Thuyết minh về một thể loại văn học (trang 152 Soạn văn 8)

I. Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học

Đề bài: Thuyết minh đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú

1. Quan sát

a, Mỗi bài thơ gồm 7 tiếng, số dòng và số chữ cần bắt buộc theo quy tắc và không được tùy tiện thêm bớt.

b, Sử dụng kí hiệu bằng trắc cho 2 bài thơ Đập đá ở Côn Lôn và Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu

( T-B-B-T/ - T- B- B)

Chạy mỏi chân thì hãy ở tù

( T- T-B-B-T-T-B)

Đã khách không nhà trong bốn biển

( T- T- B- B- B-T-T)

Lại người có tội giữa năm châu

( T- B- T- T-T-B-B)

Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế

( T- B- B- T-B- B-T)

Miệng cười tan cuộc oán thù

( T- T- B- T- T- B)

Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp

( B- T- T- T/ B- T-T)

Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.

( B- B-B- T- T- T- B)

c, Niêm luật của bài thơ:

+ Niêm (dính nhau) tiếng ở dòng trên tương ứng với tiếng ở dòng dưới đều B

+ Đối: tiếng ở dòng trên B ứng với tiếng ở dòng dưới T

d, Những tiếng ở cuối câu thường hiệp vần với nhau, câu 1- 2- 4- 6- 8

e, Thường ngắt nhịp chẵn lẻ: 2/2/ 3,4/3

Luyện tập

Bài 1:

Lập dàn bài thuyết minh về các đặc điểm của thể loại truyện ngắn

Mở bài:

- Nêu định nghĩa của thể loại truyện ngắn

Thân bài:

- Nêu những đặc điểm chính của truyện ngắn

+ Đặc điểm về dung lượng: số trang viết tương đối ít, không dài.

- Đặc điểm về nhân vật, sự kiện: ít nhân vật và sự kiện vì dung lượng của truyện ít, không dài. Thường chỉ có vài nhân vật và sự kiện nhỏ.

- Đặc điểm về cốt truyện:

+ Diễn ra trong một không gian và thời gian ngắn, hẹp

+ Không diễn đạt được trọn vẹn cuộc đời của nhân vật mà diễn đạt theo từng mốc thời gian

- Ý nghĩa:

Mang ý nghĩa xã hội, ý nghĩa nhân sinh.

Kết bài: Nêu cảm nhận của em:

+ Về sức hấp dẫn, vẻ đẹp của truyện ngắn

+ Phù hợp với cuộc sống lao động khẩn trương ngày nay.