Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh - trang 13 sgk Ngữ văn 9 Tập 1
- Muốn cho văn bản được sinh động, hấp dẫn, người ta vận dụng thêm một số các biện pháp nghệ thuật như kể chuyện, tự thuật, đối thoại theo lối ẩn dụ, nhân hóa hoặc các hình thức vè, diễn ca,...
- Các biện pháp nghệ thuật cần được sử dụng thích hợp, góp phần làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và gây hứng thú cho người đọc.
Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minhÔn tập văn bản thuyết minh
- Đặc điểm văn bản thuyết minh:
+ Là loại văn bản thông dụng, phổ biến nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương pháp trình bày, giới thiệu.
- Có 6 phương pháp thuyết minh thông dụng:
+ Định nghĩa;
+ Liệt kê;
+ Ví dụ;
+ Số liệu;
+ Phân loại;
+ So sánh.
Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật.- Bài văn thuyết minh về sự kì lạ của Hạ Long.
- Văn bản cung cấp tri thức khách quan, khoa học, chính xác về vẻ đẹp của một di sản văn hóa thế giới.
- Phương pháp thuyết minh chủ yếu: nêu định nghĩa, giải thích, liệt kê.
- Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật:
+ Nhân hóa.
+ Tưởng tượng.
+ Liên tưởng.
+ Ẩn dụ.
Luyện tậpCâu 1 (trang 13 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):
a.
- Văn bản có tính chất thuyết minh, thể hiện qua lời cáo trạng và lời bào chữa để nêu lên đặc điểm của ruồi xanh (họ, giống loài, tập tính sinh sống, sinh đẻ, cấu tạo,... ).
- Phương pháp thuyết minh sử dụng: nêu định nghĩa (thuộc họ côn trùng,... ), phân loại các loại ruồi, nêu số liệu (số vi khuẩn,... ), liệt kê (mắt lưới,... ).
b. Nét đặc biệt của văn bản: thuyết minh về loài ruồi dưới hình thức tự sự, kể lại một phiên tòa xử tội; có sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa, miêu tả, ẩn dụ.
c. Có.
Câu 2 (trang 15 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):
- Nghệ thuật kể chuyện được sử dụng. Lấy việc ngộ nhận hồi nhỏ làm đầu mối câu chuyện, từ đó nói về tập tính của chim cú dưới hình thức câu chuyện bà kể.
- Phương pháp thuyết minh: giải thích.
Bản 2/ Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh (siêu ngắn)Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
I, Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
Câu 1 (trang 12 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Ôn tập văn bản thuyết minh
- Văn bản thuyết minh là văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.
- Mục đích của văn bản thuyết minh là cung cấp tri thức khách quan về sự vật, hiện tượng, vấn đề được chọn làm đối tượng để thuyết minh.
- Các phương thức thuyết minh thường dùng là: Định nghĩa, nêu ví dụ, liệt kê, dùng số liệu, phân loại, so sánh.
Câu 2 (trang 12 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật
- Văn bản thuyết minh về “Sự kì lạ của Hạ Long”
- Văn bản đã cung cấp được những tri thức khách quan về đối tượng
- Văn bản sử dụng phương pháp thuyết minh giải thích là chủ yếu
- Văn bản vận dụng phương pháp miêu tả, so sánh, liệt kê, nêu triết lí
Luyện tậpCâu 1 (trang 14 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a,
- Văn bản trên có tính chất thuyết minh
- Tính chất ấy được thể hiện
+ Nêu ra các chủng loại: Ruồi xanh, ruồi trâu, ruồi vàng, ruồi giấm
+ Nêu ra nơi ở: Bất kì chỗ nào có thức ăn đều lấy làm nơi sinh sống
+ Thời kì sinh nở và tác hại của ruồi: “Bên ngoài mang 6 triệu vi khuẩn... môi trường sinh thái”
+ Đặc điển tiêu biểu: “măt ruồi như mắt lưới... không trượt chân”
- Biện pháp thuyết minh, giải thích, nêu số liệu, so sánh được sử dụng
b,
- Văn bản thuyết minh này đặc biệt ở chỗ:
+ Về hình thức: Giống như văn bản tường thuật một phiên tòa
+ Về cấu trúc: Giống cuộc tranh luận về mặt pháp lí
+ Về nội dung: Giống câu chuyện kể về loài ruồi
- Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật: kể chuyện, miêu tả, ẩn dụ
c, Các biện pháp nghệ thuật có tác dụng gây hứng thú và làm nổi bật nội dung cần thuyết minh
Câu 2 (trang 15 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đoạn văn này là nghệ thuật kể chuyện kết hợp với giải thích: Kể câu chuyện ngày bé nghe bà kể chuyện về chim cú (chim cú kêu là có ma tới). Sau này học môn sinh vật mới biết là không phải như vậy.
Bài trước: Soạn bài: Các phương châm hội thoại - trang 8 sgk Ngữ văn 9 Tập 1 Bài tiếp: Soạn bài: Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh - Ngữ văn 9 tập 1