Giáo án Ngữ văn 12: Luyện tập vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận

Hoạt động 2. Thực hành

GV: Giáo viên hướng dẫn cho học sinh ôn lại kiến thức đã được học ở lớp 8 qua sự tìm hiểu ngữ liệu ở bảng phụ.

GV: Qua đó, theo em đâu là yếu tố tự sự, miêu tả?

Tự sự: Từ "mẹ chàng" cho đến "sáng bạc"

Miêu tả:

Từ "Còn nàng" cho đến "Người kinh"

GV: Phần hai sử dụng yếu tố nào?

GV: Sử dụng những yếu tố đó vào ngữ liệu có công dụng gì?

Giáo viên hướng dẫn học sinh luyện tập tại lớp bằng cách trả lời các câu hỏi sách giáo khoa.

GV: Tại sao cần dùng kết hợp những cách thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm trong đoạn văn nghị luận?

Muốn sử dụng những cách thức biểu đạt có kết quả cao thì ta cần chú ý điều gì?

Giáo viên cho học sinh luyện tập nhờ cách chia nhóm

GV: Mời đại diện mỗi nhóm xác định chủ đề của bài phát biểu?

Trình bày nội dung của bài phát biểu?

Lưu ý: Bài làm phải dùng các cách thức biểu đạt mà các em thấy cần.

Giáo viên yêu cầu học sinh rút ra bài học sau khi luyện tập

Hoạt động 4. Ứng dụng

GV: Hướng dẫn học sinh làm bài tập ở nhà.

I. Luyện tập trên lớp:

1. Bài 1:

a. Ngữ liệu:

1. Mẹ của cậu bé mơ thấy một con thỏ trắng, nhảy lên ngực mình, thụ thai cậu và sinh ra cậu. Lo bị tù trưởng phạt, mẹ cậu bỏ anh vào rừng, bỏ mặc cậu. Suốt ngày nó không nói, không cười, chỉ thích nghịch khiên thôi. Sau đó anh cưỡi trên con ngựa đá khổng lồ do trời đất ban tặng, cậu đi giết 1 tên bạo chúa đã đến chiếm cứ trái đất rồi cuối cùng biến mất vào cung trăng để đêm đêm soi bóng xuống thác Fông- Gơ-Nhinhững tia sáng bàng bạc

Han là một cô gái dũng cảm và thông minh, lớn lên chống lại những kẻ xâm lược. Quân đội của nàng gắn liền với người kinh. Theo nước cờ, nàng đánh tan giặc bằng chiếc mền ngũ sắc. Mường bản mừng thắng trận thì nàng hóa thân thành tiên nữ lên trời, sau khi tắm sông Nậm Bờ để lại trên bờ thanh gương cô đã dùng diệt giặc. Từ đó, hàng năm vào ngày cô lên trời, dân làng Mường mở tiệc dưới cờ, vui chơi rồi xuống sông Nậm Bờ tắm. Và trên dày núi Fu-Keo rậm rạp vẫn còn đền thờ Han trong rừng, gần đây có những vũng, ao nối tiếp nhau in dấu chân voi ngựa của quân Han và quân của người kinh.

2. Hỡi đồng bào toàn quốc!.

Ta muốn hoà bình, ta phải nhân nhượng. Mà chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn lại, vì nó quyết tâm cướp nước ta một lần nữa!

Không! Ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.

Hỡi đồng bào!

Ta phải đứng lên!

b. Nhận xét:

- Phần tự sự

- Phần miêu tả

- Phần biểu cảm

Những yếu tố làm cho sự trình bày luận cứ trong tác phẩm được rõ ràng, sinh động có sức thuyết phục ảnh hưởng mạnh mẽ đến tình cảm độc giả

- Giảm được hạn chế của bài văn nghị luận do đặc điểm của văn nghị luận khô khan, nghiêng về lý tính.

- Phần tự sự, miêu tả, biểu cảm làm cho bài văn nghị luận trở nên sống động.

* Yêu cầu của sự kết hợp các cách thức biểu đạt trong bài văn NL

Bài văn phải thuộc 1 kiểu văn bản chính luận, bắt buộc phải là văn nghị luận.

3. Bài 3: Viết 1 bài làm nghị luận ngắn về chủ đề “Nhà văn mà em hâm mộ”

Tác giả Nguyễn Đình Chiểu

- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác

* Ghi nhớ: sách giáo khoa

II. Luyện tập ở nhà:

1. Trả lời: Cả 2 nhận định đều đúng vì:

- 1 bài làm nghị luận chỉ hấp dẫn khi vận dụng linh hoạt các cách thức biểu đạt nếu không nó sẽ trở nên trừu tượng, khô khan.

- Bài văn NL mà chỉ dùng 1 cách thức biểu đạt thì bài văn sẽ trở nên đơn điệu, nhàm chán và khô cứng.

2. Viết bài:

Đề bài: Thực trạng ô nhiễm môi trường.