Giáo án Ngữ văn 12: Bắt sấu rừng U Minh Hạ (Sơn Nam)

Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới

GV: Mời học sinh đọc phần tiểu dẫn và rút ra những điểm cơ bản

- Lưu ý:

+ Sáng tác của Sơn Nam chia thành ba giai đoạn: kháng chiến chống Pháp, 1954 - 1975, sau 1975.

+ Tập truyện "Hương rừng Cà Mau"

GV: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản văn bản và bố cục.

- Tìm dẫn chứng "rừng tràm xanh biếc, những cỏ cây hoang dại, cá sấu nhiều như trái mù u..."

GV: Yêu cầu học sinh trình bày hướng tìm hiểu.

GV: Hướng dẫn học sinh trao đổi và giải đáp câu hỏi 1

GV: Tìm dẫn chứng: "bắt sấu bằng lưỡi sắt, rồi móc con vịt sống, Năm Hên bắt sấu rừng bằng tay không, Tư Hoạch là một tay ăn ong rất rành địa thế vùng Cái Tàu, những người trai tráng đã từng gài bẫy cọp, săn heo rừng... "

GV: Chốt lại câu trả lời của học sinh

GV: Hướng dẫn học sinh trao đổi và tìm hiểu nhân vật Năm Hên

Gợi ý: Tính cách, tài năng nghệ sĩ... ?

GV: Bài hát của Năm Hên mang tới cho em cảm nghĩ như thế nào?

GV: Tổng kết lại phần trả lời câu hỏi 2

GV: Yêu cầu học sinh trình bày các đặc điểm nghệ thuật nổi bật của tác phẩm

GV: Nêu cảm nhận về vùng đất và con người ở cực nam của đất nước?

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả:

Sơn Nam tên thật Phạm Minh Tài, sinh năm 1926 ở Kiên Giang. Ông hoạt động cách mạng từ năm 1945 và hđ văn nghệ từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp. Sau năm 1975 ông là hội viên Hội NVVN - Uỷ viên BCH Hội NVVN.

Tác phẩm: sách giáo khoa

Đặc biệt là tác phẩm "Hương rừng Cà Mau" có 18 truyện ngắn. Tác phẩm sẽ cho người đọc tới thế giới của 1 bức họa thiên nhiên thú vị, đặc sắc và người dân lao động chân chất, đôn hậu, dũng cảm...

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ

- Truyện ngắn rút ra từ tập "Hương rừng Cà Mau"

b. Bố cục: ba phần

- Phần một: Đầu đến"... ngoài Huế"

- Phần hai: "Sáng hôm sau... đi bộ về sau".

- Phần ba: còn lại.

II. Đọc - hiểu văn bản

1. Hình ảnh tự nhiên và con người vùng đất U Minh Hạ:

- Tự nhiên vùng đất U Minh Hạ khá độc đáo và phong phú.

- Con người: gan góc, mưu trí, chăm chỉ và có sức sống mãnh liệt, giàu tình nghĩa...

2. Nhân vật Năm Hên

- Tính cách và tài năng của Năm Hên tạo ấn tượng sâu sắc đối với người đọc.

+ Là một người rất thương người, rất mộc mạc, khiêm nhường và cũng rất gan góc, mưu trí.

+ Là "người thợ già chuyên bắt cá sấu ở Kiên Giang đạo".

- Ý nghĩa bài hát của Năm Hên:

+ Tưởng nhớ linh hồn những người đã bị cá sấu bắt, trong đó có người anh ruột của ông.

+ Bài hát của Năm hên mang tới nhiều cảm nghĩ về 1 vùng đất khắc nghiệt, qua đó cũng giúp ta thấy tấm lòng của nhân vật Năm Hên

3. Nghệ thuật

- Giọng kể một cách mộc mạc, tự nhiên, gọn gàng, sáng rõ, chỉ cần 1 số nét đơn sơ cảnh vật và con người hiện lên một cách rõ rệt

- Dùng ngôn ngữ, mang đậm phong vị Nam Bộ

4. Cảm nhận về vùng đất và con người vùng cực nam Tổ quốc qua truyện ngắn

Qua truyện ngắn ta như khám phá những vùng đất lạ còn nhiều điều bí ẩn của thiên nhiên và con người. Lạ mà rất quen, vẫn là quê hương của những con người cần cù, dũng cảm, tài hoa và lạc quan yêu đời. Trong công cuộc đấu tranh sinh tồn, mở mang và xây dựng đất nước. Như vậy, người đọc càng thêm yêu mến con người và quê hương của mình.