Soạn bài: Những đứa trẻ - Go-ro-ky (trang 233 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

Bản 1/ Soạn bài: Những đứa trẻ (siêu ngắn)

Bố cục: 3 phần

- Phần 1 (từ đầu đến “đầu đội chiếc mũ xù lông”): Tình bạn tuổi thơ trong trắng.

- Phần 2 (tiếp đến “cấm không được vào nhà tao! ”): Tình bạn vẫn tiếp tực mặc cho sự ngăn cản.

- Phần 3 (còn lại): Sự bền chặt của tình bạn.

Nội dung bài học

Đoạn trích Những đứa trẻ đã thuật lại hết sức sinh động tình bạn thân thiết nảy sinh giữa ông hồi còn nhỏ với mấy đứa trẻ sống thiếu tình thương bên hàng xóm, bất chấp những cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 233 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

- Bố cục của bài được chia làm 3 phần (như nội dung trên)

- Những chi tiết xuất hiện ở phần một và phần ba đó là: Ba đứa trẻ hàng xóm, chuyện về những con chim, những câu chuyện cổ tích, người dì ghẻ, chuyện về người bà hiền hậu.

Câu 2 (trang 233 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

- Hoàn cảnh của A-li-ô-sa và ba đứa trẻ đều là những đứa trẻ mồ côi, thiếu thốn tình cảm.

- Hoàn cảnh giữa hai gia đình: Ông đại tá có địa vị cao trong xã hội, quan chức giàu sang. Còn ông bà ngoại của A-li-ô-sa là dân thường.

Câu 3 (trang 233 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

- Hình ảnh ba đứa trẻ hàng xóm:

+ Vẻ ngoài giống nhau (mặc áo cánh và quần dài màu xám, cùng đội mũ như nhau khuôn mặt tròn, mắt sáng, phải phân biệt theo tầm vóc; Chúng ngồi sát vào nhau giống như chú gà con; ... những con ngỗng ngoan ngoãn. So sánh chính xác khiến ta liên tưởng cảnh lũ gà con sợ hãi co cụm vào nhau khi nhìn thấy diều hâu, đồng thời toát lên sự thông cảm của A-li-ô-sa với nỗi bất hạnh của các bạn nhỏ.

=> Đó là sự ngây thơ, trong trắng, cam chịu của những đứa trẻ, sự cảm thông của chú bé A-li-ô-sa với những đứa trẻ bất hạnh.

Câu 4 (trang 233 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Chuyện đời thường và truyện cổ tích được lồng vào nhau

- Chi tiết về mụ dì ghẻ: Khi nghe những đứa trẻ hàng xóm nhắc chuyện dì ghẻ, A-li-ô-sa liên tưởng ngay đến nhân vật dì ghẻ độc ác trong những câu truyện cổ tích mà cậu đã được nghe.

- Chi tiết về người “mẹ thật”: A-li-ô-sa nói với lũ trẻ: “Mẹ thật của các cậu thế nào rồi cũng sẽ về, rồi các cậu xem”. Khi những đứa trẻ thắc mắc, cậu lại nói: “Trời ơi, biết bao nhiêu lần những người chết, thậm chí đã bị xả ra từng mảng, mà chỉ cần vẩy cho ít nước phép là sống lại…”.

- Hình ảnh người đàn bà nhân hậu xuất hiện với giọng văn “ngày trước”, ”trước kia”, “đã có thời”. Trong đoạn trích này, mỗi lần A-li-ô-sa nhắc đến bà ngoại là để nói bà thường kể chuyện cổ tích cho chú nghe. Chú lại đem những câu chuyện ấy kể lại cho các bạn, chỗ nào quên lại chạy về hỏi bà. Khi đứa con đại tá khái quát: “Có lẽ tất cả các bà đều tốt, bà mình trước cũng rất tốt…” thì trước mắt chúng ta như hiện lên hình ảnh các nhân vật bà nội, bà ngoại trong truyện cổ tích.

Bản 2/ Soạn bài: Những đứa trẻ (siêu ngắn)

Tóm tắt nội dung chính của truyện

Đoạn trích Những đứa trẻ là câu chuyện về tình bạn khăng khít giữa A-li-ô-sa với ba đứa trẻ thiếu thốn tình thương nhà Ốp-xi-an-ni-cốp. Chúng đã cùng đùa chơi với nhau, cùng kể cho nhau nghe những câu chuyện, trở nên thân thiết bất chấp những rào cản trong quan hệ xã hội, bởi gia đình của A-li-ô-sa chỉ là một gia đình bình dân, con ba đứa trẻ kia là con cái nhà giàu, có địa vị cao trong xã hội.

Câu 1 (trang 233 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):

Bố cục của đoạn trích gồm 3 phần:

- Phần 1 (từ đầu đến "ấn em nó cúi xuống"): Tình bạn thân thiết giữa bốn đứa trẻ qua những câu chuyện chúng chia sẻ cho nhau.

- Phần 2 (tiếp theo đến "cấm không được đến nhà tao"): Tình bạn của những đứa trẻ bị ngăn cấm bởi ông của ba đứa trẻ nhà giàu.

- Phần 3 (đoạn còn lại): Những câu chuyện và tình bạn giữa những đứa trẻ vẫn tiếp tục bất chấp sự ngăn cản.

- Những chi tiết ở phần 1 và phần 3 đều nói về những con chim mà lũ trẻ bẫy được

Câu 2 (trang 233 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):

- A-li-ô-sa là đứa trẻ mồ côi bố, mẹ đi lấy chồng khác, cậu sống với ông ngoại. Ba đứa trẻ nhà đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp mồ côi mẹ, sống với dì ghẻ. Chúng đều là những đứa trẻ thiếu thốn tình yêu thương.

- Do địa vị xã hội giữa A-li-ô-sa và ba đứa trẻ khác nhau đã tạo ra sự ngăn cấm. Nhưng chính tình cảm trong sáng và ngây thơ giữa chúng đã vượt qua mọi rào cản. Điều đó khiến nhà văn ấn tượng sâu sắc

Câu 3 (trang 233 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): những câu cho thấy sự cảm nhận tinh thế của A-li-ô-sa:

- “Qua những truyện cổ tích.... rồi các cậu xem”

- “Tức thì.... ngoan ngoãn”

- “Nó thường nói.... thằng lớn hơn cả”

- A-li-ô-sa là đứa trẻ có sự quan sát tinh tế và tấm lòng dễ xúc cảm. Nó cảm thông trước tình cảnh của ba anh em nhà Ốp-xi-an-ni-cốp. Nên nó thường dùng những lời động viên, an ủi để lũ trẻ với bớt đi sự thống khổ. Hơn nữa nó cũng rất hiểu hoàn cảnh và sự xa cách về địa vị giữa nó với 3 đứa trẻ nhưng nó vẫn mặc kệ và tới chơi cùng bọn trẻ

Câu 4 (trang 233 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):

Thông qua chi tiết về "dì ghẻ", khi mấy đứa trẻ hàng xóm nhắc đến "mẹ khác", A-li-ô-sa liên tưởng ngay đến nhân vật mụ dì ghẻ độc ác trong truyện cổ tích. Khi những đứa trẻ nói về "mẹ thật", A-li-ô-sa cũng có những suy tưởng như độc thoại nội tâm, lạc ngay vào không khí truyện cổ tích. Chi tiết người bà nhân hậu cũng được kể lại bằng giọng của truyện cổ tích: "ngày trước, trước kia, đã có thời", …