Soạn bài: Ôn tập văn biểu cảm - trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1
Bản 1/ Soạn bài: Ôn tập văn biểu cảm (siêu ngắn)
Câu 1 (trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Điểm khác nhau giữa văn miêu tả và văn biểu cảm:
Tiêu chí | Văn miêu tả | Văn biểu cảm |
Mục đích | Nhằm tái hiện lại đối tượng để người ta hình dung được về nó | Nhằm nói lên những suy nghĩ, cảm xúc về đối tượng của người viết. |
Phương thức biểu đạt | Miêu tả | Biểu cảm |
Câu 2 (trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Điểm khác nhau giữa văn tự sự và văn biểu cảm:
Tiêu chí | Văn tự sự | Văn biểu cảm |
Mục đích | Nhằm kể lại câu chuyện một cách đầy đủ từ đầu đến cuối có khởi đầu, diễn biến, kết thúc | Nhằm nói lên những suy nghĩ, cảm xúc về đối tượng của người viết. |
Phương thức biểu đạt | Tự sự | Biểu cảm |
Câu 3 (trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm đóng vai trò làm phương tiện cho người viết bộc lộ tình cảm.
- Nếu không có tự sự, miêu tả, tình cảm người viết sẽ mơ hồ không cụ thể bởi lẽ tình cảm, cảm xúc của con người luôn nảy sinh từ sự việc, cảnh vật cụ thể.
Câu 4 (trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Em sẽ thực hiện bài làm qua các bước: Tìm hiểu đề - tìm ý - lập dàn ý - viết bài - đọc lại và sửa chữa.
- Tìm ý và sắp xếp các ý:
+ Cảm xúc về vẻ đẹp thiên nhiên của mùa xuân (mùa mở đầu của một năm, là mùa cây cối đâm chồi nảy lộc, vạn vật sinh sôi, nảy nở,... ).
+ Cảm nhận về hoạt động của con người trong mùa xuân (trẩy hội, tết, du xuân,... )
+ Ý nghĩa của mùa xuân: (Mùa mỗi người thêm một tuổi, mở đầu cho những dự định kế hoạch, mùa xuân còn là biểu tượng của sức sống, của tuổi trẻ)
Câu 5 (trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Bài văn biểu cảm thường sử dụng tất cả các biện pháp tu từ, so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ, láy,..
- Nói ngôn ngữ biểu cảm gần với thơ là hoàn toàn đúng, vì biểu cảm và thơ đều có tính trữ tình, thể hiện cảm xúc của tác giả.
Bản 2/ Soạn bài: Ôn tập văn biểu cảm (siêu ngắn)
1. Sự khác nhau giữa văn miêu tả và biểu cảm
- Về nội dung
+ Văn miêu tả tái hiện lại đối tượng (người, cảnh vật, vật) sao cho người khác hình dung được
+ Văn biểu cảm miêu tả đối tượng nhằm mượn những đặc điểm phẩm chất của nó để nói lên suy nghĩ cảm xúc của mình
- Về nghệ thuật
+ Văn miêu tả thường sử dụng tính từ ẩn dụ, so sánh
+ Văn biểu cảm trực tiếp thường dùng lời than (ôi, chao ôi, hỡi ôi,... ), lời gọi (bác ơi, mẹ ơi,... ) lời giục giã, lời mời (hãy, cứ, xin,... ) lời tự thổ lộ (mong sao, thương biết mấy,..... ). Biểu cảm gián tiếp ẩn dụ miêu tả nhưng trọng tâm là biểu cảm
2. Sự khác nhau giữ văn biểu cảm và văn tự sự
- Về nội dung
+ Văn tự sự nhằm kể lại một câu chuyện, một sự việc có diễn biến nguyên nhân kết quả
+ Văn biểu cảm của tự sự chỉ làm nền nói lên cảm xúc qua sự việc
- Về nghệ thuật
+ Văn tự sự yếu tố kể là chính
+ Văn biểu cảm chỉ có các yếu tối hồi tưởng các sự việc để lại ấn tượng sâu sắc biểu cảm mới là yếu tố chính
3. Vai trò nhiệm vụ của tự sự miêu tả trong văn biểu cảm
- Tự sự miêu tả đóng vai trò làm giá đỡ cho người viết bộc lộ tình cảm
- Chúng gắn bó mật thiết với nhau. Cụ thể:
+ Tự sự kể lại các sự kiện gây xúc động lòng người, sau đoạn tự sự thường xuất hiện biểu cảm, khơi gợi cảm xúc
+ Miêu tả tái hiện trạng thái tính chất của sự vật hiện tượng qua đó bộc lộ cảm xúc
- Ví dụ trong bài văn cảm nghĩ về thầy cô giáo có các yếu tố miêu tả, tự sự như sau:
+ Miêu tả đôi nét về thầy cô
+ Hồi tưởng kỉ niệm về thầy cô
Nhưng đều để bộc lộ cảm xúc tình cảm của bản thân với thầy cô, nếu thiếu các yếu tố đó bài văn sẽ không chân thực hấp dẫn
4. Đề bài: Cảm nghĩ về mùa xuân
- Thực hiện các bước sau:
+ Tìm hiểu đề
+ Lập ý (xác định biểu hiện những tình cảm gì, đối với nghĩa hợp cảnh gì
+ Lập dàn bài
+ Đọc lại và sửa chữa
- Bài văn có thể triển khai thành các ý như sau
+ Mùa xuân đem lại một tuổi mới. Đối với thiếu nhi thiếu niên mùa xuân đánh dấu sự trưởng thành
+ Mùa xuân là mùa đâm chồi nảy lộc sinh sôi của vạn vật muôn loài mùa của sức sống mới
+ Mùa khởi đầu cho một năm mới với những dự định mới thành công mới
+ Mùa xuân là mùa của những cuộc chơi lễ hội du xuân
5. Bài văn biểu cảm thường sử dụng các biện pháp tu từ so sánh ẩn dụ nhân hóa điệp từ
- Do vậy ngôn ngữ biểu cảm gần với thơ
Bài trước: Soạn bài: Chuẩn mực sử dụng từ - Soạn Văn 7 (cực ngắn) Bài tiếp: Soạn bài: Sài Gòn tôi yêu - trang 172 sgk Ngữ văn 7 Tập 1