Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ - Giáo án Ngữ Văn lớp 6

Hoạt động 1: Chữa lỗi câu thiếu chủ ngữ

* Giáo viên treo bảng phụ đã viết ví dụ

- Gọi học sinh đọc

- Em hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ của mỗi câu trên?

- Học sinh đứng tại chỗ xác định

- Tìm nguyên nhân và cách sửa lỗi cho câu thiếu chủ ngữ

I. Câu thiếu chủ ngữ:

1. Bài tập

1. Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí"

TN

cho thấy Dế Mèn biết phục thiện.

VN

2. . Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí",

TN

em //thấy Dế Mèn biết phục thiện.

CN VN

2. Kết luận:

- Câu a thiếu chủ ngữ.

- Nguyên nhân: Lầm trạng ngữ với chủ ngữ

- Cách sửa:

+ Thêm chủ ngữ: Tác giả (hoặc viết như câu b)

+ Biến trạng ngữ thành chủ ngữ bằng cách bỏ từ "qua": Truyện... cho ta thấy

Hoạt động 2: Chữa lỗi câu thiếu vị ngữ

* Giáo viên treo bảng phụ đã viết ví dụ

- Gọi học sinh đọc

- Gọi học sinh lên bảng xác định Chủ ngữ - Vị ngữ

- Em hãy nêu nguyên nhân và cách sửa

II. Câu thiếu vị ngữ

1. Bài tập:

a. Thánh Gióng //cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt,

CN VN

xông thẳng vào quân thù.

b. Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt,

CN

vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.

c. Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6 A.

CN

d. Bạn Lan //là người học giỏi nhất lớp 6 A.

CN VN

2. Kết luận

- Câu b, c thiếu vị ngữ

- Nguyên nhân mắc lỗi:

+ Câu b: Lầm ĐN với vị ngữ

+ Câu c: Lầm phụ chú với vị ngữ

- Cách sửa:

+ Câu b: Thêm bộ phận vị ngữ

... đã để lại trong em niềm kính phục.

... là một hình ảnh hào hùng và lãng mạn.

+ Câu c:

Thêm vị ngữ: ... là bạn thân của tôi.

... đang phổ biến kinh nghiệm học tập cho chúng tôi.

Thay dấu phẩy bằng từ là để viết như câu d

Hoạt động 3: * Giáo viên treo bảng phụ đã viết sẵn các bài tập

- Học sinh đứng tại chỗ, mỗi em làm một câu

- Học sinh yếu mỗi em điền 1 câu

- Học sinh trung bình mỗi em điền một câu

- Học sinh đứng tại chỗ biến đổi

III. Tập luyện.

Bài 1: Đặt câu hỏi để tìm chủ ngữ và vị ngữ

a. Ai? (Bác Tai)

Như thế nào? (Không làm gì nữa)

=> Có đủ chủ ngữ và vị ngữ

b. Con gì? (Hổ)

Làm gì? (Đẻ)

=> Có đủ chủ ngữ và vị ngữ

c. Ai? (Bác tiều)

Làm sao? (Già rồi chết)

=> Có đủ chủ ngữ và vị ngữ

Bài 2: Phát hiện câu mắc lỗi và chỉ ra nguyên nhân:

a. Cái gì? (Kết quả học tập của năm học)

Như thế nào? (Đã động viên)

=> Có đủ chủ ngữ và vị ngữ

b. Cái gì? (Không có)

Như thế nào? (Đã động viên)

=> Câu thiếu chủ ngữ

Cách chữa: bỏ từ "với"

c. Câu thiếu vị ngữ

Thêm bộ phận vị ngữ: ... đã đi theo tôi suốt cuộc đời.

d. Câu đúng

Bài 3: Điền chủ ngữ phù hợp

a. Chúng em...

b. Chim hoạ mi...

c. Những bông hoa...

d. Cả lớp...

Bài 4: Điền vị ngữ phù hợp vào chỗ trống

a. ... rất hồn nhiên.

b. .... vô cùng ân hận.

c..... bừng lên thật là đẹp.

d... đi du lịch ở miền Nam.

Bài tập 5: Biến đổi câu ghép thành câu đơn.

a. Hổ đực mừng rỡ đùa với con. Còn hổ cái tì nằm phục xuống, dáng mỏi mệt lắm.

b. Mấy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những hồ ao quanh bữa trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.

c. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước. Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cai ngất như hai dãy trường thành vô tận.

* Củng cố: Muốn biết được câu có đủ chủ ngữ hay vị ngữ thì phải đặt câu hỏi để tìm chủ ngữ - vị ngữ.