Soạn bài: Cổng trường mở ra - trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1
Bố cục của bài gồm 2 phần:
Phần 1: Từ đầu … “ngày đầu năm học”: Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai trường của con.
Phần 2: Tiếp theo đến hết: Ấn tượng tuổi thơ và liên tưởng của mẹ về ngày khai trường
Câu 1 (trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Bài văn viết về tâm trạng của một người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con khi con chập chững vào lớp một.
Câu 2 (trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Sự khác nhau về tâm trạng của mẹ và đứa con:
Mẹ | Đứa con |
---|---|
- Trằn trọc, không ngủ được. - Nhớ lại kỉ niệm xưa, suy nghĩ về vai trò của giáo dục, liên tưởng về ngày mai đưa con đến trường. → nhạy cảm và rất mực yêu thương con. |
- Háo hức, cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường và ý thức được mình đã lớn. - Ngủ dễ dàng. Chỉ bận tâm là ngày mai dậy đúng giờ,. → Vô tư trong sáng và rất đáng yêu. |
Câu 3 (trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Người mẹ không ngủ được vì:
+ Thao thức, trằn trọc hồi hộp mừng vì con đã lớn, hi vọng những điều tốt đẹp sẽ đến với con.
+ Rạo rực, bâng khuâng, xao xuyến nhớ lại ngày bà ngoại dắt mẹ đến trường khai giảng lần đầu tiên.
+ Nghĩ về ý nghĩa ngày khai trường đầu tiên đối với mỗi người.
- Chi tiết chứng tỏ ngày khai trường đã để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ:
+ “Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng: “Hàng năm cứ vào cuối thu…. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”
→ Câu văn cứ ngân nga ngọt ngào thấm đượm hồi ức của tuổi thơ người mẹ về ngày đầu tiên đi học
Câu 4 (trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Người mẹ không nói trực tiếp với con.
- Người mẹ đang nói với chính lòng mình, tự mình ôn lại kỉ niệm.
=> Đây chính là hình thức của độc thoại nội tâm. Dùng ngôn ngữ độc thoại, làm nổi bật tâm trạng, tình cảm và những điều sâu thẳm khó nói bằng những lời trực tiếp.
Câu 5 (trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Câu văn nói về tầm quan trọng của nhà trường với thể hệ trẻ đó là: “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”
→ Không được phép sai lầm trong giáo dục. Vì giáo dục quyết định tương lai của đất nước
Câu 6 (trang 8 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Thế giới kì diệu mở ra với em đó chính là:
+ Sự hiểu biết phong phú, tri thức khoa học của nhân loại
+ Tình cảm mới, con người mới, qhệ mới, tư tưởng mới.
+ Những ước mơ đẹp đẽ về tương lai.
Luyện Tập
Câu 1 (trang 9 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
- Em tán thành với ý kiến đó, bởi vì:
+ Đó là sự thay đổi lớn lao đầu tiên trong cuộc đời, được sinh hoạt trong môi trường mới lạ từ Mầm non lên Tiểu học
+ Tâm trạng vừa háo hức, vui mừng vì có quần áo mới, cặp sách mới,... vừa bỡ ngỡ, lo lắng, rụt rè, hồi hộp vì môi trường mới lạ xung quanh
+ Lớp Một cũng là độ tuổi được gia đình, nhà trường, xã hội rất quan tâm, cho nên các em sẽ nhận được sự chuẩn bị, chăm chút kĩ lưỡng nhất cho ngày khai trường này.
Câu 2 (trang 9 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Có lẽ trong mỗi chúng ta, ai ai cũng sẽ có những ấn tượng cho riêng mình về những ngày khai trường. Còn với tôi, ngày khai trường khi chuẩn bị vào lớp 1 để lại nhiều kỉ niệm nhất. Đêm trước ngày khai trường tôi trằn trọc mãi không ngủ được với bao suy nghĩ vẩn vơ trong đầu. Sáng hôm sau tôi dậy thật sớm để chuẩn bị cùng mẹ đến trường. Dừng lại trước cổng trường, tôi choáng ngợp trước sự khang trang và rộng lớn của nơi đây. Trong phút chốc tôi bỗng cảm thấy lạc lõng bởi thầy cô, bạn bè ai ai cũng mới lạ. Tôi được phân lớp từ trước nên tôi tìm đến khu vực xếp hàng của lớp mình. Cô giáo chủ nhiệm chào đón tôi bằng một nụ cười thật rạng rỡ, cô ân cần hỏi han tôi và dẫn tôi vào vị trí ngồi của mình. Tôi bắt đầu dần cảm nhận được sự thân quen ở nơi đây. Tôi cởi mở hơn với bạn bè và chúng tôi bắt đầu có những câu chuyện chung trong ngày khai giảng. Tiếng trống trường giục giã, buổi học đầu tiên bắt đầu. Tôi cảm thấy vui và phấn trấn đến lạ. Sau bao lần khai trường, nhưng kí ức về ngày tựu trường đầu tiên ấy vấn còn ghi dấu mãi trong lòng tôi.
Bản 2/ Soạn bài: Cổng trường mở ra (siêu ngắn)
Bố cục của bài gồm 2 phần:
- Phần 1 (Vào đêm trước ngày khai trường của con..... ngày đầu năm học): Tâm trạng hai mẹ con buổi tối trước ngày khai giảng
- Phần 2 (còn lại): Ấn tượng tuổi thơ và liên tưởng của người mẹ
Tóm tắt nội dung chính của bài
Đêm trước ngày đưa con đến trường, người mẹ không ngủ. Ngắm nhìn con ngủ say, lòng người mẹ bồi hồi xúc động: nhớ lại những hành động của con ban ngày, nhớ về tuổi với những kỉ niệm sâu sắc trong ngày khai giảng đầu tiên... Lo cho tương lai của con, người mẹ liên tưởng đến ngày khai trường ở Nhật - một ngày lễ thực sự của toàn xã hội - nơi mà ai cũng thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến thế hệ tương lai, rồi mẹ lại tưởng tượng giây phút dắt con vào thế giới diệu kì. Đó cũng là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ đối với tương lai của đứa con.
Câu 1 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1): Tóm tắt nội dung văn bản:
- Bài nghị luận ghi lại tâm trạng cùng sự lo lắng, chu đáo của người mẹ trong đêm không ngủ được trước ngày khai trường vào lớp Một của con mình.
Câu 2 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
* Tâm trạng của người mẹ và đứa con rất khác nhau, cụ thể:
- Mẹ bâng khuâng, xao xuyến, suy nghĩ miên man
- Con háo hức, hành động như đứa trẻ lớn rồi, nhẹ nhàng đi vào giấc ngủ
* Điều đó biểu hiện ở các chi tiết:
- Mẹ thao thức không ngủ: mẹ lên giường và trằn trọc; Còn điều gì để lo lắng nữa đâu! Mẹ không lo nhưng vẫn không ngủ được,...
- Con: giúp mẹ dọn dẹp phòng, thu xếp đồ chơi vào thùng như chia tay với chúng, rồi giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa ăn một cái kẹo
Câu 3 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Người mẹ không ngủ được là do vừa trăn trở suy nghĩ về con, vừa bâng khuâng nhớ về ngày khai trường của mình năm xưa
- Chi tiết chứng tỏ ngày khai trường để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn người mẹ là: Hằng năm cứ vào cuối thu...... Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp
Câu 4 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Trong văn bản, người mẹ không nói trực tiếp với con hay với ai khác mà đang tâm sự với chính mình, nói với chính bản thân mình.
- Cách viết này giúp tác giả đi sâu vào thế giới tâm hồn miêu tả tinh tế tâm trạng hồi hộp, trăn trở, xao xuyến, bâng khuâng của người mẹ.
Câu 5 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Câu văn nói lên vai trò và tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ là: Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.
Câu 6 (trang 8 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Thế giới diệu kì ấy là gì? Mỗi HS có thể rút ra nhiều điều thú vị khác nhau, dưới đây là một số gợi ý:
- Đó là thế giới của ánh sáng tri thức
- Đó là thế giới của những ước mơ và khát vọng bay bổng
- Thế giới của tình nghĩa thầy trò thiêng liêng, tình bạn cao đẹp và cả tình yêu trong sáng hồn nhiên
- Thế giới của niềm vui hi vọng, vấp ngã rồi trưởng thành, nỗ lực cố gắng của bản thân,....
Luyện tập
Câu 1 (trang 9 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Tán thành vì:
+ Đó là sự thay đổi lớn lao đầu tiên trong cuộc đời, được sinh hoạt trong môi trường mới lạ
+ Tâm trạng vừa háo hức, vui mừng vì có quần áo mới, cặp sách mới,... vừa lo lắng, rụt rè, hồi hộp vì môi trường mới lạ xung quanh
Câu 2 (trang 9 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Ngày khai trường đầu tiên vào lớp một đã để lại trong em một kỉ niệm đáng nhớ. Hôm ấy em được mẹ đưa đến trường. Con đường đến trường chỉ cách nhà hơn một cây số nhưng sao hôm nay em lại cảm thấy xa đến như vậy. Mẹ dẫn em vào lớp 1B và gửi em cho cô giáo. Thấy vậy em đã bật khóc nức nở và chạy ngay theo mẹ. Do quá vội vã em đã bị vấp ngã. Ngay lúc ấy một bàn tay nhẹ nhàng đỡ em dậy cùng một giọng nói ấm áp hiền từ vang lên hỏi han, an ủi em. Lúc đấy em mới quay mặt lại và bắt gặp gương mặt hiền từ của cô giáo. Tự dưng trong lòng em thấy ấm áp và quen thuộc lạ thường. Em nín khóc và theo cô vào lớp. Suốt buổi học hôm đấy và cho tới tận hôm nay em vẫn không thể nào quên được gương mặt hiền từ cùng giọng nói của cô - người mẹ thứ hai của em.
Bài tiếp: Soạn bài: Mẹ tôi - trang 11 sgk Ngữ văn 7 Tập 1