Soạn bài: Ôn tập về luận điểm (Soạn văn 8)
- Luận điểm trong bài văn nghị luận là các quan điểm, tư tưởng, chủ trương mà người viết cần (nói) nêu ra ở trong bài.
- Luận điểm cần phải rõ ràng, chính xác, phù hợp với các yêu cầu cần giải quyết vấn đề và đủ để làm sáng tỏ những vấn đề cần đưa ra.
- Trong một bài văn nghị luận, luận điểm là một hệ thống gồm có các luận điểm chính (sử dụng làm kết luận của bài viết) và các luận điểm phụ (sử dụng làm luận điểm xuất phát hay mở rộng).
- Những luận điểm trong một bài văn yêu cầu phải liên kết chặt chẽ, lại vừa cần có sự phân biệt với nhau. Các luận điểm phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí: luận điểm nêu trước chuẩn bị cơ sở cho luận điểm sau; còn luận điểm nêu sau dẫn đến luận điểm kết luận.
I. Khái niệm về luận điểm
Câu 1:
Chọn (c)
Câu 2:
a. Bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” có các luận điểm:
- Nhân dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn.
- Lòng yêu nước chính là truyền thống quý báu.
- Đồng bào ta ngày nay cũng có một lòng yêu nước nồng nàn.
- Bổn phận của mỗi người chúng ta là phải làm cho tinh thần yêu nước được thực hiện vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
⇒ Luận điểm chính của bài là: “Nhân dân ta có một tấm lòng nồng nàn yêu nước”.
b. Xác định 2 luận điểm như vậy là hoàn toàn sai vì nó chưa thể hiện rõ tư tưởng, ý kiến và quan điểm của tác giả. ⇒ Nó chỉ là một bộ phận của vấn đề.
- Các luận điểm:
+ Các triều đại trước đây đã có những lần thay đổi kinh đô.
+ Việc thay đổi đó là hoàn toàn đúng đắn.
+ Việc không dời đô của 2 triều Đinh, Lê là hoàn toàn sai lầm.
II. Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luận
Câu 1:
a. Vấn đề được đặt ra trong bài là "Tinh thần yêu nước của nhân dân ta" là tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Nếu trong bài, Bác Hồ đưa ra luận điểm là "Đồng bào ta ngày nay có lòng yêu nước nồng nàn" thì không thể làm sáng tỏ vấn đề được. Vậy, ngày xưa, thái độ của nhân dân ta đối với đất nước như thế nào?
b. Không, vì nó chưa đủ để làm sáng tỏ vấn đề: cần phải dời đô tới thành Đại La.
Câu 2:
Luận điểm với vấn đề cần phải giải quyết trong bài văn nghị luận có mối liên hệ chặt chẽ. Luận điểm cần phải phù hợp với các yêu cầu giải quyết vấn đề, xác thực và đủ để làm sáng tỏ toàn bộ luận đề.
III. Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận
Câu 1:
Hệ thống thứ nhất là hệ thống đúng.
Câu 2:
Mối quan hệ giữa vấn đề cần giải quyết và luận điểm là mối quan hệ khăng khít. Tuy vậy cần phải có cả một hệ thống luận điểm có mối quan hệ chặt chẽ với nhau mới có thể tập trung vào làm nổi bật các vấn đề cần giải quyết. Một luận điểm đơn lẻ sẽ không thể giải quyết được tất cả vấn đề.
IV. Luyện tập
Câu 1:
*Luận điểm của phần văn bản đó không phải là “Nguyễn Trãi là một ông tiên”, cũng không phải là “Nguyễn Trãi là vị anh hùng dân tộc”.
*Có thể lựa chọn các luận điểm dưới đây:
- Nguyễn Trãi là tinh hoa của dân tộc, đất nước và thời đại lúc bấy giờ.
- Nguyễn Trãi là một nhà thơ, nhà văn lớn của dân tộc.
- Nguyễn Trãi là một vị anh hùng cứu nước.
Câu 2:
Những luận điểm được chọn cần phải giải quyết vấn đề là chìa khóa tương lai.
Hệ thống luận điểm có thể được sắp xếp như sau:
- Giáo dục luôn luôn song hành với các vấn đề của xã hội, nó có tác dụng thúc đẩy hoặc kìm nén sự phát triển của xã hội.
- Giáo dục ngày càng có ý nghĩa lớnlao đối với sự phát triển trong tương lai của nhân loại, vì nó thứ tạo ra mọi tiền đề cho sự phát triển đó.
- Giáo dục trực tiếp đào tạo ra các thế hệ chủ nhân của xã hội tương lai.
- Giáo dục chính là chìa khóa cho sự tăng trưởng kinh tế, phát triển khoa học, điều chỉnh tỉ lệ dân số, tạo sự cân bằng môi trường sinh thái, ... mang lại sự công bằng, văn minh, dân chủ.
- Giáo dục chính là chìa khóa của tương lai.
Bài trước: Soạn bài: Hành động nói tiếp theo (Soạn văn 8) Bài tiếp: Soạn bài: Bàn về phép học (Soạn văn 8)