Soạn bài: Đặc điểm của văn bản nghị luận - Soạn Văn 7 (cực ngắn)
Bản 1/ Soạn bài: Đặc điểm của văn bản nghị luận (siêu ngắn)
1. Luận điểm
- Luận điểm chính: Chống nạn thất học
- Luận điểm được nêu ra dưới dạng nhan đề và cụ thể hóa thành các câu văn như:
- Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này, là nâng cao dân trí”.
+ “Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình... xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ”.
+ “Những người đã biết chữ hãy dạy cho những người chưa biết chữ”
+ “Những người chưa biết chữ hãy gắng sức mà học cho biết đi”
- Luận điểm là linh hồn bài viết, luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế thì mới thuyết phục.
2. Luận cứ
Các luận cứ:
- Nguyên nhân của việc thất học: Do chính sách ngu dân.
- Sự cần thiết của việc chống lại thất học: vì nay nước ta đã được độc lập, mọi người hiểu biết về quyền lợi của mình…
- Cách chống nạn thất học: những người đã biết dạy cho những người chưa biết chữ, người chưa biết hãy gắng sức mà học.
Những luận cứ đóng vai trò là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm. Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ cần phải: chân thật, đúng đắn, tiêu biểu.
3. Lập luận
- Trình tự lập luận: Thực trạng – Yêu cầu – cách khắc phục
- Ưu điểm: Chặt chẽ, logic, hợp lí
Luyện Tập
- Luận điểm chính: "Cần tạo thói quen tốt trong đời sống"
- Luận cứ:
+ Có thói quen tốt và xấu.
+ Có người biết phân biệt tốt và xấu, nhưng vì đã thành thói quen nên khó bỏ, khó sửa.
+ Hậu quả của những tệ nạn, thói quen xấu
- Các dẫn chứng: hút thuốc lá, vứt rác bừa bãi, vỏ chuối, mảnh chai vứt bừa bãi
- Cách lập luận: Biểu hiện, thực trạng, hậu quả
Luận điểm đúng đắn, luận cứ chân thực, tiêu biểu, cách lập luận chặt chẽ hợp lí. Điều này làm nên sức thuyết phục của văn bản.
Bản 2/ Soạn bài: Đặc điểm của văn bản nghị luận (siêu ngắn)
I. Luận điểm luận cứ và lập luận
1. Luận điểm
- Luận điểm trong bài viết chính là chống nạn thất học
- Luận điểm đó được nêu ra dưới dạng một quan điểm và cụ thể hóa thành những câu văn khẳng định:
+ Một trong những việc phải thực hiện cấp tốc lúc này là nâng cao dân trí
+ Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi... biết viết chữ Quốc ngữ
- Luận điểm này thống nhất các đoạn văn thành một khối góp phần làm sáng rõ luận điểm
- Luận điểm muốn rõ ràng thuyết phục phải:
+ Đúng đắn chân thực
+ Đáp ứng nhu cầu thực tế
2. Luận cứ
- Những luận cứ trong bài Chống nạn thất học
+ Những người đã biết đã biết chữ hãy dạy cho những người chưa biết chữ... giúp đồng bào thất học
+ Những người chưa biết chữ hãy gắng sức... người làm của mình.
+ Phụ nữ lại cần phải học... ứng cử?
- Những luận cứ này là lí lẽ và dẫn chứng làm rõ, tạo sức thuyết phục cho luận điểm
- Muốn có sức thuyết phục luận điểm phải chân thật đúng đắn, tiêu biểu
3. Lập luận
- Lập luận trong bài Chống nạn thất học rõ ràng chặt chẽ, hợp lí:
+ Đoạn văn 1: Pháp với chính sách ngu dân đã lừa dối bóc lột đồng bào ta suốt bao năm qua
+ Đoạn văn 2: 95% dân số thất học như thế sao xây dựng được đất nước
+ Đoạn văn 3,4: nêu luân điểm bằng 2 câu (ở hai đoạn văn)
+ Đoạn 5: công việc của người đã biết chữ
+ Đoạn 6: phấn đấu của người chưa biết chữ
+ Đoạn 7: phụ nữ càng cần cố gắng để đuổi kịp nam giới
- Những luận cứ trên bao gồm cả lí lẽ và dẫn chứng được sắp xếp theo trình tự:
+ Trước đây và hôm nay
+ Công việc của người: đã biết chữ, chưa biết chữ, phụ nữ
- Ưu điểm: làm cho bài viết rõ ràng thuyết phục; lí do và biện pháp chống nạn thất học
II. Luyện tập
- Luận điểm luận cứ và cách lập luận trong bài đời sống: Cần tạo ra thói quen tốt trong
+ Mở bài: giới thiệu ngắn gọn thói quen tốt và thói quen xấu
+ Thân bài: đưa ra những dẫn chứng về thói xấu với thái độ phê phán
• Hút thuốc lá, hay cáu giận, mát trật tự là thói quen xấu....
• Vứt rác bừa bãi là thói quen xấu tệ hại
+ Kết bài: đề ra hướng tạo thói quen tốt
- Nhận xét: tất cả những điều trên đã làm cho bài viết ngắn gọn mạch lạc giàu sức thuyết phục
Bài trước: Soạn bài: Rút gọn câu - trang 16 sgk Ngữ văn 7 Tập 2 Bài tiếp: Soạn bài: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận - Soạn Văn 7 (cực ngắn)