Luyện nói: kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm - Giáo án Ngữ Văn lớp 8
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Học sinh hiểu được ngôi kể và tác dụng của việc thay đổi ngôi kể trong văn tự sự. Sự kết hợp giữa các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự. Những yêu cầu khi trình bày văn nói kể chuyện.
2. Kĩ năng
- Học sinh kể được một câu chuyện theo nhiều ngôi kể khác nhau, biết lựa chọn ngôi kể phù hợp với câu chuyện được kể. Biết cách lập dàn ý cho một văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. Diễn đạt trôi chảy, gãy gọn, biểu cảm sinh động câu chuyện kết hợp sử dụng các yếu tố phi ngôn ngữ (nét mặt, cử chỉ…)
3. Thái độ
- Giáo dục cho học sinh ý thức chuẩn bị và thể hiện tốt cho bài văn nói, có hứng thú trong việc luyện văn nói. Thấy được ý nghĩa của việc học văn nói đối với cuộc sống.
II. Chuẩn bị tài liệu
1. Giáo viên
Chuẩn bị giáo án, nghiên cứu bài, sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng, đọc sách tham khảo, bảng phụ...
2. Học sinh
Chuẩn bị bài văn nói theo đề bài sách giáo khoa, sách giáo khoa, nháp, vở ghi...
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức Sĩ số:
2. Kiểm tra
Hỏi: Trình bày dàn ý của một bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm?
3. Bài mới
- Trong cuộc sống, trong giao tiếp, chúng ta thường xuyên phải trình bày sự việc trước tập thể đông người. Để giúp các em tự tin hơn khi nói một vấn đề trước đông người, ta cùng luyện nói trong bài hôm nay.
Hoạt động của giáo viên và học sinh | Kiến thức cần đạt |
---|---|
Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh ôn tập lại kiến thức về ngôi kể: Hỏi: Thế nào là ngôi kể? | I. Kiểm tra việc chuẩn bị ở nhà: 1. Ôn tập về ngôi kể: - Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện. |
Hỏi: Thế nào là kể chuyện theo ngôi thứ nhất? | - Kể theo ngôi thứ nhất: người kể xưng tôi, có thể trực tiếp nói ra những điều mình nghe thấy, nhìn thấy, trải qua, những suy nghĩ, tình cảm của chính mình → làm tăng tính chân thực, thuyết phục. |
Hỏi: Kể theo ngôi thứ ba là kể như thế nào? Hỏi: Lấy một ví dụ về cách kể theo ngôi thứ nhất và ngôi kể thứ ba? - Lão Hạc, Tôi đi học: kể theo ngôi thứ nhất. - Tức nước vỡ bờ: kể theo ngôi thứ ba. | - Kể theo ngôi thứ ba: người kể giấu mình, gọi nhân vật bằng tên gọi của chúng → giúp việc kể chuyện linh hoạt, tự do hơn. |
Hỏi: Theo em vì sao người ta phải thay đổi ngôi kể? | - Tuỳ thuộc vào cốt truyện cụ thể, ở những tình huống cụ thể mà người viết, nói lựa chọ ngôi kể sao cho phù hợp. cũng có khi trong một truyện, người viết sử dụng các ngôi kể khác nhau (thay đổi ngôi kể) để soi chiếu sự việc, nhân vật bằng các điểm nhìn khác nhau, góp phần làm tăng tính sinh động, phong phú khi miêu tả sự vật, sự việc và con người... |
Hoạt động 2. Hương dẫn học sinh luyện nói trước lớp: - Yêu cầu học sinh đọc đoạn trích và kể lại theo lời chị Dậu: Hỏi: Muốn kể lại đoạn trích theo ngôi kẻ thứ nhất thì phải thay đổi những gì? - Học sinh dựa vào bài chuẩn bị ở nhà trình bày trước tổ. - Tổ trưởng điều hành, thư kí ghi lại nội dung nhận xét. - Học sinh nhận xét bài của bạn: tác phong, diễn đạt, nội dung, lời nói... - Giáo viên gọi học sinh nói trước lớp. - Học sinh khác nhận xét. - Giáo viên sửa chữa, bổ sung. * Lưu ý: Khi nói trước đông người cần tự tin, bình tĩnh, nói có ngữ điệu, không nói như đọc, chú ý đến các yếu tố miêu tả, biểu cảm. ( có thể kết hợp với các động tác, cử chỉ, nét mặt…để miêu tả và thể hiện tình cảm. - Khi thay đổi ngôi kể phải chú ý cách xưng hô, thay đổi đoạn dẫn thoại. | II. Luyện nói: 1. Chuẩn bị luyện nói: - Thay đổi ngôi kể từ ngôi thứ ba sang ngôi thứ nhất. - Chuyển lời thoại trực tiếp thành lời kể gián tiếp. - Chọn chi tiết miêu tả và lời biểu cảm cho sát với ngôi thứ nhất … 2. Học sinh nói trước tổ, nhóm: 3. Học sinh nói trước lớp: - Học sinh khá giỏi nói trước, học sinh yếu nói sau. - Kể lại đoạn trích chị Dậu đánh nhau với cai lệ ở ngôi kể thứ nhất. Ví dụ: Mặt tôi tái xám, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay người nhà lí trưởng và van nài: “ cháu van ông, nhà cháu vừa tỉnh được một lúc, ông tha cho! , “Tha này! tha này! ” vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực tôi mấy bịch rồi lại sấn đến để bắt trói chồng tôi…. |
4. Củng cố, luyện tập
Hỏi: Thế nào là ngôi kể? Thế nào là kể theo ngôi thứ nhất, thế nào là kể theo ngôi thứ ba? Tác dụng của từng ngôi kể?
5. Hướng dẫn học ở nhà
Chuẩn bị bài: “Câu ghép”
Bài trước: Nói giảm nói tránh - Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 Bài tiếp: Kiểm tra văn - Giáo án Ngữ Văn lớp 8