Giáo án: Cuộc chia tay của những con búp bê ̣(Tiết 2) - Giáo án Ngữ Văn lớp 7

Hoạt động 1. Hướng dẫn học sinh đọc-hiểu (Tiếp)

Hỏi: Trên đường tới trường, nhìn thấy cảnh vật thân thuộc, tâm trạng của Thuỷ như thế nào?

Hỏi: Vì saoThuỷ lại có tâm trạng như vậy?

b. Cuộc chia tay với cô giáo và các bạn.

* Trên đường tới lớp học:

Thuỷ:

+ Bất chợt dừng lại, mắt nhìn đau đáu...

+ Cắn chặt môi nhìn đăm đăm khắp nơi và khóc.

-> Thuỷ vừa sững sờ, vừa quyến luyến không muốn rời xa nơi đã từng gắn bó thân thuộc và có những kỉ niệm với em.

Hỏi: Khi tới lớp tâm trạng của Thuỷ được bộc lộ qua chi tiết nào?

Hỏi: Khi biết về cảnh ngộ của Thuỷ, cô giáo và các bạn đã có thái độ, tâm trạng như thế nào?

* Trong lớp học

- Thuỷ: Khóc nức nở => đau đớn và xúc động

- Cô giáo và các bạn:

Khi biết về cảnh ngộ của Thuỷ:

Các bạn: “ồ” lên kinh ngạc, sững sờ, khóc thút thít, nắm chặt tay Thuỷ.

Cô giáo: Cô giáo ôm chặt em, nói “Cô thương em lắm”. Tặng cho em cuốn sổ và bút với lời động viên Thuỷ học tập tốt.

Hỏi: Trong cuộc chia tay này, chi tiết nào khiến cho em xúc động và khiến cô giáo sững sờ? Tại sao?

Hỏi: Qua tâm trạng của cô giáo và các bạn, em có cảm nhận gì về tình cảm thầy trò, bạn bè?

+ Khi nghe Thuỷ nói “em không được đi học nữa”

Cô giáo: tái mặt, nước mắt giàn giụa

Các bạn: khóc nức nở mỗi lúc một to hơn

-> Thể hiện sự đồng cảm, xót thương của cô giáo và các bạn dành cho Thuỷ.

-> Diễn tả tình cảm thầy trò, bạn bè quan tâm, ấm áp và trong sáng.

-> Niềm thán trách hoàn cảnh gia đình tan vỡ, chia lìa.

Hỏi: Bên cạnh đó còn thể hiện thái độ gì đối với những bậc làm cha làm mẹ không biết trân trọng hạnh phúc gia đình?

Hỏi: Tâm trạng của Thành được diễn tả như thế nào?

Hỏi: Tại sao khi dắt Thuý ra khỏi trường, Thành lại “kinh ngạc…. trùm lên cảnh vật

* Trên đường về:

- Thành “Kinh ngạc …. sự vật”

+ Đối lập: Cảnh và tình

+ Mọi người và cảnh vật vẫn vui tươi > < Thành đau đớn, xót xa,

-> Nhấn mạnh sự cảm nhận của Thành về sự cô đơn, bất hạnh của hai anh em trước sự vô tình của con người và cảnh vật.

Hỏi: Vậy cuộc chia tay thứ hai đã phản ánh điều nghịch lí nào?

=> Cuộc chia tay thứ hai đã phản ảnh những đứa trẻ thơ ngây, vô tội mà lại bị tước đi quyền được học tập, quyền được vui chơi

Hỏi: Trước cuộc chia tay đột ngột, Thuỷ đã có tâm trạng và hành động như thế nào?

c. Cuộc chia tay của hai anh em

- Thuỷ:

+ Như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá.

+ Chạy vội vào nhà ghì lấy con vệ sĩ và căn dặn.

+ Khóc nức nở, dặn anh.

+ Đặt con Em nhỏ quàng tay vào con Vệ sĩ và dặn dò anh

Hỏi: Thái độ và hành động của Thủy cho em thấy Thủy là cô bé như thế nào?

-> Cô bé có tâm hồn trong sáng, nhạy cảm

-> Có tấm lòng vị tha, nhân hậu.

-> Sợ phải chịu nỗi đau không đáng có

Hỏi: Lời nhắn nhủ cuối cùng của Thuỷ với anh trai có ý nghĩa gì?

- Lời Thủy dặn anh: Không bao giờ được để chúng ngồi cách xa nhau.

-> Lời nhắn nhủ về tình yêu, về những kỷ niệm tuổi thơ.

-> Lời nhắn nhủ anh em không bao giờ được chia rẽ.

-> Lời nhắn nhủ đối với mỗi gia đình.

Hỏi: Tâm trạng của Thành trong giây phút này ra sao?

- Thành:

+ Khóc nấc lên

+ Mếu máo trả lời và đứng chôn chân nhìn theo.

-> Tâm trạng cô đơn, bơ vơ

Hỏi: Nghệ thuật tiêu biểu được sử dụng trong đoạn văn này là gì? Nêu tác dụng?

- Nghệ thuật: đối lập 2 búp bê > < hai anh em

Được bên nhau > < Rời xa nhau

-> Nghịch cảnh trớ trêu

-> Hai anh em phải chịu nỗi đau đớn đến tột cùng khi phải xa nhau, nỗi đau do chính bố mẹ các em gây nên.

-> Người đọc xúc động, thông cảm sâu sắc cho hoàn cảnh bất hạnh của hai anh em

- Học sinh thảo luận theo nhóm câu hỏi: Em có nhận xét gì về những cuộc chia tay trong văn bản này? Tại sao?

-> Những cuộc chia tay không bình thường.

-> Những người phải chia tay là những em nhỏ hồn nhiên, trong sáng và vô tội.

5. Tổng kết

- Nội dung: Ghi nhớ (Sách giáo khoa - Trang 27)

- Nghệ thuật:

+ Tự sự xen lẫn miêu tả và biểu cảm

+ Ngôi kể thứ nhất chân thật, cảm động

+ Các sự việc được kể theo trình tự thời gian phù hợp với tâm lí trẻ em.