Giáo án Ngữ văn 12: Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt (tiếp theo)

Hoạt động 2: Hoạt động hình thành kiến thức mới

Dẫn dắt để học sinh hiểu được trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

Hành động 1: Hướng dẫn học sinh nhận biết trách nhiệm tình cảm.

+ GV: Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt chúng ta cần có thái độ, tình cảm như thế nào đối với tiếng Việt?

+ GV: Mỗi người cần hiểu tiếng việt để có được sự trong sáng của tiếng việt? Và làm gì để hiểu tiếng Việt?

+ GV: Mọi người phải sử dụng tiếng Việt như thế nào để giữ được sự trong sáng của tiếng Việt?

II. Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt:

1. Về thái độ, tình cảm:

Cần phải có sự trân trọng và yêu mến đối với tiếng Việt, vốn được coi là “báu vật vô cùng quý giá của dân tộc”.

2. Về nhận thức:

- Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, mỗi người phải có một số kiến ​​thức về tiếng Việt (Cần có kiến ​​thức về các chuẩn mực của tiếng Việt: ngữ âm, chữ viết, từ ngữ, ngữ pháp)

- Những hiểu biết này không chỉ đạt được qua việc học ở trường, mà còn đạt được nhờ quá trình tự học.

3. Về hành động:

- Sử dụng tiếng Việt theo chuẩn mực và quy tắc, trong đó có các quy tắc chuyển hoá, biến đổi.

- Không lạm dụng tiếng nước ngoài làm vẩn đục tiếng Việt.

- Tránh những lối nói thô tục, thiếu văn hoá.

Hướng dẫn học sinh tổng kết và luyện tập.

- Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh tổng kết

+ GV: Cho 1 -2 học sinh đọc phần Ghi nhớ của sách giáo khoa

+ GV: Yêu cầu học sinh đọc các bài tham khảo phía sau bài học ở nhà

III. Kết luận:

Ghi nhớ (SGK)

Hoạt động 3. Hoạt động thực hành

Hướng dẫn học sinh luyện tập

+ GV: Gọi học sinh đọc các ngữ liệu

+ GV: Yêu cầu học sinh phân tích từng câu văn để tìm ra những câu văn “trong sáng” và những câu “không trong sáng”?

IV. Luyện tập:

1. Bài tập 1:

Câu a không rõ ràng do sử dụng thừa từ yêu cầu (có sự nhầm lẫn giữa trạng ngữ cố gắng hoàn tác phân biệt thành thị, nông thôn và chủ ngữ).

Các câu b, c, d đúng ngữ pháp nên phải là những câu rõ ràng.

+ GV: Gọi học sinh đọc ngữ liệu

+ GV: Yêu cầu học sinh phân tích để tìm ra những từ nước ngoài nào không nên sử dụng và thay thế bằng từ khác để đảm bảo sự trong sáng của tiếng Việt.

2. Bài tập 2:

- Từ "Tình nhân" đề cập đến con người nhiều hơn là ngày lễ.

- Việc sử dụng từ valentine là từ mượn nên không cần thiết.

=> Cách dùng từ (ngày) "tình yêu" cũng đủ diễn đạt nội dung, sắc thái tình cảm.

Trong lời quảng cáo sử dụng ba hình thức biểu hiện cùng một nội dung: ngày lễ tình nhân, ngày Valentine, ngày Tình yêu.

→ Cùng biểu hiện ý nghĩa cao đẹp là tình cảm con người.

- Từ cần thay thế: ngày Valentine

=> ngày lễ tình nhân, ngày Tình yêu.