Hành động nói - Giáo án Ngữ Văn lớp 8

Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu hành động nói là gì

- Gọi học sinh đọc bài tập sách giáo khoa.

Hỏi: Qua ví dụ em hiểu Lí Thông nói với Thạch Sanh vì mục đích chính là gì? Câu nào thể hiện rõ nhất mục đích ấy?

I. Hành động nói là gì:

1. Bài tập: Sách giáo khoa –Trang 62

- Lí Thông đuổi Thạch sanh đi để một mình hưởng lợi. “ Thôi, bây giờ trời chưa … em hãy chốn ngay đi”

Hỏi: Nếu hiểu hành động là một việc làm cụ thể của con người nhằm một mục đích nhất định thì việc làm của lí Thông có phải là một hành động không? Tại sao?

Ví dụ: Em đóng giúp cô cái cửa, hay em bật giúp cô bóng điện lên.

- Lời nói của cô là một hành động → có mục đích cầu khiến

Hỏi: Qua ví dụ em rút ra nhận xét gì? qua đó em hiểu hành động nói là gì?

- Gọi 1-2 học sinh đọc ghi nhớ.

* Nhận xét:

- Hoạt động nói là một doạt động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.

2. Ghi nhớ: Sách giáo khoa –Trang 53

Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu một số kiểu hành động nói:

Hỏi: Chỉ ra các hành động nói trong đoạn trích (I) cho biết mục đích của mỗi hành động?

Hỏi: chỉ ra hành động nói trong đoạn trích và cho biết mục đích của mỗi hành động?

+ Lời cái Tí: Hỏi → ăn ở đâu? bán con đấy ư? ở nhà nữa ư? khốn nạn thân con thế này (bộc lộ cảm xúc)

+ Lời chị Dậu báo tin

Hỏi: Qua các bài tập ví dụ em hãy liệt kê các hành động nói? có bao nhiêu hành động nói?

- Cho học sinh lấy ví dụ.

- Gọi 1 → 2 học sinh đọc ghi nhớ

Hỏi: Có mấy đơn vị kiến thức cần ghi nhớ

II. Một số kiểu hành động nói thường gặp:

1. Bài tập 1

+ Câu (1) Con trăn…đã lâu (Trình bầy)

(2) Nay em…tội chết (đe dọa)

(3) Thôi…đi ngay (cầu khiến)

(4) Chuyện …. anh lo (hứa hẹn)

Bài tâp 2

+ Lời cái Tí: Hỏi

+ Lời chị Dậu: báo tin

+ Lời cái Tí: hỏi (câu 1,2) và bộc lộ cảm xúc (câu 3,4)

*Nhận xét:

- Các hành động nói: Trình bày, đe dọa, thách thức, cầu khiến, hỏi, báo tin, bộc lộ cảm xúc...

2. Ghi nhớ: Sách giáo khoa –Trang 63

Hoạt động 3. Hướng dẫn học sinh luyện tập:

- Mục đích của Trần Quốc Tuấn khi viết "Hịch tướng sĩ" là gì?

III. Tập luyện:

Bài 1 (Trang 63)

- Trần Quốc Tuấn viết bài Hịch tướng sĩ nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập Binh thư yếu lược do ông soạn thảo, nêu cao tinh thần cảnh giác trong tướng lĩnh, động viên lòng trung quân ái quốc và ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù.

Bài 2 (Trang 63)

- Bác trai …rồi chứ → hành động hỏi

- cảm ơn.. như thường → hành động bộc lộ cảm xúc

- Nhưng.. mệt lắm → Hành động trình bầy

- Này.. thì chốn → hành động cầu khiến

- Chứ.. khổ → hành động bộc lộ cảm xúc

- Vâng.. như cụ → hành động trình bày

- Nhưng …húp cái đã.. còn gì → Hành động trình bầy

- Thế thì… rồi đấy → hành động cầu khiến, thông báo.

- Gọi học sinh đọc nội dung và yêu cầu của bài tập.

- Học sinh suy nghĩ độc lập và trả lời

- Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập 3.

- Giáo viên lưu ý học sinh không phải câu có từ hứa bao giờ cũng được dùng để thực hiện hành động hứa hẹn.

Bài 3: Trang 65

- Câu 1,2 → cầu khiến

- Câu 3 → hứa hẹn