Giáo án: Chương trình địa phương phần tiếng việt (Lớp 9 học kì II) - Ngữ Văn lớp 9

Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh củng cố lí thuyết từ địa phương.

Hỏi: Nhắc lại thế nào là từ địa phương?

Hỏi: Từ ngữ địa phương có mặt tích cực và hạn chế gì khi giao tiếp? Khi sử dụng từ ngữ địa phương cần chú ý điều gì?

I. Từ địa phương

1. Lí thuyết:

- Từ địa phương chỉ sử dụng trong từng địa phương nhất định.

- Ưu điểm: Diễn đạt màu sắc địa phương khi cần nhấn mạnh những nét phong tục tập quán ở địa phương.

- Hạn chế: Chỉ giao tiếp trong địa phương nhất định, không sử dụng ngoài địa phương. Gây khó hiểu cho người ngoài địa phương.

Hỏi: Tìm từ địa phương và toàn dân trong bài tập? Chuyển từ địa phương sang toàn dân?

2. Bài tập

Bài tập 1:

Hỏi: Từ “kêu” nào là từ địa phương? từ “kêu” nào là toàn dân?

Bài tập 2:

a - Kêu: nói to → từ toàn dân.

b - Kêu: gọi → từ địa phương.

Hỏi: Tìm từ địa phương trong 2 câu đố?

- Giáo viên yêu cầu học sinh điền vào bảng.

Bài tập 3:

- Trái: quả; chi: gì.

- Kêu: gọi.

- Trống hổng trống hoảng: trống hếch trống hoác.

Bài tập 4:

Hỏi: Có nên để cho nhân vật bé Thu sử dụng từ ngữ toàn dân không?

Hỏi: Vì sao trong lời kể của tác giả có từ địa phương?

Bài tập 5:

- Không, vì Thu chưa có dịp giao tiếp rộng ở bên ngoài địa phương mình.

- Để tạo sắc thái của vùng đất nơi diễn ra sự việc được diễn ra. Tuy nhiên tác gia chủ định không sử dụng quá nhiều từ ngữ địa phương để gây khó hiểu cho người đọc