Soạn bài: Ôn dịch thuốc lá (trang 121 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Bố cục chia thành 3 phần:
Phần 1 - (từ đầu … còn nặng hơn cả bệnh AIDS): thông báo về vấn nạn dịch thuốc lá.
Phần 2 - (tiếp … con đường phạm pháp): tác hại nguy hiểm của thuốc lá.
Phần 3 - (còn lại): lời kêu gọi bài trừ thuốc lá.
Nội dung bài học
Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá cũng rất dễ lây lan và vô cùng nguy hiểm. Nó gặm nhấm sức khỏe của con người, không dễ kịp thời nhận ra, nó có tác hại đến nhiều mặt đối với đời sống của gia đình và toàn xã hội. Bởi vậy muốn chống lại nạn thuốc lá, cần phải có quyết tâm cao và tìm ra các biện pháp triệt để hơn để phòng chống ôn dịch.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1:
+ Dấu phẩy ngắt tiêu đề thành 2 vế, tạo hàm ý so sánh và nhấn mạnh cho tiêu đề.
+ Không nên sửa lại tiêu đề vì nó sẽ làm giảm sự mạnh mẽ, tính đặc biệt trong ngữ điệu.
Câu 2:
+ Tác giả đã dẫn lời của Trần Hưng Đạo vì nó có mối liên hệ về mặt tư tưởng của bài viết: nạn thuốc lá gặm nhấm sức khỏe con người từ từ còn nguy hiểm hơn bất cứ loại ôn dịch ồ ạt nào.
+ Điều đó đã khiến lập luận của bài viết trở nên sắc sảo và có sức thuyết phục cao hơn.
Câu 3:
+ Tác giả đã đặt ra giả định để phủ nhận nó.
+ Từ đó nêu lên tác hại về mọi mặt của thuốc lá đến tất cả mọi người, không chỉ với riêng người hút.
Câu 4:
+ Số liệu đó đã cho thấy sự ảnh hưởng tới nền kinh tế của việc hút thuốc lá, chỉ ra những bất cập của giới trẻ Việt Nam.
+ Lấy các nước tân tiến phát triển để làm hình mẫu từ đó cho thấy vấn nạn ôn dịch thuốc lá đang được bài trừ tại tất cả các quốc gia trên thế giới.
Luyện tập
Câu 1:
Học sinh tìm hiểu theo từng cá nhân hoặc nhóm.
Câu 2:
Ôn dịch thuốc lá đang là mối đe dọa vô cùng lớn đến lứa tuổi thanh thiếu niên Việt Nam – là những chủ nhân tương lai của đất nước. Các bạn vẫn chưa đủ trưởng thành, chưa có đủ bản lĩnh để tránh xa thứ tệ nạn đó. Bởi vậy các bạn cần phải có sự quan tâm, giáo dục sát sao của gia đình, sự quan tâm của xã hội.
Bản 2/ Soạn bài: Ôn dịch thuốc lá (siêu ngắn)
Bố cục
Chia thành 3 phần:
+ Phần 1 - (từ đầu…nặng hơn cả bệnh AIDS): nạn ôn dịch thuốc lá
+ Phần 2 - (tiếp…con đường phạm pháp): tác hại về kinh tế và sức khỏe mà ôn dịch thuốc lá gây ra
+ Phần 3 - (còn lại): lời kêu gọi chung tay đẩy lùi vấn nạn.
Tóm tắt
Thuốc lá là một ôn dịch có mối nguy hiểm đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của con người nặng hơn cả bệnh AIDS. Khói thuốc lá có chứa nhiều chất độc sẽ thấm vào cơ thể và gây ra các bệnh về họng, phế quản và nhiều bệnh nghiêm trọng khác, đặc biệt là bệnh ung thư. Khói thuốc còn làm ảnh hưởng sức khỏe của những người xung quanh. Khói thuốc lá còn khiến mọi người thân xung quanh cũng bị ảnh hưởng bởi luồng độc. Tỉ lệ thanh thiếu niên Việt Nam hút thuốc nhiều ngang với các thành phố ở Âu- Mĩ. Cần phải chung tay để ngăn chặn và chống lại nạn ôn dịch thuốc lá.
Câu 1:
- Tác dụng của việc sử dụng dấu phẩy trong đầu của văn bản “Ôn dịch, thuốc lá”:
+ Có mục đích nhấn mạnh sự nguy hại của nạn thuốc lá nguy hiểm như ôn dịch.
+ Bày tỏ thái độ căm ghét với thuốc lá
+ Ngắn gọn, súc tích gây ấn tượng mạnh cho người đọc.
- Có thể sửa tên nhan đề thành tên khác là "ôn dịch thuốc lá" hoặc "Thuốc lá là một loại ôn dịch" tuy nhiên sẽ làm giảm đi tính biểu đạt, biểu cảm, tạo ấn tượng của nhan đề vốn đã có
Câu 2:
Tác giả đã dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi đưa ra phân tích tác hại của thuốc lá, vì: Tác giả đã đưa ra các lối so sánh của một bậc quân sự tài ba xuất chúng để người đọc thấy được sự nguy hại của ôn dịch thuốc lá này. Chúng ta có thể hiểu được rằng: thuốc lá cũng giống như một loại giặc và nó sẽ gặm nhấm dần dần, sẽ khiến con người chết dần dần.
Đưa ra lối so sánh này làm cho lập luận trở lên sắc bén và thuyết phục hơn.
Câu 3:
Tác giả đặt giả định "tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi! " vì:
- Tác giả đã bác bỏ những sự chống chế, ngụy biện thường gặp ở những người hút thuốc.
- Để chỉ rõ ra thuốc lá nó không chỉ có ảnh hưởng đến một người hút mà nó còn có ảnh hưởng, còn đầu độc cả mọi người xung quanh.
- Thể hiện thái độ nghiêm khắc phê phán với những người hút thuốc lá và đề nghị những ai hút thuốc lá cần phải có ý thức ra hành lang hoặc ngoài sân để không gây ảnh hưởng tới người khác.
Câu 4:
So sánh tình hình hút thuốc tại nước ta ngang với nhiều thành phố lớn tại Âu- Mĩ, trước khi đưa ra lời kêu gọi với mục đích:
- Các số liệu so sánh đó sẽ là sự báo động về tình hình hút thuốc lá đang ở mức báo động của thanh thiếu niên hiện nay đặc biệt là trong tình hình nước ta còn kém phát triển.
- Hồi chuông cảnh tỉnh cho các nhà chức trách khi các biện pháp chống thuốc lá còn chưa được quyết liệt, cứng rắn.
- Cảnh báo cho chúng ta về ôn dịch hay những vấn đề khác mà thuốc lá kéo theo.
Luyện tập
Câu 2:
Trên báo “Sài Gòn tiếp thị”, câu chuyện về cái chết của anh chàng tỉ phú Ra-pha-en đã làm người ta giật mình. Một chàng thanh niên mới có 23 tuổi, thừa hưởng khối tài sản khổng lồ, một tương lai sáng lạn đang rộng mở. Thế nhưng, mọi thứ đã chấm hết trong cơn mê bạch phiến. Chúng ta vừa thấy tiếc nuối, vừa trách chàng trai còn non dại và lại thấy lo lắng cho con em chúng ta. Hãy giáo dục con cái một cách cẩn thận, tránh xa những chất kích thích như thuốc lá, bạch phiến, ma túy để giữ gìn cuộc sống yên bình, xán lạn cho các thế hệ tương lai.
Bài trước: Soạn bài: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh (trang 117 sgk Ngữ văn 8 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Câu ghép (tiếp theo) (trang 124 sgk Ngữ văn 8 tập 1)