Cô bé bán diêm (Tiết 1) - Giáo án Ngữ Văn Lớp 8

Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích:

- Giáo viên hướng dẫn đọc: giọng nhẹ nhàng, diễn cảm → đọc mẫu.

- Học sinh đọc, nhận xét.

- Giáo viên sửa chữa.

I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Đọc:

2. Tìm hiểu chú thích:

a. Tác giả:

An- đéc-xen (1805-1875) → là một nhà văn nổi tiếng của Đan Mạch.

- Ông nổi tiếng với loại truyện viết cho trẻ em, độc giả khắp năm châu quen thuộc với các tác phẩm truyện của ông.

- Truyện ông viết toát lên lòng thương yêu con người, nhất là đối với những người nghèo khổ, bất hạnh.

b. Tác phẩm:

-“Cô bé bán diêm” là một trong những tác phẩm truyện nổi tiếng nhất của nhà văn An- đéc- xen.

Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh đọc- hiểu văn bản:

Hỏi: Văn bản được viết theo thể loại nào?

II. Đọc- hiểu văn bản:

1. Thể loại: Truyện ngắn

2. Bố cục: gồm 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu → “đờ ra”: Cảnh ngộ của cô bé bán diêm.

- Phần 2: Tiếp theo → “về chầu thượng đế” → Những lần quẹt diêm và mộng tưởng.

- Phần 3: Còn lại: Cái chết đầy thương tâm của cô bé bán diêm.

Hỏi: Phần 2 có phải là trọng tâm không? Phần này có thể chia nhỏ như thế nào?

- Có thể chia làm 5 phần nhỏ: 4 lần quẹt 1 que diêm và 1 lần quẹt tất cả những que còn lại.

Hỏi: Em có nhận xét gì về diễn biến của truyện?

(Truyện diễn biến theo trình tự sự việc 3 phần hợp lí, mạch lạc)

Học sinh đọc phần 1 của truyện (trang 64).

Phần 2:

- Chia 5 phần nhỏ: 4 lần quẹt 1 que diêm và 1 lần quẹt tất cả những que còn lại.

Hỏi: Cô bé bán diêm có hoàn cảnh như thế nào?

Hỏi: Em nhận xét gì về gia cảnh của cô bé?

3. Phân tích:

a. Cảnh ngộ của cô bé bán diêm.

- Nhà nghèo, mẹ mất sớm, sống với bố và bà nội rồi bà nội cũng mất. Người bố khó tính luôn chửi rủa, đánh đập → Em phải đi bán diêm để kiếm sống.

→ Cảnh ngộ của cô bé thật éo le: mồ côi, thiếu thốn tình thương, phải tự lao động vất vả để kiếm sống, bị người cha đối xử hết sức tệ bạc.

Hỏi: Truyện được đặt vào bối cảnh như thế nào?

- Đêm giao thừa, khoảnh khắc khởi đầu năm mới, là lúc mọi người đoàn viên đầm ấm đón xuân.

- Giáo viên: ở Đan Mạch và các nươc Bắc Âu, thời tiết rất lạnh, có khi âm mấy chục độ C, tuyết rơi dày đặc.

b. Bối cảnh của truyện:

- Đêm giao thừa, ngoài đường phố rét mướt

( nhiệt độ có khi xuống dưới không độ) em bé “ngồi nép trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà... ” mong cho đỡ lạnh.

Hỏi: Tác giả đặt truyện vào trong bối cảnh ấy có tác dụng gì?

- Làm cho người đọc càng thấm thía hơn sự cô đơn và hoàn cảnh tội nghiệp của cô bé.

Hỏi: Đoạn truyện được xây dựng bằng nghệ thuật gì?

- Nghệ thuật ương phản đối lập.

Hỏi: Chỉ ra những hình ảnh tương phản đó trong câu chuyện?

c. Những hình ảnh tương phản, đối lập:

- Giữa trời đông giá rét, tuyết rơi, cô bé đầu trần, chân đi đất.

- Con đường lạnh buốt tối đen > < cửa sổ mọi nhà đều sáng rực đèn.

- Em bé bụng đói cả ngày chưa được ăn gì > < bàn ăn thịnh soạn sực nức mùi ngỗng quay.

- Xó tối tăm > < ngôi nhà có dây thường xuân bao quanh năm xưa khi bà nội còn sống.

Hỏi: Mục đích của nhà văn khi sử dụng nhiều hình ảnh tương phản đó?

Giáo viên: (em đã rét và khổ có lẽ còn rét và khổ hơn khi thấy nhà nhà rực ánh đèn; em đã đói có lẽ còn đói hơn khi ngửi thấy mùi ngỗng quay sực nức). Nhất là hình ảnh ngôi nhà có dây trường xuân bao quanh, hình ảnh này không chỉ làm nổi bật nỗi khổ về vật chất mà còn cả sự mất mát về tinh thần (chỉ có bà em là thương em)