Hai cây phong (trang 100 Soạn văn 8)
Bố cục
+ Phần 1: từ đầu… gương thần xanh: hai cây phong gắn liền với văn hóa làng Ku-ku-rêu qua lời kể của nhân vật "tôi"
+ Phần 2: phần còn lại: Những thước phim quay chậm về những kỉ niệm đẹp thời thơ ấu gắn liền với hai cây phong
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1:
- Căn cứ vào đại từ nhân xưng người kể chuyện (tôi hoặc chúng tôi) để tìm ra hai mạch kể:
+ Từ đầu… mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh: mạch kể người kể xưng "tôi"
+ Từ năm học…sau chân trời xanh biêng biếc: mạch kể người kể xưng "chúng tôi"
+ Đoạn còn lại: mạch kể trở về người kể xưng "tôi"
- "Tôi" là vai tác giả ủy thác để dẫn dắt câu chuyện, kể chuyện. Mọi cảm nhận, mọi sự việc, quan sát đều thông qua nhãn quan của "tôi"
- Dù đoạn kể có xuất hiện đại từ nhân xưng khác như "chúng tôi" là lúc "tôi" đứng trên danh nghĩa là bọn con trai ngày trước, nhưng kí ức thơ ấu đều được hiện lên một cách chân thực, rõ nét.
- Mạch kể của nhân vật "tôi" là chủ yếu trong chuyện, còn mạch kể nhân xưng "chúng tôi" chỉ là mạch kể trữ tình.
Câu 2:
Hình ảnh hai cây phong gắn với những kỉ niệm đẹp thời thơ ấu của bọn trẻ, được nhắc đến trong mạch kể với sự dẫn dắt của nhân danh "chúng tôi"
- Có hai đoạn kể về các kỉ niệm của "chúng tôi":
+ Đoạn 1: kể về kỉ niệm về các trò chơi tinh nghịch của bọn trẻ trong kì nghỉ hè năm cuối
+ Đoạn 2: mở ra những chân trời mới rộng mở, bao la, đẹp đẽ trước mắt bọn trẻ.
- Điều thu hút người kể chuyện cùng bọn trẻ và khiến chúng cảm thấy ngây ngất đó chính là thế giới sinh động, nhiệm màu ở những địa danh xa lạ chưa hề biết tới.
- Quang cảnh nơi có hai cây phong được miêu tả người tả sử dụng ngòi bút đậm chất hội họa phác họa nên:
+ Hình ảnh hai cây phong: khổng lồ, bóng mát rười rượi, nghiêng ngả, cao ngang tầm cánh chim, tiếng lá xào xạc một cách dịu hiền, cành cao ngất…
+ Quang cảnh: vùng đất rộng bao la, dải thảo nguyên hoang vu bị che mất bởi sương mờ đục, dòng sông lấp lánh tận chân trời…
=> Bức tranh thiên nhiên qua lời kể mang màu sắc tươi đẹp, đường nét, sinh động… thông qua ngòi bút và tài quan sát tài tình, miêu tả sống động và có hồn của tác giả.
Câu 3:
- Trong mạch kể chuyện xưng "tôi" hình ảnh 2 cây phong có vai trò trung tâm, gợi lên nhiều cảm xúc và ấn tượng sâu sắc.
+ Hình ảnh 2 cây phong gắn với những kỉ niệm học trò "tuổi thơ của tôi đã để lại nơi ấy… như một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh…"
+ Đặc biệt 2 cây phong là nhân chứng sống đầy cảm động về tình thầy trò giữa thầy Đuy-sen và cô bé An-tư-nai.
- Sự kết hợp tài tình giữa ngòi bút thi sĩ và họa sĩ đã tạo ra nét đẹp, sự lôi cuốn diệu kì đối với hình ảnh 2 cây phong.
+ Phác họa hình ảnh 2 cây phong: sinh động và khác thường, nghiêng ngả thân cây, cành lá lay động…
- Hai cây phong như 2 con người thực sự, có tâm hồn riêng và tiếng nói riêng.
+ Trí tưởng tượng phong phú của tác giả đã giúp người kể nghe được tiếng với nhiều cung bậc cảm xúc, nhiều sắc thái khác nhau của 2 cây phong.
+ Sử dụng biện pháp nhân hóa có tác dụng làm sống động thế giới của 2 cây phong.
=> Hai cây phong được miêu tả một cách sống động, có hồn đã gây xúc động và tạo một dư vị khó quên cho người đọc.