Trang chủ > Lớp 7 > Soạn Văn 7 (cực ngắn) > Soạn bài: Rút gọn câu - trang 16 sgk Ngữ văn 7 Tập 2

Soạn bài: Rút gọn câu - trang 16 sgk Ngữ văn 7 Tập 2

Bản 1/ Soạn bài: Rút gọn câu (siêu ngắn)

Nội dung chính của bài

- Câu rút gọn là câu bị lược bỏ đi một số thành phần câu

- Mục đích:

+ Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin nhanh, vừa tránh lặp lại từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.

+ Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người

- Lưu ý cách dùng:

+ Không làm cho người đọc người nghe hiểu sai hoặc hiểu thiếu nội dung câu nói

+ Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã

I. Thế nào là câu rút gọn

1. Câu thứ nhất khuyết chủ ngữ, câu thứ 2 có chủ ngữ “chúng ta”

2. Những từ ngữ có thể làm chủ ngữ trong câu a: tôi, chúng tôi, họ, các em, mọi người...

3. Vì câu này có thể có nhiều chủ ngữ cho nên đã lược chủ ngữ để trở thành ngụ ý hành động cho mọi người.

4. a. Lược bỏ vị ngữ vì nếu thêm vào sẽ bị lặp lại từ ngữ xuất hiện ở câu đứng trước

b. Lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ vì căn cứ vào câu hỏi đứng trước ta có thể nắm được thông tin.

II. Cách dùng câu rút gọn

1. Các câu in đậm thiếu thành phần chủ ngữ.

Không nên rút gọn như vậy bởi nó khiến cho câu văn cộc lốc, khó hiểu

2. Thêm từ: Bài kiểm tra toán mẹ ạ

3. Khi rút gọn câu cầu lưu ý:

+ Không làm cho người đọc người nghe hiểu sai hoặc hiểu thiếu nội dung câu nói

+ Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.

Luyện Tập

Câu 1 (trang 16 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

- Các câu (b), (c) là những câu rút gọn.

- Rút gọn thành phần chủ ngữ.

- Rút gọn câu như vậy làm cho câu ngắn gọn hơn. Ngụ ý hành động, nguyên tắc ứng xử trong câu là của chung mọi người nên có thể rút gọn câu

Câu 2 (trang 16 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

Văn bản Câu rút gọn Câu khôi phục
A

- Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà

- Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

- Ta bước tới Đèo Ngang bóng xế tà

- Ta dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
B

- Đồn rằng quan tướng có danh,

- Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.

- Ban khen rằng: "Ấy mới tài"

- Ban cho cái áo với hai đồng tiền.

- Đánh giặc thì chạy trước tiên.

- Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!)

- Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!

- Người ta đồn rằng quan tướng có danh.

- Hắn cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.

- Vua ban khen rằng: "Ấy mới tài"

- Và ban cho cái áo với hai đồng tiền.

- Quan tướng khi đánh giặc thì chạy trước tiên.

- Khi xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!)

- Quan tướng trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!

Thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn bởi đây là thể loại yêu cầu diễn đạt xúc tích, có quy định về số câu, số chữ.

Câu 3 (trang 17 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

- Hai người hiểu nhầm nhau tại vì khi trả lời vị khách, cậu bé đã dùng câu rút gọn khiến vị khách hiểu sai ý.

- Qua câu chuyện này, cần rút ra một bài học: phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn vì dùng không đúng cổ thể gây hiểu lầm.

Câu 4 (trang 17 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

Chi tiết có tác dụng gây cười và phê phán là đó là những câu rút gọn quá mức của anh chàng phàm ăn khiến câu nói cộc lốc, không thể hiểu được nội dung

Bản 2/ Soạn bài: Rút gọn câu (siêu ngắn)

I. Thế nào là rút gọn câu?

1. Câu a: bị lược đi chủ ngữ

Câu b: xuất hiện chủ ngữ chúng ta

2. Các từ có thể làm chủ gữ trong câu a: chúng ta, con người, mọi người, các em,....

3. Chủ ngữ trong câu a được lược bỏ vì câu a có thể chứa đựng nhiều khả năng xuất hiện nhiều chủ ngữ để trở thành chân lí cho mọi người

4. a, thành phần vị ngữ (đuổi theo nó) bị lược bỏ. Vì nếu thêm vào sẽ bị lặp còn bỏ đi người đọc vẫn hiểu được nghĩa của câu do sự liên tưởng từ câu đầu

b, chủ ngữ và vị ngữ của câu đều bị lược bỏ vì câu hỏi đã gợi lên những thành phần này.

II. Cách dùng câu rút gọn

1. Những câu in đậm thiếu thành phần chủ ngữ là Chúng em. Không nên rút gọn câu như vậy vì không thể lấy chủ ngữ Trường em để liên tưởng ở vị trí chủ ngữ này

2. Thêm từ ngữ như sau: Thưa mẹ, bài kiểm tra toán ạ!

3. Khi rút gọn câu cần chú ý:

- Không làm cho người nghe người đọc hiểu sai hoặc không hiểu đầy đủ nội dung câu hỏi

- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc khiếm nhã

III. Luyện tập

Bài 1 (trang 16 Ngữ Văn 7 Tập 2):

Câu rút gọn Thành phần rút gọn Mục đích
b Chủ ngữ Là câu tục ngữ mang chân lí cho mọi người do vậy rút gọn cho câu ngắn gọn
c Chủ ngữ Là câu tục ngữ mang chân lí cho mọi người do vậy rút gọn cho câu ngắn gọn

Bài 2 (trang 16 Ngữ Văn 7 Tập 2):

- Các câu rút gọn trong các ví dụ:

Câu rút gọn Khôi phục
Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà Tôi bước tới đèo Ngang, bóng xế tà
Dừng chân đứng lại trời non nước Tôi dừng chân đứng lại trời, non, nước
Đồn rằng quan tướng có danh Dân gian đồn rằng quan tướng có danh
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai Quan tướng cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai
Ban cho cái áo với hai đồng tiền Ban ban cho cái áo với hai đồng tiền
Đánh giặc thì chạy trước tiên Quan tướng đánh giặc thì chạy trước tiên
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra Quan tướng xông vào trận tiền cởi khố giặc ra
Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân Quan tướng trở về gọi mẹ mổ gà khao quân

- Trong văn vần (thơ, ca dao,... ) thường gặp nhiều câu rút gọn là bởi vì thơ ca diễn đạt súc tích số câu chữ được quy định rất hạn chế.

Bài 3 (trang 17 Ngữ Văn 7 Tập 2):

- Cậu bé và người khách trong câu chuyện hiểu nhầm nhau bởi vì cậu bé khi trả lời người khách đã dùng câu rút gọn khiến người khách hiểu sai ý nghĩa.

+ Mất rồi: ý cậu bé là tờ giấy mất rồi nhưng người khách lại hiểu lầm là cha cậu mất rồi

+ Thưa.. mất tối hôm qua ạ: ý cậu bé là tờ giấy mất tối hôm qua còn người khách lại hiểu bố cậu mất tối hôm qua

+ Cháy ạ: ý cậu bé là tờ giấy mất vì cháy còn người khách hiểu là bố cậu mất vì cháy

- Bài học: phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, dùng sai ngữ cảnh giao tiếp sẽ gây ra hiểu lầm

Bài 4 (trang 18 Ngữ Văn 7 Tập 2):

- Trong câu chuyện trên việc dùng các câu rút gọn của anh chàng phàm ăn có tác dụng gây cười phê phán.

- Sự rút gọn khiến câu văn phàm tục khó hiểu bộc lộ bản tính tham ăn của anh chàng