Liên kết các đoạn văn trong văn bản (trang 53 Soạn văn 8)

I- Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản

1.

- Hai đoạn văn cho trên không có mối liên hệ với nhau.

-> Bởi vì đoạn văn ở trên đang tả trường làng Mỹ Lí, đoạn văn phía dưới lại nói đến kỉ niệm mà nhân vật tôi nhìn thấy trường khi đi qua làng Hòa An bẫy chim.

- Hai đoạn văn trên ghép lại khiến người đọc có cảm nhận rời rạc bởi vì không có phương tiện kết nối biểu đạt quan hệ về mặt ý nghĩa với nhau.

2.

" Trước sân trường làng Mĩ Lý đông kín người… các nhà trong làng. "

a, Cụm từ "trước đó mấy hôm" bổ sung ý nghĩa gì cho đoạn văn thứ hai?

b, Theo em, với cụm từ trên, hai đoạn văn đã có mối liên hệ với nhau như thế nào?

c, Cụm từ "trước đó mấy hôm" là phương tiện kiên kết các đoạn. Hãy cho biết tác dụng của việc liên kết trong văn bản.

a, Cụm từ "trước đó mấy hôm" giúp nối kết đoạn văn phía trên với đoạn văn phía dưới về mặt ý nghĩa thời gian.

b, Với cụm từ "trước đó mấy hôm" hai đoạn văn đã có sự liên kết chặt chẽ với nhau, tạo nên sự liền mạch về mặt ý nghĩa.

c, Cụm từ "trước đó mấy hôm" là phương tiện liên kết đoạn. Tác dụng của việc liên kết đoạn trong văn bản có mục đích tạo nên mối quan hệ chặt chẽ giữa các đoạn văn trong văn bản về mặt ý nghĩa.

II- Cách liên kết các đoạn văn trong văn bản

1. Dùng từ ngữ liên kết các đoạn văn

Đọc đoạn văn dưới đây và thực hiện các yêu cầu nêu ở phía dưới

- Hai đoạn văn trên liệt kê hai khâu của quá trình cảm thụ và lĩnh hội tác phẩm văn học. Đó là khâu tìm hiểu và khâu cảm thụ.

- Các phương tiện liên kết có quan hệ liệt kê: sau đó, thứ nhất, bắt đầu, tiếp theo, tiếp đó, thứ hai…

b, Chỉ từ, đại từ có thể được sử dụng làm phương tiện liên kết đoạn. Hãy kể thêm các từ có tác dụng này (đó, này, …)

d, Mối liên hệ về mặt ý nghĩa giữa hai đoạn văn đó là mối quan hệ giữa nghĩa khái quát và nghĩa cụ thể.

- Từ ngữ liên kết giữa hai đoạn văn đó: Nói tóm lại.

- Để liên kết đoạn có ý nghĩa cụ thể với đoạn có ý nghĩa khái quát, tổng hợp ta cần dùng từ ngữ: tổng kết lại, như vậy, nhìn chung, tóm lại, nói tóm lại, chung quy là…

2. Câu liên kết giữa hai đoạn văn trên là " Ái dà, lại còn nói chuyện đi học nữa cơ đấy" có tác dụng liên kết về mặt ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên.

- Để tạo mối liên kết giữa hai đoạn văn người thường sử dụng từ ngữ hoặc câu nối.

Luyện tập

Bài 1:

a, Từ nối " Nói như vậy": quan hệ giải thích, suy luận

b, Từ "Thế mà": quan hệ tương phản

c, Từ "cũng cần" nối đoạn 1 và đoạn 2: mối quan hệ tăng tiến

Từ "tuy nhiên" nối đoạn 2 với đoạn 3: có quan hệ tương phản

Bài 2:

a, Từ đó

b, nói tóm lại

c, tuy nhiên

d, Thật khó trả lời

Bài 3:

Nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Phan đã nhận định: "Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đoạn rất khéo", đây là một trong số những đoạn trích đặc sắc nhất đúng với nhan đề "Tức nước vỡ bờ".

Đầu tiên, tác giả xây dựng các tình huống truyện đặc sắc để tái hiện không khí thu thuế vô cùng ngột ngạt ở vùng quê nghèo Đông Xá trong đó có gia đình chị Dậu thuộc vào diện hộ nghèo cùng đường lại còn phải nộp thêm khoản sưu thuế cho người em trai chồng đã qua đời. Chính vì thế chị Dậu đã phải bán con, bán cả đàn chó để gom tiền nộp sưu, anh Dậu bị trói và bị đánh tới ngất đi, vừa được thả về nhà thì bọn cai lệ đã hùng hổ xông tới. Chúng tay cầm roi song, tay thước định sầm sầm tiến vào nhà đòi trói anh Dậu. Chị Dậu khẩn thiết van xin được khất sưu nhưng vì bản tính hung hãn, không có nhân tính của những kẻ lòng lang dạ sói chúng đã "bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch", ‘tát một cái đánh bốp". Không thể nhịn nổi, chị Dậu "nghiến chặt hai hàm rằng", túm lấy cổ tên cai lệ kéo và dúi hắn ra cửa. Tên cai lệ ngã chỏng quèo nhưng miệng vẫn thét lên trói vợ chồng chị Dậu. Người nhà lý trưởng hùng hổ, sấn sổ xông tới giơ gậy đánh chị nhưng cũng bị chị tóm cổ lẳng ngã lăn ra ngoài thềm. Đây là đoạn cao trào nhất của tác phẩm "Tức nước vỡ bờ": một người phụ nữ nhẫn nhịn, cam chịu nay đã biết phản kháng, đó cũng chính là sức mạnh mãnh liệt của những con người bé nhỏ bị áp bức, bóc lột trong xã hội thực dân phong kiến cũ.

Như vậy, "cái tuyệt khéo" ở đây khi tác giả đã thành công trong việc miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật, tạo dựng ngôn ngữ của tác giả, đối thoại… Đoạn trích đã tô đậm thêm phẩm chất của người phụ nữ nông dân tảo tần, đảm đang, thương chồng, thương con đồng thời luôn cháy hết trong mình tinh thần phản kháng mạnh mẽ trước áp bức, bóc lột, bạo tàn, bất công.