Giáo án: Viết bài làm văn số 3: Nghị luận văn học
1. Kiến thức
Sử dụng kiến thức đã học trong phần Ngữ văn nửa đầu Học kì 1. Viết 1 bài văn nghị luận về 1 bài thơ, đoạn thơ, trong đó có sử dụng các thao tác phân tích, bình luận và nêu cảm nghĩ.
2. Kĩ năng
Kiểm tra kỹ năng hiểu chủ đề, tạo sơ đồ, tổ chức thử nghiệm, phân tích hoạt động, nhận xét; Bước đầu tiên là rèn luyện học sinh tập trung vào một khía cạnh hoặc vấn đề quan trọng trong tác phẩm nghệ thuật hoặc nội dung của tác phẩm nghệ thuật.
3. Thái độ, tư tưởng
Tinh thần tự rèn luyện phương thức trình bày ngắn gọn, rõ ràng, đồng thời nâng cao năng lực tư duy tổng hợp
B. Hình thức
Bài kiểm tra tự luận: 90 phút.
C. Ma trận đề kiểm tra
|
Mức độ Chủ đề |
Nhận biết |
Thông hiểu |
Vận dụng |
Tổng |
|
|
Thấp |
Cao |
||||
|
Làm văn |
Chỉ ra được tính dân tộc trong bài thơ Việt Bắc (Tố Hữu). |
Vận dụng kiến thức đọc hiểu về bài thơ Tây Tiến và kỹ năng tạo lập văn bản để viết bài nghị luận văn học về vẻ đẹp hình tượng người lính Tây Tiến. |
|||
|
Số câu: Số điểm: Tỷ lệ: |
1 3,0 30% |
1 7,0 70% |
2 10 100% |
||
|
Tổng số câu: Tổng số điểm: Tỷ lệ: |
1 3,0 30% |
1 7,0 70% |
2 10 100% |
||
D. Đề kiểm tra
ĐỀ KIỂM TRA
Thời gian làm bài: 90 phút
Câu 1. Tính dân tộc trong bài thơ Việt Bắc - Tố Hữu được biểu hiện cụ thể ở những phương diện nào? Trình bày vắn tắt và nêu dẫn chứng minh hoạ. (3 điểm)
Câu 2. Phân tích vẻ đẹp hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng. (7 điểm)
E. Hướng dẫn chấm
Câu 1:
Trình bày ngắn gọn hoàn cảnh ra đời, chủ đề của bài thơ (0,5đ)
Những biểu hiện cụ thể của tính chất dân tộc trong bài thơ:
+ Nội dung: chủ đề, hình tượng chủ yếu, cảm hứng chủ đạo của bài thơ đề cập đến những vấn đề trọng đại của lịch sử dân tộc. (cuộc kháng chiến chống Pháp); hình ảnh đất nước và con người VN anh hùng, kháng chiến và đầy vẻ đẹp thơ (1 điểm)
+ Nghệ thuật: thể thơ lục bát, giọng điệu trữ tình, cách dùng từ, hình ảnh (1,5đ)
Mức đầy đủ:
Mã 2: Giải đáp đầy đủ được các ý
Mức không đầy đủ
Mã 1: Trình bày được 1 trong các ý trên hay trình bày được các ý nhưng chưa đầy đủ
Mức không tính điểm:
Mã 0: Có các hướng trả lời khác
Mã 9: Không trả lời
Câu 2:
1. Yêu cầu về kĩ năng
Hiểu đề, biết cách làm bài văn nghị luận văn học. Biết phân tích dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề. Bố cục rõ ràng, chủ đề chặt chẽ. Viết thành thạo. Cách viết gợi cảm. Không có lỗi, diễn đạt, dùng từ, ngữ pháp, chính tả
Yêu cầu về kiến thức
Hoc sinh có thể diễn giải theo các cách khác nhau nhưng phải làm nổi bật được những ý cơ bản sau:
Sau đây là một số gợi ý:
* Mở bài: (0.5đ)
Trình bày ngắn gọn hoàn cảnh ra đời, chủ đề và cảm hứng chủ đạo của bài thơ.
Giới thiệu ngắn gọn hình tượng nhân vật trữ tình chính của thành phố: người lính Tây Tiến với cái nhìn bi tráng, lãng mạn, hào hoa, bay bổng
* Thân bài (6đ)
- Vẻ đẹp bi tráng của người lính Tây Tiến (3 đ)
+ Hình tượng người lính Tây Tiến đẹp oanh liệt, mang bóng dáng của những anh hùng xưa nhưng cũng rất hiện đại, rất mới. Cuộc sống soi sáng vẻ đẹp của cuộc sống và những cuộc đấu tranh.
+ Vẻ đẹp của người lính không thể tách rời nỗi đau chiến tranh cay đắng. Sự hy sinh của những người lính được diễn tả bằng những cảm xúc bi tráng nhưng không hề bi lụy.
- Vẻ đẹp tâm hồn lãng mạn, hào hoa (3 đ)
+ Sự khác nhau giữa hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến và người lính trong bài thơ một số bài thơ khác: Sự khác nhau từ điểm nhìn của bản thân đối tượng trữ tình, từ tâm hồn của chính người viết lời.
+ Vẻ đẹp lãng mạn không chỉ bộc lộ ở phương diện phóng túng, hùng tráng mà luôn thăng hoa trong tâm hồn trong từng giai điệu xúc động của người chiến sĩ của thời chiến
* Kết bài: (0.5đ)
- Đánh giá chung về những nét đặc sắc của hình tượng nghệ thuật: chất lãng mạn và chất anh hùng trong hình tượng người lính
- Góp phần thể hiện hình tượng người lính trong thơ ca kháng chiến của Quang Dũng
|
Nội dung đánh giá |
Mức độ kết quả cần đạt |
||||
|
Giỏi |
Khá |
TB |
Yếu |
Kém |
|
|
Nội dung 1 |
Tiêu chí: - Nêu ra được tính chất dân tộc của tác phẩm Việt Bắc, trình bày sâu sắc, đầy đủ các phương diện đó. |
Tiêu chí: - Nêu ra được tính chất dân tộc của tác phẩm Việt Bắc nhưng phân tích không sâu |
Tiêu chí: - Nêu ra được tính chất dân tộc của tác phẩm Việt Bắc nhưng phân tích sơ sài, chưa đầy đủ |
Tiêu chí: - Chưa chỉ ra đầy đủ các góc độ của tính dân tộc trong bài thơ Việt Bắc. - Bài làm còn sơ sài. |
Tiêu chí: - Không làm hay hoàn toàn không phân tích, không nêu ra được bất cứ một phương diện nào |
|
Điểm |
3.0 |
2.0 - 2.5 |
1.0 - 1.5 |
0.5 - 0.75 |
0 |
|
Nội dung 2 |
Tiêu chí: - Có bố cục rõ ràng, lý lẽ chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc và sự sáng tạo; có thể còn 1 số sai sót về chính tả và cách dùng từ. - Giới thiệu được đầy đủ hoàn cảnh sáng tác, đề tài, cảm hứng chủ yếu của tác phẩm - Trình bày đầy đủ vẻ đẹp bi tráng, lãng mạn của chiến sĩ Tây Tiến. - Đóng góp của tác giả Quang Dũng. |
Tiêu chí: - Có bố cục rõ ràng, lý lẽ tương đối chặt chẽ; phạm 1 vài lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Giới thiệu được hoàn cảnh sáng tác, đề tài, cảm hứng chủ yếu của tác phầm - Trình bày được vẻ đẹp bi tráng, lãng mạn của chiến sĩ Tây Tiến nhưng chưa kỹ - Nêu ra được những đóng góp của tác giả Quang Dũng nhưng chưa sắc sảo. |
Tiêu chí: - Có bố cục, lập luận chưa rõ ràng, mắc các lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác, đề tài, cảm hứng chủ yếu của tác phẩm chưa thực sự rõ ràng. - Trình bày được vẻ đẹp bi tráng, lãng mạn của chiến sĩ Tây Tiến nhưng chưa sâu, còn mắc lỗi về chính tả, diễn đạt. - Nêu ra được đóng góp của tác giả Quang Dũng nhưng diễn đạt không rõ ràng. |
Tiêu chí: - Phạm lỗi về bố cục, lập luận, mắc nhiều lỗi về diễn đạt. - Chưa giới thiệu được hoàn cảnh ra đời, chủ đề, cảm hứng chủ đạo của tác phẩm - Chưa trình bày được vẻ đẹp bi tráng, lãng mạn của chiến sĩ Tây Tiến, các đóng góp của tác giả Quang Dũng. |
Tiêu chí: Không làm hay làm hoàn toàn lạc đề |
|
Điểm |
6.0 - 7.0 |
4.5 - 5.75 |
3.5 - 4.25 |
1 - 3.25 |
0 |