Giáo án: Từ đồng nghĩa - Giáo án Ngữ Văn lớp 7

Hoạt động 1. Thế nào là từ đồng nghĩa:

- Giáo viên gọi học sinh bài tập 1 phần I

Hỏi: Hãy tìm các từ đồng nghĩa với mỗi từ “rọi”, “trông”?

I. Thế nào là từ đồng nghĩa:

1. Bài tập:

a. Bài tập 1:

- Rọi: Chiếu (soi)

- Trông: Nhìn (ngó, nhòm, liếc)

- Giáo viên gọi 1 học sinh đọc bài tập 2

Hỏi: Tìm các từ đồng nghĩa với từ “trông” ở nét nghĩa a, b?

b. Bài tập 2:

- Các từ đồng nghĩa với từ “trông”: Coi sóc, gìn giữ cho yên ổn, trông coi, chăm sóc, coi sóc.

- Mong: Mong, hi vọng, trông mong

2. Kết luận:

*Ghi nhớ 1: Sách giáo khoa/ Trang 114

Hoạt động 2. Các loại là từ đồng nghĩa:

Hỏi: Từ 2 bài tập trên hãy rút ra kết luận về từ đồng nghĩa?

- Học sinh đọc ghi nhớ 1: Sách giáo khoa – Trang 114

- Giáo viên gọi học sinh đọc bài tập II1

Hỏi: So sánh nghĩa của từ “quả” với từ “trái”?

II. Các loại từ đồng nghĩa.

1. Bài tập

a. Bài tập1:

- Từ “quả” với từ “trái” đồng nghĩa với nhau

=> Có thể thay thế cho nhau trong mọi hoàn cảnh

=> Đồng nghĩa hoàn toàn (không có sắc thái ý nghĩa khác nhau)

- Giáo viên gọi học sinh đọc bài tập II2

Hỏi: Nêu sự khác nhau, giống nhau về nghĩa của 2 từ “bỏ mạng” và “hy sinh”

Hỏi: Từ 2 bài tập trên em hãy rút ra kết luận về các loại từ đồng nghĩa? (có mấy loại từ đồng nghĩa)

b. Bài tập 2:

- Hai từ “bỏ mạng” và “hy sinh”

+ Giống nhau: Đều có nghĩa là chết

+ Khác nhau => “bỏ mạng”: Chết một cách vô ích => sắc thái khinh bỉ.

=> “hy sinh”: Chết vì nghĩa vụ, lí tưởng cao cả => kính trọng

- Học sinh đọc ghi nhớ 2: Sách giáo khoa – Trang 114

*Ghi nhớ 2: Sách giáo khoa – Trang 114

Hoạt động 3. Sử dụng từ đồng nghĩa:

- Giáo viên đọc bài tập 1 phần III. Trang 115. yêu cầu học sinh làm và viết ra phiếu học tập.

- Gọi học sinh đọc câu đã thay thế và nhận xét?

III. Sử dụng từ đồng nghĩa:

1. Bài tập:

a. Bài tập 1:

- Từ “quả” với từ “trái” có thể thay thế cho nhau vì ý nghĩa sắc thái trung hoà.

- “Bỏ mạng” và “hy sinh” không thay thế cho nhau vì có sắc thái ý nghĩa khác nhau.

- Giáo viên đọc bài tập III2

- Yêu cầu học sinh thảo luận và trả lời.

b. Bài 2:

- “chia li” và “chia tay”

+ Giống: Đều có nghĩa là xa cách với nhau, xa nhau

+ Nhưng từ “chia li”: vừa mang sắc thái cổ xưa, vừa miêu tả được tình cảnh sầu bi của người chinh phụ

Hỏi: Từ 2 bài tập trên em rút ra được kết luận gì khi sử dụng từ đồng nghĩa?

1 học sinh đọc mục ghi nhớ 3 sách giáo khoa - Trang 115

2. Kết luận:

*Ghi nhớ 2: Sách giáo khoa - Trang 115

Hoạt động 4. Hướng dẫn học sinh luyện tập:

IV. Luyện tập

1. Bài 1:

- Gan dạ- can đảm; chó biển – hải cẩu

- Nhà thơ - thi sĩ; đòi hỏi – yêu cầu

- mổ xẻ – phẫu thuật; năm học – niên khoá

- của cải – tài sản; loài người – nhân loại

- nước ngoài- ngoại quốc; thay mặt - đại diện

2. Bài 2:

- Máy thu thanh – Ra-đi-ô; xe hơi – ô tô

- Sinh tố – vi-ta-min; dương cầm – pi- a-nô

3. Bài 3:

- Quả - trái; má - mẹ; bao diêm – hộp quẹt

- Tía – bố; anh hai – anh cả

4. Bài 4:

- Đưa – trao; Đưa – tiễn

- Nói – chửi; Đi – mất