Soạn bài: Chuẩn mực sử dụng từ - Soạn Văn 7 (cực ngắn)
Bản 1/ Soạn bài: Chuẩn mực sử dụng từ (siêu ngắn)
I. Hệ thống kiến thức
Khi sử dụng tiếng Việt cần lưu ý:
- Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả
- Sử dụng từ đúng nghĩa
- Sử dụng từ đúng ngữ pháp
- Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp tình huống giao tiếp
- Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt
B. Hướng dẫn soạn bài
I. Sử dụng từ đồng âm, đúng chính tả
- dùi đầu sai phụ âm đầu. Sửa là: vùi đầu.
- tập tẹ sai phụ âm đầu. Sửa là bập bẹ.
- khoảng khắc sai phụ âm cuối. Sửa là khoảnh khắc.
II. Sử dụng từ đúng nghĩa
- Các từ trên dùng sai về nghĩa
- Sửa lại:
+ Đất nước ta ngày càng tươi đẹp.
+ Ông cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ngữ sâu sắc để chúng ta vận dụng trong thực tế.
+ Con người phải có lương tâm.
III. Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của từ
- Hào quang là danh từ không thể sử dụng làm vị ngữ như tính từ.
⟶ Sửa lại: Nước sơn làm cho đồ vật thêm sáng chói.
- Ăn mặc là động từ không thể dùng như danh từ.
⟶ Sửa lại: Cách ăn mặc của chị thật là giản dị.
- Thảm hại là tính từ không thể dùng như danh từ.
⟶ Sửa lại: Bọn giặc đã chết thảm hại.... phải bỏ mạng.
- Sự giả tạo phồn vinh sai bởi trật tự kết hợp từ
⟶ Sửa lại: Đất nước phải giàu mạnh thực sự chứ không phải là sự phồn vinh giả tạo.
IV. Sử dụng đúng sắc tái biểu cảm, hợp phong cách
- “Lãnh đạo” mang sắc thái sang trọng, tôn trọng không dùng để nói quân giặc
Sửa là: Quân Thanh do Tôn Sĩ Nghị cầm đầu sang xâm lược nước ta.
- “chú hổ” mang nghĩa thân thiện, đáng yêu không dùng để nói về một loài thú dữ
Sửa là: Con hổ dùng những cái vuốt nhọn hoắt cấu vào người, vào mặt Viên. Nhưng Viên vẫn rán sức quần nhau với nó
V. Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt
- Khi giao tiếp với người vùng khác không nên sử dụng từ địa phương bởi sẽ gây khó hiểu
- Cũng không nên lạm dụng từ Hán Việt vì như thế sẽ làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên, không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
Bản 2/ Soạn bài: Chuẩn mực sử dụng từ (siêu ngắn)
I. Sử dụng từ đồng âm, đúng chính tả
- Dùi đầu sai chính tả → sửa lại vùi đầu
- Tập tẹ sai chính tả → sửa lại bập bẹ
- Khoảng khắc sai chính tả sửa lại là khoảnh khắc
II. Sử dung từ đúng nghĩa
- Đất nước ta ngày càng tươi đẹp
- Ông cha ta đã để lại cho chúng ta những câu tục ngữ sâu sắc để chúng ta vận dụng trong thực tế
- Con người ta phải có lương tâm
III. Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của từ
- Câu: Nước sơn làm cho đồ vật thêm hào quang
+ Sai ở từ hào quang vì hào quang là danh từ không thể dùng làm vị ngữ như tính từ
+ Sửa lại: Nước sơn làm cho đồ vật thêm rực rỡ
- Câu: Ăn mặc của chị thật là giản dị
+ Sai vì ăn mặc là động từ không thể dùng như danh từ
+ Sửa lại: Cách ăn mặc của chị thật giản dị
- Câu: Bọn giặc đã chết với nhiều thảm hại: máu thành sông Ninh Kiều thây chất đầy nội ở Tụy Động, Trần Hiệp phải bêu đầu, Lí Khánh phải bỏ mạng.
+ Sai vì thảm hại là tính từ không thể dùng như danh từ
+ Sửa lại: Bọn giặc đã chết thật thảm hại: máu chảy thành sông Ninh Kiều, thây chất đầy nội ở Tụy Đông, Trần Hiệp phải bêu đầu, Lí Khánh phải bỏ mạng.
- Câu: Đất nước phải phồn vinh thực sự chứ không phải sự giả tạo phồn vinh
+ Sai vì phải nói sự phồn vinh giả tạo mới đúng
+ Sửa: Đất nước phải phồn vinh thực sự chứ không phải sự phồn vinh giả tạo
IV. Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm hợp phong cách
- Từ lãnh đạo nên thay thế bằng cầm đầu
- Từ chú hổ nên thay bằng nó
V. Không lạm dụng từ địa phương từ hán việt
- Không nên lạm dụng từ địa phương gây khó hiểu cho người vùng khác
- Cũng không nên lạm dụng từ Hán Việt vì như thế sẽ làm lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp
Bài trước: Soạn bài: Chơi chữ - trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1 Bài tiếp: Soạn bài: Ôn tập văn biểu cảm - trang 165 sgk Ngữ văn 7 Tập 1