Trang chủ > Lớp 8 > Soạn Văn 8 (cực ngắn) > Soạn bài: Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận (Soạn văn 8)

Soạn bài: Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận (Soạn văn 8)

- Bài văn nghị luận luôn cần phải có các yếu tố miêu tả và tự sự. Hai yếu tố này có vai trò giúp cho việc trình bày các luận cứ trong bài văn thêm cụ thể, rõ ràng, sinh động hơn và từ đó làm tăng thêm sức thuyết phục.

- Những yếu tố miêu tả và tự sự được sử dụng làm luận cứ phải phục vụ cho việc làm sáng tỏ luận điểm và không được phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn.

I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận

Câu 1:

- (a) Phương thức biểu đạt: kể (kể lại các thủ đoạn bắt lính một cách tàn baocủa chính quyền thực dân Pháp đối với người dân thuộc địa)

- (b) Phương thức biểu đạt: miêu tả (tả cảnh người khổ sở khi bị bắt đi lính).

- Đoạn (a) không phải thuộc kiểu văn bản tự sự, đoạn (b) không thuộc kiểu văn bản miêu tả vì mục đích chính của tác giả là tố cáo, vạch trần tội ác, sự giải dối và bịp bợm của chính quyền thực dân Pháp đằng sau cái gọi là chế độ lính tình nguyện.

- Tác dụng làm cho bài văn nghị luận thêm cụ thể, sinh động, rõ ràng và thuyết phục hơn.

Câu 2:

a. Ở văn bản trích “Người anh hùng làng Gióng”:

Yếu tố tự sự Yếu tố miêu tả

+ Là các chi tiết kể lại câu chuyện mẹ chàng Trăng nằm mộng, đẻ ra chàng và câu chuyện chàng tiêu diệt tên bạo chúa rồi biến mất vào mặt trăng.

+ Là các chi tiết kể lại câu chuyện nàng Han đánh giặc ngoại xâm và sau đó là hóa thành nàng tiên, tắm rửa rồi bay về trời.

+ Mơ thấy một con thỏ trắng nhảy qua ngực

+ Chàng không cười, không nói, chỉ thích chơi khiên đao.

+ Chàng cưỡi ngựa đá khổng lồ.

+ Biến vào mặt trăng để hằng đêm soi xuống dòng thác Pông-gơ-nhi những vầng ánh sáng bạc.

b. Tác giả không kể cặn kẽ, đầy đủ toàn bộ 2 truyện Chàng Trăng và Nàng Han mà chỉ nhấn mạnh vào các chi tiết cụ thể vì:

+ Kể và tả chỉ giữ vai trò phụ chứ không phải là mục đích chính của văn bản này.

+ Mục đích chính của văn bản này là có mục đích khẳng định các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn truyện anh hùng đẹp. Vì thế việc miêu tả và tự sự chỉ được dùng khi những yếu tố đó có lợi cho việc làm nổi rõ luận điểm này.

Câu 3:

Khi đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận ta cần lưu ý:

+ Không lạm dụng các yếu tố miêu tả và tự sự. Bởi vì đây không phải là mục đích chính của văn bản nghị luận.

+ Chỉ sử dụng với mục đích làm nổi bật luận điểm, làm sáng tỏ luận điểm.

II. Luyện tập

Câu 1:

Các yếu tố tự sự và miêu tả sử dụng trong đoạn nghị luận là:

- Yếu tố tự sự: Sắp trung thu... , Mười mấy ngày qua... của bộ mặt nhà giam... , Đêm nay rất đẹp...

Tác dụng: Yếu tố tự sự có tác dụng giúp người đọc hình dung rõ hoàn cảnh sáng tác bài thơ và tâm trạng của nhà thơ.

- Yếu tố miêu tả: Bỗng đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong suốt, huyền ảo, vỗ về, bao la. Ngay bên ô cửa sổ, lồng trong bóng cây... , Nó ăm ắp, tình tứ, nó muốn yêu, nó rạo rực, muốn thưởng thức, muốn giãi bày, muốn chan hòa, muốn bộc lộ, ...

Tác dụng: Miêu tả giúp người đọc như nhìn thấy trước mắt khung cảnh đêm trăng và cảm nhận được cảm xúc của người tù- thi sĩ, để hiểu sâu sắc hơn chiều sâu của một tâm tư. Ở đó, bên trong sự im lặng có bao chứa những tình cảm sâu đậm trước trăng, trước cái đẹp, cái lành.

Câu 2:

Cần. Yếu tố miêu tả có tác dụng gợi lại vẻ đẹp của hoa sen. Yếu tố tự sự dùng để kể lại một kỉ niệm về bài ca dao ấy, hay một câu chuyện ngắn làm nổi bật vẻ đẹp của sen, cái độc đáo của bài ca dao đó.