Giáo án Ngữ văn 12: Việt Bắc (Tố Hữu) - Phần 1: Tác giả

HOẠT ĐỘNG 2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hướng dẫn HS tìm hiểu về tiểu sử

GV cho HS đọc lướt để có ấn tượng chung, ghi nhớ những ý chính

?Cuộc đời của Tố Hữu có thể chia làm mấy giai đoạn?

Hướng dẫn HS tìm hiểu Đường cách mạng, đường thơ.

Giáo viên cần nêu rõ 7 giai đoạn của Tố Hữu gắn với 7 thời kì cách mạng và 7 tập thơ Tố Hữu (đặc biệt là 5 tập thơ đầu tiên).

Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm và dẫn dắt học sinh thảo luận: Về nội dung chính của 5 tập thơ đầu.

-Nhóm 1: Tập thơ Từ ấy

- Nhóm 2: Tập thơ Việt Bắc

- Nhóm 3: Tập thơ Gió lộng

- Nhóm 4: Ra trận, Máu và hoa

- GV gọi 1 hoặc 2 HS tóm tắt nội dung chính của 2 tập kế tiếp.

Cuối cùng, GV chốt lại các tập thơ của Tố Hữu là sự vận động của cái tôi trữ tình, là cuốn sử khắc họa lại đời sống dân tộc, tâm hồn dân tộc trong sự vân động của tiến trình lịch sử.

Hướng dẫn HS tìm hiểu phong cách thơ Tố Hữu.

GV: Phong cách thơ Tố Hữu thể hiện ở những mặt nào?

GV: Vì sao nói thơ TH mang phong cách trữ tình chính trị?

GV: Em hãy chứng minh thơ TH mang phong cách dân tộc đậm đà?

Hướng dẫn HS kết luận

GV: Cảm nghĩ chung của em về nhà thơ Tố Hữu?

I. Vài nét về tiểu sử:

- Thuở nhỏ: Tố Hữu sinh ra ở Huế trong một gia đình nho học, một vùng đất thơ mộng, trữ tình còn lưu giữ nhiều nét văn hóa dân gian.

- Thời trẻ: Tố Hữu sớm giác ngộ cách mạng, hăng say lao động, chiến đấu trong các nhà tù của thực dân.

- Thời kỳ sau cách mạng tháng Tám: Tố Hữu giữ những chức vụ quan trọng trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, trong bộ máy lãnh đạo của đảng và nhà nước.

II. Đường cách mạng, đường thơ:

1. Từ ấy: (1937- 1946)

- Niềm vui của những tâm hồn trẻ thơ là gặp được ánh sáng của lý tưởng cách mạng, tìm được lý do sống và lựa chọn đi theo ngọn cờ của đảng. à quyết tâm đi theo ngọn cờ của Đảng.

- Gồm có 3 phần: Máu lửa, Xiềng xích, Giải phóng.

2. Việt Bắc: (1946- 1954)

- Bản hùng ca sôi nổi về cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân kháng chiến.

- Thể hiện những tình cảm lớn. .

3. Gió lộng: (1955- 1961)

- Hướng về quá khứ để ghi sâu ân tình cách mạng- ngợi ca cuộc sống mới trên miền Bắc.

- Tình cảm thiết tha, sâu đậm với miền Nam ruột thịt.

4. Ra trận (1962- 1971), Máu và hoa (1972- 1977):

- Bản hùng ca về ″ Miền Nam trong lửa đạn sáng ngời″.

- Khắc họa lại chặng đường cách mạng đầy khó khăn, hi sinh, khẳng định niềm tin, niềm tự hào phơi phới khi ″ toàn thắng về ta″.

5. Một tiếng đờn (1992), Ta với ta (1999):

- Sự suy nghĩ và chiêm nghiệm về con người và cuộc sống.

- Niềm tin vào lý tưởng và con đường cách mạng, niềm tin vào lòng người luôn tỏa sáng trong tâm hồn của mỗi con người.

II. Phong cách thơ Tố Hữu:

1. Về nội dung: Thơ TH mang phong cách trữ tình chính trị sâu sắc cho thơ Tố Hữu.

- Khi thể hiện tâm hồn, Đối với thơ TH luôn hướng về cái "ta" chung.

- Trong việc miêu tả cuộc sống, thơ TH mang đậm chất sử thi.

- Những điều đó được thể hiện qua giọng thơ tình cảm, tự nhiên, quan tâm, chân thành.

2. Về nghệ thuật: Tác phẩm của TH mang phong cách dân tộc đậm đà.

- Về thể thơ:

+ Vận dụng thành công thể thơ lục bát truyền thống của đất nước

+ Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt nhưng tự nhiên

- Về ngôn ngữ: Sử dụng từ ngữ và cách diễn đạt thông dụng, phát huy tính nhạc phong phú của tiếng Việt

IV. Kết luận:

Đối với TH thơ là bằng chứng sống cho sự gắn kết hài hòa của các yếu tố cách mạng và dân tộc trong sáng tạo nghệ thuật và thơ ca.