Bài học đường đời đầu tiên (Tô Hoài) (Tiết 2) - Giáo án Ngữ Văn lớp 6

Hoạt động 2: (Tiếp theo)

- Mang tính kiêu căng vào đời, Dế Mèn đã gây ra chuyện gì để bản thân phải ân hận suốt đời?

- Em hãy tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh của Dế Choắt?

- Em hãy cho biết thái độ của Dế mèn đối với Dế choắt (Những biểu hiện qua lời nói, cách xưng hô, giọng điệu)?

- En hãy nhận xét về cách Dế Mèn gây sự với chị Cốc bằng câu hát: "Vặt lông... tao ăn"?

- Việc Dế Mèn dám chêu chọc chị Cốc lớn khoẻ hơn mình có phải là một hành động can đảm hay không? Tại sao?

- Nêu diễn biến tâm trạng của Dế Mèn trong việc trêu chọc chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế choắt?

- Tâm trạng ấy giúp em hiểu gì về Dế Mèn?

- Bài học đầu tiên mà Dế Mèn phải chịu hậu quả là gì? Liệu rằng đây có phải là bài học cuối cùng?

- Nêu ý nghĩa của bài học này?

- Câu cuối cùng của đoạn trích có gì đặc sắc?

- Theo em trong lúc đứng lặng hồi lâu suy nghĩ về bài học đường đời dầu tiên Dế Mèn đã suy nghĩ điều gì?

2. Phân tích:

b. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn:

- Dế Mèn coi thường Dế Choắt, gây sự với chị Cốc gây ra cái chết cho Dế Choắt.

* Hình ảnh Dế Choắt:

- Giống như gã nghiện thuốc phiện;

- Cánh ngắn củn, râu một mẩu, mặt mũi ngơ ngẩn;

- Hôi như cú mèo;

- Có lớn mà không có khôn;

* Dế Mèn đối với Dế Choắt:

- Gọi Dế Choắt là “chú mày” dù cho chạc tuổi với Choắt;

- Trong con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt rất yếu ớt, xấu xí, biếng nhác, đáng khinh

- Rất kiêu căng

- Muốn ra oai với Dế Choắt, muốn chứng tỏ bản thân sắp đứng đầu thiên hạ.

* Dế Mèn khi trêu chị Cốc

- Qua câu hát ta thấy Dế Mèn vô cùng xấc xược, ác ý, chỉ nói cho sướng miệng, không nghĩ đến hậu quả.

- Việc trêu chị Cốc không phải can đảm mà là ngông cuồng vì nó gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Dế Choắt.

- Diễn biến tâm trạng của Dế Mèn:

+ Sợ hãi khi nghe tiếng Cốc mổ Choắt: “Khiếp nằm im thin thít“

+ Sững sờ, ngớ ngẩn vì hậu quả không lường hết được.

+ Hoảng hốt lo sợ, bất ngờ vì cái chết và lời khuyên của Dế Choắt.

+ Hối hận xám hối chân thành... nghĩ về bài học đường đời đầu tiên phải trả giá.

→ Dế Mèn còn có tình cảm đồng loại, biết ăn năn hối lỗi.

- Bài học đường đời đầu tiên:

Là bài học về tác hại của tính nghịch ranh, ích kỉ, vô tình giết chết Dế Choắt… tội lỗi của Dế Mèn thật đáng phê phán nhưng dù sao anh ta cũng nhận ra và hối hận chân thành.

- ý nghĩa: Bài học về sự ngu dốt của tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác.

- Câu văn vừa thuật lại sự việc, vừa gợi tả tâm trạng mang ý nghĩa suy ngẫm sâu sắc

Hoạt động 3: tổng kết

- Em hãy tóm tắt lại nội dung chính và những đặc sắc về nghệ thuật kể và tả của tác giả?

- Em học tập được gì từ nghệ thật miêu tả và kể chuyện của tác giả Tô Hoài trong văn bản này

III. Tổng kết: Sách giáo khoa

Cách quan sát, miêu tả loài vật sống động; trí tưởng tượng độc đáo khiến cho thế giới loài vật hiện lên dễ hiểu giống như thế giới con người; sử dụng ngôi kể thứ nhất

Hoạt động 4: Luyện tập

Theo em đặc điểm nào của con người được gán cho các con vật trong truyện này? Em biết tác phẩm nào cũng có cách viết tương tự như thế?

IV: Luyện:

1. Dế Mèn: Kiêu căng nhưng biết ăn năn hối lỗi.

Dế Choắt: yếu đuối nhưng biết lượng thứ. Cốc: nóng nảy, tự ái.

- Các truyện: Đeo nhạc cho mèo, Hươu và Rùa…