Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí - Ngữ văn 9
Bản 1/ Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí (siêu ngắn)
a. Các đề được đưa ra có điểm giống nhau là: cùng đưa ra một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
b. Một số đề bài tương tự:
- Bình luận câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
- Suy nghĩ của em về tính trung thực trong học tập.
- Đoàn kết là sức mạnh.
- Trình bày ý kiến của em về câu tục ngữ: Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau”.
Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
Các em đọc kĩ phần tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn bài trong SGK để tìm hiểu cách làm bài
Luyện tập
Lập dàn bài cho đề 7 ở mục I: Tinh thần tự học
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Tự học là cách hữu hiệu nhất để tiếp thu tri thức.
II. Thân bài:
1. Giải thích “tự học” là gì?
- Tự học là quá trình bản thân chủ động tích lũy tri thức, không phụ thuộc vào ai.
- Quá trình tự học diễn ra xuyên suốt trong quá trình học tập.
- Tự học được thực hiện dưới nhiều cách thức khác nhau: tự học trên lớp, hỏi han bạn bè; tự tìm hiểu qua sách vở, phương tiện thông tin đại chúng, tự học tập qua những người xung quanh, …
2. Vai trò của tự học
- Tự học mang lại cho ta cảm giác say mê, hứng thú, trân trọng tri thức.
- Tự học giúp chúng ta tích lũy kiến thức một cách chủ động tránh được tình trạng học lệch, học tủ, học vẹt.
- Tự học giúp chúng ta nắm rõ, nắm sâu vấn đề mình tích lũy.
- Tự học rèn cho con người bản năng tự giác, độc lập, không ỷ lại, có thể làm chủ và xử lí nhanh nhạy trong mọi tình huống xảy đến.
- Tự học là cách tốt nhất phát triển khả năng sáng tạo, tìm tòi; thúc đẩy tư duy của con người.
- Tự học rèn luyện khả năng kiên trì, cần mẫn và sức chịu đựng của bản thân.
- Tự học giúp chúng ta có thể áp dụng những kiến thức đã học vào cuộc sống một cách linh hoạt, có hiệu quả nhất.
- Tự học là chìa khóa hữu hiệu nhất để con người chinh phục được kho tàng tri thức bao la của nhân loại.
3. Dẫn chứng
Từ xưa đến nay, trong lịch sử dân tộc có rất nhiều tấm gương sáng về tinh thần tự học như: Mạc Đĩnh Chi, Hồ Chí Minh, thầy Nguyễn Ngọc Ký, thần đồng Đỗ Nhật Nam,...
4. Phản đề
- Phê phán học tủ, học vẹt,...
- Đề cao tinh thần tự học, tự học đó là tinh thần ham học hỏi từ những người xung quanh, luôn biết tiếp thu lắng nghe và chọn lọc ý kiến đóng góp từ mọi người để rút ra những kinh nghiệm cho bản thân.
5. Liên hệ bản thân
- Là thế hệ đang ngồi trên ghế nhà trường thì việc rèn luyện cho bản thân tinh thần tự học là điều vô cùng cần thiết.
III. Kết bài
Khẳng định ý nghĩa quan trọng của tinh thần tự học.
Bản 2/ Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí (siêu ngắn)
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
a. Những điểm giống nhau giữa các đề:
- Các đề đều đưa ra một vấn đề thuộc tư tưởng, đạo lí.
- Tuy vậy các đề 1,3,10 có kèm theo mệnh lệnh
- Các đề còn lại không kèm theo mệnh lệnh
b. Một vài đề bài tương tự:
- Bình luận câu tục ngữ "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây"
- Bàn về chữ hiếu
- Suy nghĩ về câu nói của Khổng Tử “Biết xấu hổ là gần với dũng vậy”.
- Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
Phần này đã được trình bày đầy đủ trong sgk Ngữ Văn 9.
III. Luyện tập
1, Mở bài:
- Trong nhà trường, ngoài việc tiếp thu kiến thức do các thầy cô truyền đạt, người học sinh cần có biện pháp mới có thể giỏi được.
- Một trong số những biện pháp có kết quả là phương pháp tự học.
2, Thân bài
a, Giải thích
- “Tự học” nghĩa là tự mình vạch ra kế hoạch, tự mình đặt ra biện pháp để giúp cho việc học tốt hơn.
- “Tự học” là phần làm việc ở nhà trước khi vào lớp tốt hơn.
b, Chứng minh
- Trong thực tế có biết bao gương tự học đã làm nên danh phận như: Mạc Đỉnh Chi tự học thi đỗ Trạng nguyên, Mã Lương tự học và vẽ như thật, Bác Hồ tự học và biết nhiều thứ tiếng
c, Phê phán
- Những kẻ lười học, xem việc học là khổ sở, là bắt buộc nên chán học, lười hoc.
d, Đánh giá
- Việc tự học ở nhà của người học sinh thường là soạn bài, làm bài, học bài, xem trước bài mới
- Người học lên kế hoạch cho mình, học vào lúc nào, học những gì; Cài gì cần học trước, cái gì nên học sau.
- Học sinh chuẩn bị bài trước khi vào lớp sẽ dễ hiểu hơn, sẽ trả lời được các câu hỏi của thầy cô đặt ra, đồng thời tạo ra hứng thú hơn trong việc học.
- “Tự học” là biện pháp giúp người học sinh tự tìm hiểu lấy kiến thức.
- “Tự học” là phương pháp mới giúp học sinh năng động hơn trong học tập.
- Đó còn là cơ sở thể hiện năng lực tư duy sáng tạo, biết sắp xếp công việc có khoa học.
- Người học sinh có biện pháp tự học là biết làm chủ lấy mình.
3, Kết bài
- Tinh thần tự học giúp con người nâng cao kiến thức, tự làm chủ lấy mình, tự đặt ra kế hoạch trong học tập.
- Tinh thần tự học rất cần cho tất cả mọi người.
- Mỗi học sinh cần đề ra cho mình biện pháp tự học.
Bài tiếp: Soạn bài: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải (trang 57 sgk Ngữ văn 9 Tập 2)