Soạn bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm (trang 95 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Dàn ý của bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm chủ yếu vẫn là dàn ý của một bài văn tự sự có bố cục gồm 3 phần. Tuy vậy, trong mỗi phần, cần đưa vào những nội dung miêu tả và biểu cảm, để dàn ý thêm hoàn thiện hơn.
I. DÀN Ý CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự
a, Bài văn có thể chia thành 3 phần:
+ Mở bài - (từ đầu đến “tai nạn gì giữa đường chăng”): Sự vắng mặt của Trinh.
+ Thân bài - (tiếp theo đến “chỉ gật đầu không nói”): Món quà sinh nhật bất ngờ và độc đáo.
+ Kết bài - (đoạn còn lại): Cảm xúc của người kể chuyện.
b, + Bài văn kể về món quà sinh nhật đầy bất ngờ. Người kể chuyện là Trang – chủ nhân của bữa tiệc sinh nhật, ở ngôi kể thứ nhất.
+ Câu chuyện xảy ra tại nhà của Trang, trong buổi tiệc sinh nhật.
+ Chuyện xảy ra với Trang, có các nhân vật: Trang, Trinh và một số người khác. Nhân vật chính là Trang (là người yêu mến bạn bè, quan tâm tới người khác, có lòng biết ơn) và Trinh (tinh tế và giàu tình cảm).
+ Diễn biến của câu chuyện: bắt đầu bằng sự vắng mặt của người bạn thân của Trang là Trinh -> cao trào chính là sự trách nhầm của Trang -> Món quà bất ngờ xuất hiện, hóa giải mọi hiểu nhầm -> Trang vỡ òa trong sự sung sướng.
+ Miêu tả: các món quà, quang cảnh bữa tiệc sinh nhật, hình ảnh cây ổi, …
Biểu cảm: cảm xúc của các nhân vật trong truyện.
Tác dụng: làm cho sự việc hiện lên một cách sống động, câu chuyện có ý nghĩa hơn, giàu cảm xúc hơn.
c, Tác giả đã kể theo 2 trình tự: trình tự thời gian trước sau kết hợp với đảo ngược hồi tưởng của nhân vật về quá khứ.
2. Dàn ý của một bài văn tự sự
Luyện tập
Câu 1:
a, Mở bài: Giới thiệu hoàn cảnh của cô bé bán diêm và cảnh ngộ tội nghiệp của em trong đêm giao thừa.
b, Thân bài:
+ Em đánh liều quẹt một que diêm và đã nhìn thấy một lò sưởi (miêu tả cụ thể về hình ảnh những que diêm, lò sưởi; nêu lên cảm xúc của cô bé lúc đó).
+ Em quẹt que diêm thứ hai và trông thấy một bàn ăn thịnh soạn với con ngỗng quay (miêu tả hình ảnh bàn ăn và nêu cảm xúc của cô bé).
+ Em quẹt que diêm thứ ba và trước mắt hiện ra một cây thông Nô-en (miêu tả cây thông nô en và nêu cảm xúc của cô bé).
+ Em quẹt que diêm thứ tứ thì người bà thân yêu hiện lên trước mắt (nêu cảm xúc của cô bé).
+ Em quẹt tất cả số que diêm còn lại và nhìn thấy bà nắm tay dắt em bay lên trời (miêu tả hình ảnh bà nội và niềm hạnh phúc của cô bé).
c, Kết bài:
+ Cô bé bán diêm đã chết ở một góc tường, mọi người qua đường xúm lại quanh em và bàn tán.
+ Cảm xúc của người kể: đau đớn, xót thương.
Câu 2:
“Hãy kể về một kỉ niệm với một người bạn tuổi thơ luôn làm em xúc động và nhớ mãi”.
Mở bài: Giới thiệu về người bạn của em.
Thân bài: Kể về một kỉ niệm khó quên.
+ Xảy ra vào lúc nào và ở đâu?
+ Có những ai có mặt trong câu chuyện đó?
+ Kể những sự việc chính và các chi tiết
+ Điều gì đã khiến em xúc động? Nói về cảm xúc của em.
Kết bài
+ Em suy nghĩ gì về kỉ niệm đó và người bạn tuổi thơ đó của em
Bản 2/ Soạn bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm (siêu ngắn)
I. Dàn ý của bài văn tự sự
1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự
Câu 1:
- Mở bài - (từ đầu… bày la liệt trên bàn): quang cảnh chung của buổi tiệc sinh nhật.
- Thân bài - (tiếp … chỉ gật đầu không nói): món quà sinh nhật bất ngờ và độc đáo của người bạn.
- Kết bài - (còn lại): cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật độc đáo đó.
Câu 2:
- Bài văn kể về buổi tiệc sinh nhật của Trang và món quà bất ngờ của người bạn thân. Trang là người kể chuyện và kể chuyện ở ngôi thứ nhất.
- Câu chuyện xảy ra tại nhà Trang, trong buổi tiệc sinh nhật của Trang.
- Chuyện này xảy ra với Trang - nhân vật chính, ngoài ra còn có những nhân vật khác là Trinh, Thanh và ột số bạn khác. Tính cách của các nhân vật là:
+ Trang: nôn nóng, hồn nhiên
+ Trinh: đằm thắm, sâu sắc, kín đáo
+ Thanh: tinh ý, nhanh nhẹn
- Câu chuyện đã xảy ra: bắt đầu từ buổi tiệc sinh nhật, từ chuyện Trinh muộn rồi mà vẫn chưa tới khiến Trang lo lắng và trách móc. Đỉnh điểm của câu chuyện là ở việc Trang đến và mang theo món quà độc đáo, và Trang nhận ra “âm mưu” mà Trang đã từng nói. Sự bất ngờ của món quà sinh nhật nằm ở kỉ niệm đẹp của Trang và Trinh trong vườn ổi.
- Những yếu tố miêu tả và biểu cảm:
+ Yếu tố miêu tả: suốt cả buổi sáng, nhà tôi tấp nập người ra người vào; các bạn ngồi chật kín cả nhà; Trinh đang nói cười; Trinh lom khom; Trinh vẫn lặng lẽ cười, chỉ gật đầu mà không nói
→ Tác dụng: hình dung ra buổi tiệc sinh nhật và tình bạn thắm thiết giữa Trang và Trinh
+ Yếu tố biểu cảm: tôi vẫn cứ thấy bồn chồn không yên; bắt đầu lo lắng; tủi thân và thấy giận Trinh; giận bản thân mình quá; cảm ơn Trinh nhiều lắm; quý giá làm sao
→ Tác dụng: Thể hiện tình cảm bạn bè gắn bó, sâu sắc và thắm thiết.
Câu 3:
Các nội dung trên được kể theo trình tự thời gian
2. Dàn ý của một bài văn tự sự
Luyện tập
Câu 1:
a. Mở bài
Giới thiệu gia cảnh của cô bé bán diêm và quang cảnh đêm giao thừa
b. Thân bài
- Cảnh giá rét của đêm giao thừa và cảnh ngộ đáng thương.
- Bốn lần quẹt diêm:
+ Lần thứ nhất: hiện ra 1 cái lò sưởi.
+ Lần thứ hai: hiện ra bàn ăn thịnh soạn.
+ Lần thứ ba: nhìn thấy một cây thông Nô-en.
+ Lần thứ tư: được gặp người bà nội hiền hậu.
+ Lần thứ 5: được bà dắt tay bay lên cao mãi
- Kết quả: mọi thứ hiện ra khi quẹt diêm chỉ là ảo ảnh.
- Những yếu tố miêu tả và biểu cảm được kết hợp đan xen, mỗi lần quẹt diêm đều nhìn thấy ảo ảnh và cảm giác.
c. Kết bài:
Kết cục cô bé bán diêm đã chết vì lạnh và đói, nhưng không ai biết về những điều kì diệu mà cô bé đã nhìn thấy trước khi chết.
Câu 2:
a. Mở bài:
Giới thiệu chung về người bạn và kỉ niệm với người bạn đó khiến em xúc động và nhớ mãi
b. Thân bài
- Kỉ niệm đó đã xảy ra lúc nào, ở đâu và có những ai?
- Quá trình xảy ra như thế nào: các sự việc chính và chi tiết kể từ khi bắt đầu, đỉnh điểm của sự việc và kết thúc.
- Điều khiến em cảm thấy xúc động nhất là gì? Xúc động như thế nào?
c. Kết bài
Suy nghĩ, cảm xúc của em về kỉ niệm đó.
Bài trước: Soạn bài: Chương trình địa phương (phần tiếng việt) (trang 91 sgk Ngữ văn 8 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Hai cây phong (trang 100 sgk Ngữ văn 8 tập 1)