Giáo án: Hoàng Lê nhất thống chí (Tiết 1) - Ngữ Văn lớp 9

Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích

- Giáo viên đọc mẫu

- Hướng dẫn đọc.

- Mời học sinh đọc văn bản

- Hướng dẫn học sinh tóm tắt văn bản.

I. Đọc tìm hiểu chú thích

1. Hướng dẫn đọc:

2. Tóm tắt:

- Quân Thanh kéo vào chiếm được nước ta một cách dễ dàng, nhận được tin cấp báo → Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế thân chinh đánh giặc.

- Cuộc tiến quân thần tốc và những thắng lợi vẻ vang.

- Sự thất bại thảm hại của bọn quân xâm lược và bè lũ bán nước Lê Chiêu Thống.

Hỏi: Trình bày đôi nét về tác giả?

3. Chú thích:

a. Tác giả:

- Ngô gia văn phái là một nhóm các tác giả thuộc dòng tộc Ngô Thì ở làng Tả-Thanh Oai (Hà Tây). Trong đó có hai tác giả tiêu biểu là Ngô Thì Chí (1758 - 1788) và Ngô Thì Du (1772 - 1840)

- Cuối thế kỷ XVIII làm quan dưới triều Lê và triều Nguyễn.

Hỏi: Nêu hiểu biết của em về tác phẩm?

- Nêu cầu học sinh lưu ý các chú thích 2,7,16,20,29.

b. Tác phẩm:

- “Hoàng Lê nhất thống chí” - Tác phẩm được viết bằng chữ Hán, là cuốn tiểu thuyết lịch sử viết theo lối chương hồi gồm 17 hồi.

- Tiểu thuyết ghi chép về sự thống nhất của vương triều Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh. Đồng thời tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam trong 30 năm cuối thế kỉ XVIII. Đoạn trích thuộc hồi thứ 14 viết về cuộc đại phá quân Thanh của người anh hùng dân tộc Quang Trung.

c. Giải nghĩa từ khó:

Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh đọc - hiểu văn bản:

Hỏi: Theo em văn bản trích thuộc thể loại nào?

II. Đọc - hiểu văn bản:

1. Thể loại: Tiểu thuyết chương hồi

Hỏi: Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Là những phần nào? Nêu nội dung chính của từng phần?

2. Bố cục:

- Gồm 3 phần:

+ Phần 1: (Từ đầu ⇒ năm Mậu Thân)

⇒ Được tin quân Thanh chiếm Thăng Long, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và cầm quân dẹp loạn.

+ Phần 2: (Tiếp theo ⇒ vào thành)

⇒ Cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng lừng lẫy của vua Quang Trung.

+ Phần 3: (còn lại) → Hình ảnh thảm bại của bọn quân xâm lược và bọn tay sai bán nước.