Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (tiếp theo) - Giáo án Ngữ Văn lớp 6

Hoạt động 1: Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ.

- Giáo viên treo bảng phụ đã viết ví dụ.

- Xác định hai thành phần chủ ngữ, vị ngữ trong câu a, b.

- Học sinh đứng tại chỗ xác định thành phần câu và nhận xét

- Hai câu trên mắc lỗi gì? Nêu nguyên nhân? cách sửa chữa?

I. Câu thiếu cả chư ngữ lẫn vị ngữ

1. Ví dụ:

a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên.

b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng 6 tháng.

2. Nhận xét:

- Hai câu trên đều không có Chủ ngữ -Vị ngữ

- Hai câu trên mắc lỗi thiếu Chủ ngữ-Vị ngữ, mới chỉ có trạng ngữ.

- Nguyên nhân: Chưa phân biệt được trạng ngữ và Chủ ngữ-Vị ngữ.

- Cách sửa: Bổ sung nòng cốt Chủ-Vị

a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên, tôi đều thấy lòng mình bồi hồi rất lạ.

b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng 6 tháng nhà điêu khắc đã biến khối đá vô tri thành bức tượng vô cùng sinh động.

Hoạt động 2: Chữa lỗi câu sai về quan hệ ngữ nghĩa.

- Giáo viên treo bảng phụ đã viết ví dụ

- Em hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ?

Học sinh lên bảng xác định chủ ngữ - vị ngữ

- Cách viết như phần in đậm có thể gây ra hiểu lầm như thế nào? Nêu cách sửa của em?

II. Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần câu.

1. Ví dụ:

Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta// thấy...

2. Nhận xét:

- Có thể hiểu lầm là:

+ Chủ ngữ: ta

+ Vị ngữ: hai hàm răng cắn chặt...

- Cách sửa: Viết lại câu đúng trật tự ngữ pháp: Ta thấy dượng Hương Thư, hai hàm răng cắn chặt... hùng vĩ.

Hoạt động 3:

- Giáo viên treo bảng phụ

- Gọi học sinh lên bảng xác định

- Mỗi em xác định một câu (học sinh yếu)

- Giáo viên gọi học sinh mỗi em làm một câu

- Giáo viên gọi học sinh phát hiện

III. Tập luyện

1. Xác định chủ ngữ - vị ngữ.

a. Chủ ngữ: cầu

Vị ngữ: được đổi tên thành cầu Long Biên

b. Chủ ngữ: lòng tôi

Vị ngữ: lại nhớ...

c. Chủ ngữ: tôi

Vị ngữ: cảm thấy...

2. Bổ sung chủ ngữ, vị ngữ.

a. Mỗi khi tan trường, học sinh ùa ra đường.

b. Ngoài cánh đồng, nước ngập mênh mông.

c. Giữa cánh đồng lúa chín, những chiếc nón trắng nhấp nhô.

d. ... mọi người cùng reo lên.

3. Phát hiện và sửa lỗi.

a. - Thiếu chủ ngữ, vị ngữ.

- Thêm nòng cốt, ... , một cụ rùa nổi lên.

b. - Thiếu chủ ngữ, vị ngữ.

- Sửa: ... , chúng ta nên xây dựng một nhà bảo tàng cầu Long Biên.

4. Phát hiện lỗi về quan hệ ngữ nghĩa.

a. - Lỗi về ý nghĩa từ ngữ: Cây cầu chẳng thể bóp còi.

- Sửa: .... và còi xe rộn ràng.

b. - Không rõ ai vừa đi học về.

- Sửa: Thuý vừa đi học về.

c. - Không rõ bạn ấy có phải là Tuấn không?

- Không rõ cho em hay cho ai?

- Sửa: ... và cho em một cây bút mới.