Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả - Giáo án Ngữ Văn lớp 6

Hoạt động 1: hình thành khái niệm mới

- Gọi học sinh đọc đoạn văn

- Ba đoạn văn trên người viết tả gì?

- Điểm nổi bật của đối tượng miêu tả là gì và được thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh nào?

- Để tả được như trên người viết cần phải có những năng lực gì?

- Tìm các câu văn có sự so sánh liên tưởng trong mỗi đoạn?

- Sự liên tưởng và so sánh ấy có gì đặc sắc?

* Giáo viên cho học sinh đọc bài 3

- Em hãy so sánh với đoạn nguyên văn ở trên để chỉ ra đoạn này đã lược bỏ đi những chữ gì? Những chữ bị bỏ đi đã làm ảnh hưởng đến đoạn văn miêu tả này như thế nào?

- Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét có vai trò tác dụng gì trong văn miêu tả?

I. Quan sát tưởmg tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả:

1. Bài tập: (Sách giáo khoa - trang 27 -28).

2. Kết luận:

* Đoạn 1:

-Miêu tả chàng Dế Choắt gầy ốm, đáng thương.

- Được thể hiện qua các từ ngữ, hình ảnh: Gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ...

* Đoạn 2:

- Miêu tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau - Năm Căn.

- Các từ ngữ, hình ảnh diễn tả: giăng chi chít như mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rừng xanh, rì rào bất tận, mênh mông, ầm ầm như thác...

* Đoạn 3:

- Miêu tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, nô nức như ngày hội.

- Các từ ngữ, hình ảnh diễn tả:

Chim ríu rít, cây gạo, tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa lửa ngàn búp nõn, nến trong xanh...

- Các năng lực cần thiết để viết văn miêu tả: quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét.. cần sâu sắc, dồi dào, tinh tế.

- Các câu văn có sự liên tưởng, tưởng tượng so sánh và nhận xét:

+Đoạn 1: Như gã nghiện thuốc phiện

+Đoạn 2: Như mạng nhện, như thác, như người bơi ếch, như dãy trường thành vô tận...

+ Đoạn 3: Như tháp đèn, như ngọn lửa, như nến xanh.

- Các hình ảnh so sánh, tưởng tượng, liên tưởng trên nhìn chung đều rất đặc sắc vì nó diễn tả đúng, rõ hơn, cụ thể hơn về đối tượng, gây bất ngờ, hứng thú cho người đọc.

* Tất cả những chữ bị lược bỏ đi đều là những động từ, tính từ, những so sánh, liên tưởng và tưởng tượng làm cho đoạn văn trở nên chung chung và khô khan

*. Ghi nhớ: (Sách giáo khoa - trang 280)