Trang chủ > Lớp 9 > Soạn Văn 9 (cực ngắn) > Soạn bài: Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự - trang 58 sgk Ngữ văn 9 Tập 1

Soạn bài: Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự - trang 58 sgk Ngữ văn 9 Tập 1

Kiến thức cơ bản

- Tóm tắt văn bản là cách rút gọn văn bản nhằm giúp người đọc, người nghe nắm được nội dung chính của văn bản đó.

- Văn bản tóm tắt phải nêu được một cách ngắn gọn nhưng đầy đủ các nhân vật và sự việc chính, phù hợp với văn bản được tóm tắt.

Bản 1/ Soạn bài: Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự (siêu ngắn)
Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự

Tóm tắt tác phẩm tự sự là thao tác cần thiết để giúp người đọc và người nghe nắm được nội dung chính của một câu chuyện, một văn bản.

Thực hành tóm tắt một văn bản tự sự

Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

Các sự việc chính nhìn chung khá đầy đủ. Tuy nhiên còn thiếu sự việc quan trọng là một tối ngồi với con, thấy bé Đản trỏ cái bóng của mình mà bảo đó là cha Đản lại đến, Trương Sinh hiểu ra vợ bị oan. Đấy là chi tiết cởi nút. Bé Đản gieo mối nghi ngờ thì chính bé là người gỡ mối nghi ngờ đó một cách tự nhiên, hợp lí.

Câu 2 (trang 59 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

Bài tóm tắt như sau:

Xưa có chàng Trương Sinh vừa cưới vợ xong đã phải đầu quân đi lính, để lại mẹ già và người vợ trẻ là Vũ Thị Thiết. Vì tuổi cao và nhớ thương con nên mẹ Trương Sinh sinh bệnh và qua đời, Vũ Nương lo ma chay chu toàn. Giặc tan, Trương Sinh trở về nhà, nghe lời con trai thơ dại, nghi là vợ mình không chung thuỷ bèn đuổi nàng đi không cho nàng giải thích. Vũ Nương bị oan, gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn. Một đêm, Trương Sinh cùng con trai ngồi bên đèn, đứa con chỉ chiếc bóng trên tường và nói đó chính là người hay tới với mẹ đêm đêm. Lúc này chàng mới hiểu mình đã đổ oan cho vợ. Phan Lang là người cùng làng với Vũ Nương, do cứu mạng thần rùa Linh Phi (vợ vua Nam Hải) nên khi chạy nạn, chết đuối ở biển đã được Linh Phi cứu sống để trả ơn.

Phan Lang gặp lại Vũ Nương trong động của Linh Phi, hai người nhận ra nhau. Phan Lang trở về nhân gian - Vũ Nương gửi chiếc hoa vàng cùng lời nhắn Trương Sinh. Trương Sinh nghe Phan Lang kể thương nhớ vợ vô cùng, bèn lập đàn giải oan ở trên bờ Hoàng Giang. Vũ Nương trở về ngồi trên chiếc kiệu hoa ở giữa dòng… lúc ẩn lúc hiện.

Câu 3 (trang 59 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

Tóm tắt như sau:

Vũ Thi Thiết (Vũ Nương) là người phụ nữ xinh đẹp, đức hạnh nên Trương Sinh cưới nàng làm vợ. Song Trương Sinh luôn đa nghi, phòng ngừa vợ quá mức nên Vũ Nương luôn giữ gìn khuôn phép để tình cảm vợ chồng không bị bất hòa. Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương ở nhà chăm sóc con và lo chạy chữa, thuốc thang, ma chay cho mẹ chồng. Trương Sinh đi lính về, vì lời nói ngây thơ của bé Đản nên nghĩ vợ không giữ gìn danh tiết mà mắng nhiếc và đuổi đánh vợ. Vũ Nương uất ức tự tử ở sông Hoàng Giang nhưng được Linh Phi cứu sống. Không bao lâu sau, Trương Sinh mới hiểu nỗi oan của vợ những đã muộn.

Phan Lang - một người cùng làng, là ân nhân của Linh Phi. Một hôm, chàng được Linh Phi tiếp đón ở thủy cung và đã gặp trò chuyện với Vũ Nương. Ở dưới thủy cung, Vũ Nương luôn nhớ về gia đình. Nhờ sự giúp đỡ của Phan Lang, Vũ Nương được Trương Sinh lập đàn giải oan ở bến Hoàng Giang. Sự trở về của nàng vô cùng lộng lẫy lúc ẩn lúc hiện rồi biến mất.

Luyện tập

Câu 1 (trang 59 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tóm tắt truyện Lão Hạc – Nam Cao

Lão Hạc là người hàng xóm của ông giáo. Lão có người con trai đi phu đồn điền cao su. Lão sống với một con chó vàng là kỉ vật của con trai. Hoàn cảnh khó khăn, lão từ chối mọi sự giúp đỡ một cách gần như là hách dịch. Quyết không xâm phạm vào mảnh vườn dành cho con, lão bán con chó, tự lo liệu đám ma của mình và tử tự bằng bả chó.

Câu 2 (trang 59 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

Tóm tắt một câu chuyện trong cuộc sống xảy ra trong cuộc sống mà em đã được nghe hoặc đã chứng kiến.

Một ngày tháng 7 năm 1967 ở Hà Nội, đồng chí Mai Văn Bộ được Bác Hồ gọi đến mời cơm tiễn chân trước khi đồng chí lên đường đi Paris nhận nhiệm vụ Tổng đại diện Chính phủ ta bên cạnh Chính phủ Pháp.

Trong bữa cơm, Bác kể chuyện về khu Luýc-xăm-bua, Mông-pac-nát, nơi Bác có nhiều kỷ niệm. Bác nói Bác rất yêu Paris, Paris đã dạy cho Người nhiều điều…

Bỗng tiếng còi báo động rú lên. Một chiến sĩ bảo vệ yêu cầu Bác và các đồng chí khác xuống hầm. Ít phút sau đã nghe tiếng đạn nổ.

– Thưa Bác, tác chiến báo cáo chúng nó đánh cầu Long Biên. Mời Bác vào hầm trú ngay cho.

Bác quay lại đồng chí Bộ, nói:

– Bác già rồi, chẳng bom đế quốc nào ném đâu. Chú còn trẻ, chú cần vào hầm trú ẩn trước.

Rồi Bác đẩy đồng chí Bộ đi trước, sau đó đến đồng chí Phạm Văn Đồng, đồng chí cảnh vệ.

Bác là người vào hầm trú ẩn sau cùng.

Bản 2/ Soạn bài: Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự (siêu ngắn)
I, Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự

1, Đọc tình huống

2,

a, Trong thực tế không phải lúc nào chúng ta cũng có điều kiện xem hết một bộ phim, đọc hết những cuốn sách, vì vậy việc tóm tắt văn bản là một như cầu tất yếu trong cuộc sống

b, - Chú bộ đội kể lại một trận đánh

- Học sinh tóm tắt tình hình học tập của lớp cho giáo viên

- Công tố viên tóm tắt hồ sơ vụ án

- Tóm tắt những câu chuyện mình gặp được trên đường cho người khác nghe

II, Thực hành tóm tắt một văn bản tự sự

1,

a, Các sự việc chính chưa được nêu đầy đủ. Sự việc Trương Sinh ngồi bên đèn dầu và đứa trẻ nói cái bóng kia chính là cha nó. Trương Sinh mới nhận ra rằng Vũ Nương bị oan. Đây là sự việc mở nút của câu chuyện, giải oan cho Vũ Nương.

b, Các sự việc từ 1 đến 6 đã hợp lí. Cần thêm sự việc thứ 7 là Trương Sinh nhận ra mình đã nghi oan cho vợ. Sự việc thứ 8 là Trương Sinh lập đàn giải oan.

2, Vũ Thị Thiết là người con gái xinh đẹp nết na, tư dung tốt đẹp. Nàng lấy Trương Sinh làm chồng. Hạnh phúc không bao lâu thì chàng phải đi linh. Chồng vừa đi đầy tuần thì nàng sinh con. Mẹ chồng nàng vì nhớ con mà dần sinh ốm rồi chết. Vũ Nương chăm sóc và lo việc ma chay như đối với cha mẹ đẻ. Năm sau Trương Sinh trở về, nghi ngờ đức hạnh của vợ vì câu nói ngây thơ của đứa con. Vũ Nương gieo mình xuống sông để tỏ lòng. Vũ Nương được Linh Phi cứu giúp cho ở lại cung điện dưới nước. Một hôm, chàng ngồi bên đèn dầu, đứa con chỉ vào cái bóng trên tường nhận làm cha. Trương Sinh mới nhận ra mình đã nghi oan cho vợ.

Phan Lang là người cùng làng do một lần cứu giúp Linh Phi được Linh Phi báo ân. Phan Lang gặp Vũ Nương dưới cung điện. Vũ Nương nói rõ sự tình cho Phan Lang nghe. Phan Lang về kể lại sự tình cho Trương Sinh biết. Trương Sinh lập đàn giải oan cho Vũ Nương. Vũ Nương được giải oan nhưng không trở về nhân gian.

3, Xưa có chàng Trương Sinh, vừa cưới nàng Vũ Nương xong đã phải đi lính. Giặc tan, Trương Sinh trở về hồ đồ nghe lời con trẻ, nghi oan cho Vũ Nương khiến nàng phải tự tử. Khi Trương Sinh hiểu ra thì sự đã muộn. Chàng lập đàn giải oan cho Vũ Nương.

Luyện tập

Câu 1 (trang 59 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):

- Tóm tắt văn bản Lão Hạc

Lão Hạc là một người nông dân nghèo, sống cô độc, chỉ có con chó Vàng làm bạn. Con trai lão vì nghèo không lấy được vợ, đã phẫn chí bỏ làng đi làm ăn xa. Lão Hạc ở nhà chờ con về, làm ăn thuê để kiếm sống. Sau một trận ốm dai dẳng, lão không còn sức đi làm thuê nữa. Không còn đường sinh sống, lão Hạc lặng lẽ đi đến một quyết định quan trọng. Lão bán con chó Vàng mà lão rất mực yêu thương, mang hết số tiền dành dụm được và cả mảnh vườn gửi cho ông Giáo trông coi hộ. Lão chịu đói, chỉ ăn khoai và sau đó "lão chế tạo được món gì, ăn món nấy". Ông Giáo ngấm ngầm giúp đỡ nhưng lão tìm cách từ chối. Một hôm lão xin Binh Tư ít bả chó, nói để đánh bả chó làm thịt và rủ Binh Tư uống rượu. Ông Giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. Lão Hạc bỗng nhiên chết - một cái chết thật dữ dội. Cả làng không ai hiểu vì sao lão chết, chỉ có Binh Tư và ông Giáo hiểu lão ăn bả chó để tử tự.

- Tóm tắt văn bản Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh

Khoảng năm Giáp Ngọ, trong nước có chúa Trịnh Sâm thích chơi đèn đuốc, thường ngự ở các ly cung. Xây dựng đình đài liên miên. Nhân việc đó, nội quan đều mạc quần áo đàn bà, cải trang để bán một số đồ vật kiếm tiền. Có lúc cho bọn nhạc công ngồi trên gác chuông chùa Trấn Quốc và chơi vài bài. Mỗi khi tìm thấy những loài trân cầm dị thú, Chúa đều thu hết. Bọn quan lại thấy thế bèn mượn gió bẻ măng, hù doạ nhân dân. Hễ thấy nhà giàu nào có cây cảnh hay đồ vật đẹp nào đều quy cho vào tội phụng thủ, người ta phải van xin chí chết mới được tha. Nhà tác giả cũng có trồng một cây lê và hai cây lựu nở hoa rất đẹp nhưng cũng phải chặt đi cũng vì cớ ấy

Câu 2 (trang 59 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): HS trình bày trước lớp