Giáo án Ngữ văn 12: Luật thơ (Tiếp theo)
1. Kiến thức
Giúp học sinh hiểu được luật thơ của một số thể thơ truyền thống: lục bát, song thất lục bát, ngũ ngôn và bảy tiếng Đường luật Qua bài tập tìm hiểu một số nét đổi mới trong thể thơ hiện đại: năm, bảy tiếng.
2. Kĩ năng
Làm thơ
3. Thái độ, tư tưởng
Yêu thích thơ
B. Phương tiện thực hiện
1. Giáo viên
Soạn bài và chuẩn bị tài liệu để giảng dạy sách giáo khoa, sách giáo viên, Thiết kế bài học
2. Học sinh
Đọc kĩ sách giáo khoa và trả lời các câu hỏi ở phần hướng dẫn học bài.
C. Phương pháp
- Hướng dẫn học sinh quan sát các giai điệu, nhịp điệu và hài âm thông qua các ví dụ cho trong sách giáo khoa. Có thể sử dụng các câu hỏi và hội thoại để tiết học thêm sinh động.
- Các bài tập có thể được hướng dẫn trực tiếp tại lớp, không yêu cầu học sinh phải làm trước ở nhà
D. Hoạt động dạy & học
1. Ổn định tổ chức lớp
Sĩ số lớp:...............................
2. Kiểm tra bài cũ
- Tác giả Nguyễn Đình Thi có cảm xúc như thế nào về hai mùa thu của đất nước?
- Hình ảnh con người, dân tộc Việt Nam trong chiến đấu được miêu tả như thế nào?
3. Bài mới
Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm
Luật thơ là những quy định về số câu, số dòng, số vần, cách ngắt nhịp, ngắt nhịp… để thể hiện tình cảm mà người viết muốn gửi gắm. Và 1 câu thơ hay, bài thơ hay được đánh giá tổng quát nhưng tuyệt đối phải hay về luật. Hãy cùng làm các bài luyện tập để hiểu thêm về luật thơ.
Hoạt động của GV | Hoạt động của HS | ||||
---|---|---|---|---|---|
Hoạt động 3. Thực hành GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu bài 1: - GV: Các điểm giống nhau và khác nhau về phương thức gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh của 2 bài "Mặt trăng" và bài "Sóng"? GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu bài 2: - GV: Sự cách tân, sáng tạo trong bài thơ ở thể thơ 7 tiếng hiện đại đối với thơ thất ngôn truyền thống? GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu bài 3: - GV: Đánh dấu sơ đồ âm luật bài thơ "Mời trầu"? GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu bài 4: - GV: Tác động của thơ thất ngôn Đường luật so với thơ mới trong bài thơ? |
1. Bài 1: Các điểm giống và khác nhau về cách gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh: * Giống nhau: gieo vần cách * Khác nhau:
2. Bài 2: Sự cách tân, sáng tạo trong bài thơ ở thể thơ 7 tiếng hiện đại đối với thơ thất ngôn truyền thống * Gieo vần: - Vần chân, vần cách: lòng - trong => giống thơ truyền thống - Vần lưng: lòng - không => sáng tạo - Các vần ở những vị trí khác nhau: sông - sóng - trong lòng – không (3) - không (5) - trong (5)- trong (7) => sáng tạo * Nhịp: - Câu 1: 2/5 => sáng tạo - Câu 2,3,4: 4/3 => tương tự thơ truyền thống 3. Bài 3: Sơ đồ âm luật bài thơ Mời trầu: Quả cau nho nhỏ / miếng trầu hôi B T B Này của Xuân Hương / mới quệt rồi T B T Bv Có phải duyên nhau / thì thắm lại T B T Đừng xanh như lá / bạc như vôi B T B Bv 4. Bài 4: Tác đông của thơ thất ngôn Đường luật đối với thơ mới:
- Tiếng 2: gợn, thuyền, về, một: T – B – B – T - Tiếng 4: giang, mái, lại, khô: B –T – T – B - Tiếng 6: điệp, song, trăm, mấy: T – B – B – T => Vần, nhịp, hài thanh đều giống thơ thất ngôn tứ tuyệt |
Hoạt động 5. Bổ sung
4. Củng cố
- Sự khác biệt của thơ truyền thống và thơ hiện đại
- Mối quan hệ của thơ hiện đại và truyền thống
5. Dặn dò
- Học bài cũ
- Chuẩn bị bài mới
Bài trước: Giáo án Ngữ văn 12: Đất nước (Nguyễn Đình Thi) Bài tiếp: Giáo án Ngữ văn 12: Thực hành một số phép tu từ ngữ âm