Soạn bài: Luyện nói: kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm (trang 110 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Học sinh luyện tập kể chuyện theo các ngôi kể kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm.
I. CHUẨN BỊ Ở NHÀ
1. Ôn tập về ngôi kể
a, + Kể theo ngôi thứ nhất: người kể chuyện xưng là tôi, kể lại câu chuyện mình đã trực tiếp tham gia hoặc chứng kiến
-> Tác dụng: câu chuyện được kể một cách chân thực, người kể dễ dàng thể hiện cảm xúc, suy nghĩ.
+ Kể theo ngôi thứ 3: Người kể ẩn mình, kể lại câu chuyện của các nhân vật khác.
-> Tác dụng: câu chuyện được kể một cách khách quan, người kể bao quát được các khía cạnh khác nhau.
b, Ví dụ
+ Ngôi kể thứ nhất: Trong lòng mẹ - nhà văn Nguyên Hồng, Lão Hạc – nhà văn Nam Cao.
+ Ngôi kể thứ ba: Tức nước vỡ bờ - nhà văn Ngô Tất Tố.
c, Thay đổi ngôi kể có thể tạo sự hấp dẫn cho câu chuyện, khiến việc thay đổi các tình tiết, diễn biến của câu chuyện diễn ra một cách nhịp nhàng, dễ dàng hơn.
2. Chuẩn bị luyện nói
- Thay đổi ngôi kể sang tôi: chị Dậu, chị chàng con mọn, chị này -> tôi, anh chàng nghiện -> hắn, anh chàng “hầu cận ông lý” -> người nhà lý trưởng, hai đứa trẻ con -> hai đứa con tôi.
- Bỏ các từ ngữ có tính phỏng đoán, miêu tả: hình như, nhanh như cắt.
II. LUYỆN NÓI TRÊN LỚP
Bản 2/ Soạn bài: kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm (siêu ngắn)
I. Chuẩn bị ở nhà
1. Ôn tập về ngôi kể
a.
- Kể theo ngôi thứ nhất là người kể chuyện xưng tôi trong câu chuyện. Khi kể chuyện theo ngôi này, người kể có thể ra những gì mình đã trực tiếp nghe, đã thấy, được trải qua, những suy nghĩ và tình cảm của mình. Kể bằng ngôi thứ nhất có thể làm tăng tính chân thực, thuyết phục cao như là sự việc có thật.
- Kể theo ngôi thứ 3 là người kể tự ẩn mình đi, gọi tên các nhân vật bằng đúng tên gọi của chúng. Cách kể này giúp người kể có thể kể một cách tự do, linh hoạt những gì đã diễn ra với các nhân vật.
b. Ví dụ về cách kể chuyện:
- Ngôi thứ nhất: “Trong lòng mẹ”, “Tôi đi học”, ...
- Ngôi thứ ba: “Tức nước vỡ bờ”, “Cô bé bán diêm”...
c. Phải thay đổi ngôi kể, vì: Tùy theo một cốt truyện cụ thể, với các tình huống cụ thể mà người viết lựa chọn ngôi kể phù hợp.
2. Chuẩn bị luyện nói
Đọc đoạn trích sau đó kể lại theo lời của chị Dậu (theo ngôi kể thứ nhất)
Tên Cai lệ không buông tha cho gia đình tôi, xông tới trói chồng tôi. Tôi sợ xanh mặt, vội vàng đặt thằng bé xuống đất, chạy nhanh đến đỡ lấy tay hắn:
- Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại được một lúc, xin ông tha cho!
Hắn vẫn không nghe, đã vậy còn thét lên:
- Tha này! Tha này!
Vừa nói hắn vừa bịch vào ngực tôi mấy bịch rồi lại sấn sổ xông tới để trói chồng tôi.
Lúc ấy, hình như tôi tức quá không nhịn được nữa, tôi liều mạng chốn cự lại:
- Chồng tôi ốm yếu, ông không được phép hành hạ!
Tên Cai lệ tát vào mặt tôi một cái đánh bốp, rồi hắn cứ sấn sổ tiến đến cạnh nhà tôi. Tôi không nhịn được nữa nghiến hai hàm răng:
- Mày thử trói chồng bà đi, bà sẽ cho mày xem!
Rồi tôi tóm lấy cổ hắn, ấn dúi ra phía cửa. Sức lẻo khoẻo như một anh chàng nghiện như hắn chạy không kip với sức xô đẩy của tôi nên hắn đã ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn còn nham nhảm thét trói vợ chồng tôi lại.
Người nhà Lí Trưởng sấn sổ xông tới giơ gậy chực đánh tôi. Nhanh như cắt, tôi túm ngay được gậy của hắn. Tôi và hắn giằng co nhau một hồi rồi đu đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông cây gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa con tôi sợ quá kêu khóc om sòm. Kết cục hắn đã bị tôi túm tóc lẳng cho một cái, ngã lộn nhào ra thềm.
Bài trước: Soạn bài: Nói giảm nói tránh (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Câu ghép (trang 113 sgk Ngữ văn 8 tập 1)