Trang chủ > Lớp 7 > Soạn Văn 7 (cực ngắn) > Soạn bài: Bố cục trong văn bản - trang 30 sgk Ngữ văn 7 Tập 1

Soạn bài: Bố cục trong văn bản - trang 30 sgk Ngữ văn 7 Tập 1

Bản 1/ Soạn bài: Bố cục trong văn bản (siêu ngắn)

A. Soạn bài

1. Bố cục của văn bản

Bố cục là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn theo một trật tự, một hệ thống rành mạch, hợp lí.

2. Yêu cầu về bố cục

- Nội dung các phần, các đoạn trong văn bản phải thống nhất chặt chẽ với nhau, đồng thời giữa chúng phải có sự phân biệt rạch ròi.

- Trình tự sắp xếp các phần, các đoạn phải giúp cho người nói (viết) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra.

3. Các phần của bố cục

Gồm 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài

B. Hướng dẫn soạn bài

I. Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong văn bản.

1. Bố cục của văn bản

a. Cần thết phải sắp xếp các nội dung theo trật tự trước sau rành mạch, hợp lí, không thể tùy thích muốn ghi nội dung nào trước cũng được.

b. Khi xây dựng văn bản, cần phải quan tâm đến bố cục vì nó giúp các ý được trình bày thành các phần mục rõ ràng giúp người đọc dễ tiếp nhận văn bản.

2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản

a. Hai câu chuyện kể trên chưa rõ bố cục bởi các sự việc được kể không theo trình tự, không thể hiện rõ mục đích giáo huấn và gây cười.

b. Cách kể chuyện trên bất hợp lí ở chỗ:

Câu chuyện 1: Trật tự các câu văn và thời gian được kể lộn xộn khó hiểu không truyền tải được hết mục đích của người kể.

Câu chuyện 2: Các câu văn sắp xếp không hợp lí, không làm rõ được tính cách của hai người

c. Nên sắp xếp lại bố cục của hai câu chuyện trên như sau:

Câu chuyện 1: Nói về hoàn cảnh sống của ếch - vì hoàn cảnh sống như thế mà ếch huênh hoang nghênh ngáo- vì một trận bão mà ếch đã ra ngoài được và bị dẫm bẹp.

Câu chuyện 2: Trình bày lý do tại sao anh ta đứng hóng ở ngoài cửa, tiếp đó anh ta lấy cớ hỏi chuyện để khoa chiếc áo.

3. Các phần của bố cục

a. Nhiệm vụ của các phần mở bài, thân bài, kết bài:

- Mở bài: Giới thiệu về đối tượng, sự việc

- Thân bài:

+ Miêu tả về đối tượng (đối với văn bản miêu tả)

+ Diễn biến của sự việc (đối với văn bản tự sự)

- Kết bài: Cảm nghĩ về đối tượng (sự việc)

b. Nhiệm vụ của các phần trong bố cục cần phân biệt với nhau rõ ràng. Bởi mỗi phần sẽ có một nội dung riêng, nếu không phân biệt rõ ràng sẽ có sự lộn xộn trong văn bản

c. Ý kiến của bạn đó là không đúng tại vì:

- Phần mở bài có vai trò giới thiệu, đặt vấn đề để đến phần thân bài sẽ đi giải quyết vấn đề.

- Phần kết bài có vai trò chốt lại vấn đề, bộc lộ cảm xúc cá nhân về đối tượng, sự việc còn phần mở bài chỉ là giới thiệu đối tượng và sự việc.

d. Không đồng ý với quan điểm trên tại vì:

- Nhiệm vụ của phần mở bài rất quan trọng để giúp giới thiệu đề tài của văn bản đưa người đọc đi vào đề tài đó một cách dễ dàng, tự nhiên và hứng thú.

- Còn phần kết luận có vai trò khái quát lại vấn đề và nêu cảm nghĩ về đối tượng.

- Đặc biệt, các phần trong một bài văn có liên quan chặt chẽ tới nhau, nếu bỏ đi, văn bản sẽ mất cân đối, thiếu trình tự, thiếu thống nhất.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 30 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):

a. Ví dụ chứng tỏ: Nếu chúng ta biết chú ý đến việc sắp xếp các ý cho rành mạch thì bài viết (lời nói) của chúng ta sẽ đạt hiệu quả cao:

Học sinh trong các cuộc thi hùng biện hoặc thuyết trình về một vấn đề, phần thi của ai có bố cục rõ ràng, rành mạch sẽ khiến người nghe dễ hiểu, dễ tiếp thu và chắc chắc sẽ đạt được hiệu quả cao.

b. Ví dụ chứng tỏ: Nếu chúng ta không sắp xếp các ý cho hợp lí thì bài viết (lời nói) của chúng ta sẽ không được hiểu và không được tiếp nhận:

Khi viết một lá đơn tố cáo, khiếu nại, nếu như không trình bày các ý rõ ràng, hợp lí sẽ không được cơ quan chứng năng tiếp nhận, giải quyết.

Câu 2 (trang 30 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):

- Bố cục văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”: Gồm 3 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “hiếu thảo như vậy”: Cảnh hai anh em chia đồ chơi.

+ Phần 2: Từ tiếp đến “trùm lê cảnh vật”: Thủy chia tay lớp học.

+ Phần 3: Còn lại: Hai anh em chia tay nhau.

- Các phần của truyện được xếp đặt theo thứ tự thời gian, được phân biệt rạch ròi, cho nên bố cục đó là rành mạch và hợp lí.

- Tuy nhiên, câu chuyện ấy vẫn có thể dược kể theo một bố cục khác cũng được, miễn là vẫn đảm bảo yêu cầu rành mạch, hợp lí.

Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):

Bố cục bài báo cáo của bạn học sinh đó chưa thật rành mạch và hợp lí tại vì:

- Các mục (1), (2), (3) ở thân bài chỉ mới kể lại việc học tốt chưa nói kinh nghiệm tốt.

- Mục (4) phải nói về thành tích từ kinh nghiệm học tập.

Cần bổ sung một số mục như sau:

- Phần kinh nghiệm học tập

- Phần kết bài cần có phần chốt vấn đề, kinh nghiệm học tập bạn muốn chia sẻ là gì, sau đó mới chúc hội nghị thành công

Bản 2/ Soạn bài: Bố cục trong văn bản (siêu ngắn)

I, Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong văn bản

1. Bố cục của văn bản

a. Trong đơn xin gia nhập đội Thiếu niên Tiền phong, các mục cần phải được trình bày theo đúng trật tự để văn bản được mạch lạc, lôgic

b. Xây dựng một văn bản cần quan tâm tới bố cục vì nó giúp các ý, các mục được trình bày rõ ràng, giúp người đọc dễ tiếp nhận

2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản

a. Hai câu chuyện chưa có bố cục

b. Cách kể chuyện rất lộn xộn, khó tiếp nhận, lời nội dung không thống nhất

c. Nên được sắp xếp lại như trong sách Ngữ văn 6

3. Các phần của bố cục

a. Nhiệm vụ của các phần trong văn bản tự sự và miêu tả

Các phầnNhiệm vụ trong văn bản tự sựNhiệm vụ trong văn bản miêu tả
Mở bàiGiới thiệuvề sự việcGiới thiệu đối tượng
Thân bàiDiễn biến sự việcMiêu tả đối tượng
Kết bàiCảm nghĩ về sự việcCảm nghĩ về đối tượng

b. Nhiệm vụ mỗi phần không giống nhau nên cần phân biệt rõ ràng

c. Nói như vậy là không đúng vì mở bài chỉ giới thiệu đối tượng, còn kết bài là cảm nghĩ về đối tượng

d. Không đồng ý vì mở bài ngoài nhiệm vụ như đã nói còn dẫn dắt người đọc vào vấn đề một cách tự nhiên, hứng thú, kết bài cũng như thế, nó giúp để lại ấn tượng với người đọc

II, Luyện tập

Bài 1 (trang 30 Ngữ Văn 7 Tập 1):

Có thể tham khảo ví dụ

a. Ngày xưa trên hòa đảo Cret của Hi Lạp nảy sinh một con quái vật đầu người mình bò vô cùng hung ác. Vua của hòn đảo đó đã cho xây một mê cung để nhốt nó vào trong. Tuy nhiên hằng năm vẫn có những nam nữ thanh niên thành A-ten bị cống nạp cho con quái vật kia ăn thịt. Để trừ tận gốc tai họa, một người anh hùng tên là Tê-dê quyết đi vào mê cung.....

b. Vua của hòn đảo đó đã cho xây một mê cung để nhốt nó và trong. Để trừ tận gốc tai họa một người anh hùng tên là Tê-dê quyết đi vào mê cung... Tuy nhiên hằng năm vẫn có những nam nữ thanh niên thành A-ten bị cống nạp cho con quái vật kia ăn thịt. Ngày xưa trên hòa đảo Cret của Hi lạp nảy sinh một con quái vật đầu người mình bò vô cùng hung ác.

Đoạn hai được sắp xếp rành mạch giúp văn bản dễ hiểu và mạch lạc

Bài 2 (trang 30 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Bố cục truyện gồm 3 phần rất mạch lạc và chặt chẽ theo trình tự thời gian

+ Mẹ bắt hai anh em Thành và Thủy phải chia đồ chơi

+ Chuyện về hai con búp bê

+ Thành đưa em tới lớp chào cô giáo và các bạn

+ Hai anh em chia tay

+ Thủy để lại con búp bê cho Thành

- Có thể kể theo bố cụ khác nhưng phải đảm bảo sự rành mạch, hợp lí

Bài 3 (trang 30 Ngữ Văn 7 Tập 1):

- Bố cục của bạn học sinh chưa mạch lạch rõ ràng

- Có thể bổ sung sửa chữa như sau

+ Sau mục 1,2,3 cần nói tới mục về kinh nghiệm tốt

+ Mục 4 nên thay bằng nói về thành tích của kinh nghiệm tốt