo đức vừa mang vẻ đẹp của trí tuệ Sống như Bác đó là sống đẹp.

Hỏi: Để làm nổi bật vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì?

c. Đặc sắc nghệ thuật của bài viết:

- Nghệ thuật: Kết hợp giữa kể và bình luận, so sánh, dẫn thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm

- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng (sử dụng loạt từ Hán Việt (Tiết chế, hiền triết, thuần đức, danh nho di dưỡng tinh thần, thanh đạm, thanh cao, …)

- Kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự, biểu cảm, lập luận.

- Sử dụng thành công nghệ thuật đối lập, các hình thức so sánh…

- Lựa chọn những chi tiết tiêu biểu trong phong cách và lối sống của Bác, giúp cho bài văn giàu sức thuyết phục..

Hỏi: Nêu tác dụng của các biện pháp Nghệ thuật đó?

- Tác dụng: Giúp người đọc cảm nhận sâu sắc nét đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Hỏi: Nêu cảm nhận của bản thân khi học xong văn bản?

- Giúp người đọc thấy được sự gần gũi giữa Bác Hồ với các vị hiền triết của dân tộc.

Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh tổng kết:

Hỏi: Em hiểu như thế naof là “ cách sống không tự thần thánh hoá khác đời hơn đời”?

Hỏi: Em hiểu như thế nào về câu nói: “Cách sống giản dị của Bác là một quan niệm thẩm mỹ về cuộc sống”?

Hỏi: Nêu cảm nhận của em về nội dung và nghệ thuật văn bản?

III. Tổng kết

*Ghi nhớ Sách giáo khoa trang