Soạn bài: Đánh nhau với cối xay gió (trang 79 Ngữ văn 8 tập 1)
Bố cục chia thành 3 phần:
Phần 1 - (từ đầu đến “không cân sức”): Trước khi giao chiến với cối xay gió.
Phần 2 - (tiếp theo đến “ngã văng ra xa”): Đôn Ki-hô-tê giao chiến với cối xay gió.
Phần 3 - (đoạn còn lại): 2 thầy trò tiếp tục hành trình sau khi giao chiến với cối xay gió.
Nội dung bài học
Sự tương phản về các mặt giữa Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trong tiểu thuyết "Đánh nhau với cối xay gió" tạo nên một cặp nhân vật đặc sắc trong văn học thế giới. Đôn Ki-hô-tê là một người thật nực cười nhưng cơ bản là có các phẩm chất đáng quý; Xan-chô Pan-xa cũng có các mặt tốt song cũng thể hiện các điểm đáng chê trách.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1:
Phần 1 - (từ đầu đến “không cân sức”): Trước khi giao chiến với cối xay gió.
Phần 2 - (tiếp theo đến “ngã văng ra xa”): Đôn Ki-hô-tê giao chiến với cối xay gió.
Phần 3 - (đoạn còn lại): 2 thầy trò tiếp tục hành trình sau khi giao chiến với cối xay gió.
+ 5 sự việc:
- Gặp các chiếc cối xay gió.
- Giao chiến với cối xay gió.
- Đôn Ki-hô-tê bị thương.
- Xan-chô Pan-xa vừa ngồi trên lưng lừa vừa chè chén.
- 2 thầy trò nghỉ ngơi vào ban đêm.
Câu 2:
Đôn Ki-hô-tê:
+ Nét hay: sống theo đuổi lý tưởng và có lý tưởng (giấc mơ hiệp sĩ) tới cùng; không đầu hàng, không run sợ, không sợ bị thương.
+ Nét dở: phi lý, ảo tưởng, xa rời thực tế.
Câu 3:
Xan-chô Pan-xa
+ Nét hay: tốt bụng, chất phác, biết cách nhìn nhận thực tế.
+ Nét dở: nhút nhát, thiển cận, chỉ cần được ăn uống no say là đã cảm thấy thỏa mãn.
Câu 4:
| Dáng vẻ bên ngoài | Nguồn gốc xuất thân | Suy nghĩ | Hành động | ||
| Đôn Ki-hô-tê | cao, gầy | quý tộc nghèo | xa rời thực tế, viễn vông | ||
| Xan-chô Pan-xa | béo, lùn | Nông dân | thực tế, có phần thực dụng | luôn dè dặt, sợ hãi, chỉ cần ăn no ngủ say |
Bản 2/ Soạn bài: Đánh nhau với cối xay gió (siêu ngắn)
Bố cục
- Phần 1 - (từ đầu đến "trong một cuộc giao chiến điên cuồng và không cân sức"): Thầy trò Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trước khi diễn ra trận đấu
- Phần 2 - (tiếp đó đến "ngã văng ra xa"): Diễn biến cuộc giao chiến với cối xay gió.
- Phần 3 (còn lại): 2 thầy trò tiếp tục cuộc hành trình phiêu lưu.
Tóm tắt
2 thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô trên đường phiêu lưu tìm kiếm những chiến công thì phát hiện ba bốn chục chiếc cối xay gió ở giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng tượng những chiếc cối xay gió đó là những tên khổng lồ và quyết định giao chiến với chúng. Xan-chô biết chủ nhận có sự nhầm lẫn, can ngăn nhưng không được. Đôn Ki-hô-tê cầm giáo lao vào, bỗng gió nổi lên, cối xay gió chuyển động khiến Đôn Ki-hô-tê ngã lăn ra đất. Xan-chô chạy thật nhanh đến cứu chủ. Đôn Ki-hô-tê ngã đau nhưng không dám kêu ca vì nghĩ rằng mình là “hiệp sĩ giang hồ”, còn giải thích lí do vì sao bại trận là vì pháp sư Phơ-re-xtôn thù nghịch. Hôm sau, 2 thầy trò tiếp tục lên đường tìm kiếm các cuộc phiêu lưu mới.
Câu 1:
- Xác định 3 phần của đoạn truyện:
+ Phần 1 - (từ đầu đến "trong một cuộc giao chiến điên cuồng và không cân sức"): Thầy trò Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trước khi khi cuộc chiến diễn ra
+ Phần 2 - (tiếp đó đến "ngã văng ra xa"): Diễn biến trận đánh nhau với cối xay gió.
+ Phần 3 - (còn lại): 2 thầy trò tiếp tục cuộc hành trình phiêu lưu
- 5 sự việc chủ yếu bộc lộ tính cách của lão hiệp sĩ và bác giám hộ:
+ Nhìn thấy và nhận diện về chiếc cối xay gió: Đôn Ki-hô-tê nhìn thấy ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa cánh đồng và cho đó là những tên khổng lồ ghê gớm và cần phải giết hết bọn chúng.
+ Đôn Ki-hô-tê cầu mong nàng Đuyn-xi-nê-a cứu giúp rồi lao vào đánh nhau với cối xay gió.
+ Đôn Ki-hô- tê bị thương nặng vì bị cánh quạt của cối xay gió đạp vào người và ngựa. Xan-chô chạy đến cứu giúp, và 2 thầy trò tranh luận về "cối xay gió".
+ Vừa bàn tán chuyện vừa xảy ra, 2 thầy trò lại tiếp tục hành trình đi về phía cảng La-pu-xê vì theo Đôn Ki-hô- tê con đường này có những chuyện phiêu lưu khác nhau.
+ Đêm nằm ngủ dưới vòm cây, Đôn Ki-hô- tê không ngủ mà nghĩ tới tình nương.
Câu 2:
Những nét hay và dở trong tính cách của nhân vật Đôn Ki-hô-tê:
- Đầu óc chẳng còn tỉnh táo, mê muội
- Khát vọng tốt đẹp: ra tay tiêu diệt giống xấu xa
- Dũng cảm: một mình một ngựa xông lên giao chiến
- Coi khinh cái tầm thường, thực dụng: đau nhưng không kêu ca, không quan tâm tới chuyện ăn uống.
Câu 3:
Nhân vật Xan-chô Pan-xa cũng thể hiện ra cả các mặt tốt lẫn mặt xấu:
- Đầu óc tỉnh táo: can ngăn chủ đánh nhau với cối xay gió
- Ích kỉ, hèn nhát: không theo chủ giao tranh với cối xay gió
- Thực dụng, tầm thường: quá quan tâm đến các nhu cầu vật chất.
Câu 4:
| Phương diện tương phản | Đôn Ki-hô-tê | Xan-chô Pan-xa |
| Xuất thân | quý tộc nghèo | Nông dân |
| Bề ngoài | Gầy, cao lênh khênh, ngồi trên ngựa | Béo lùn, cưỡi trên con lừa thấp lè tè, đeo túi thức ăn |
| Tính cách | Dũng mãnh, coi trọng danh dự, nghĩ tới việc chung | Thật thà, nghĩ tới cuộc sống của bản thân mình |
| Mục đích | Làm hiệp sĩ lang thang diệt trừ gian tà, cứu giúp người lương thiện | Làm giám mã, theo hầu Đôn Ki-hô-tê, mong được hưởng chiến lợi phẩm |
| Suy nghĩ | ảo tưởng, thiếu thực tế, hão huyền, hành động điên rồ | Tỉnh táo, rất thực tế |