Bánh Chưng, bánh Giầy (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1)
Câu 1 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1 - trang 5 VBT Ngữ Văn 6 Tập 1): Vua Hùng đã chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào, với ý định ra sao và bằng hình thức nào?
Trả lời:
a, - Các từ và cụm từ ở trong đoạn 1 chỉ hoàn cảnh riêng của cả nhà vua và hoàn cảnh đất nước ở thời điểm đó:
+ Hoàn cảnh riêng của nhà vua là đã già, muốn tìm người nối ngôi, có 20 người con trai.
+ Hoàn cảnh của đất nước ở thời điểm đó: giặc ngoài đã được dẹp yên, dân đã cơm ăn, đã được mặc ấm, ngai vàng bền vững.
- Viết thành văn câu trả lời dựa vào sự kiện được liệt kê ở trên:
Vua Hùng đã chọn người nối ngôi khi nhà vua đã có tuổi, giặc ngoài cũng đã được dẹp yên. Nhà vua muốn chọn một người thay mình điều hành đất nước, làm cho cuộc sống nhân dân được ấm no.
b, - Để truyền ngôi, nhà vua muốn chọn 1 người con: phải nối được chí hướng của vua Hùng, không nhất thiết cứ phải là con trưởng.
- Hình thức tuyển chọn là: người làm vừa ý Vua Hùng trong ngày lễ Tiên vương sẽ được chọn làm người nối ngôi.
Câu 2 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1 - trang 5 VBT Ngữ Văn 6 Tập 1): Tại sao trong những con trai của vua, chỉ có Lang Liêu là được thần giúp đỡ?
Trả lời:
a, Xếp các từ, cụm từ ở đoạn 4 trong truyện theo 2 nhóm dưới đây:
- Các từ, cụm từ nói về hoàn cảnh khó khăn của Lang Liêu như: mẹ chàng trước kia bị vua cha ghẻ lạnh nên ốm rồi chết, thiệt thòi nhất.
- Các từ, cụm từ nói về công việc thường ngày của Lang Liêu: chăm chỉ lo việc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai.
- Sản phẩm mà Lang Liêu làm ra là: lúa, khoai.
b, Chỉ có Lang Liêu mới được thần báo mộng giúp đỡ, là vì: Lang Liêu là một người có hoàn cảnh khó khăn, sống thiệt thòi nhất trong số các con trai của vua, nhưng chàng lại là người chăm chỉ, thật thà và chất phác nhất, và cũng rất đề cao nghề nông.
Câu 3 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1 - trang 6 VBT Ngữ Văn 6 Tập 1): Tại sao 2 thứ bánh của Lang Liêu lại được vua Hùng chọn để tế Trời, Đất, Tiêng vương và Lang Liêu lại được chọn là nối ngôi vua?
Trả lời:
Ý nghĩa biểu tượng của 2 loại bánh chưng và giầy
Hình dáng và chất liệu của bánh | Ý nghĩa biểu tượng |
---|---|
Bánh giầy có hình tròn | Để tượng trưng cho Trời |
Bánh chưng có hình vuông | Để rượng trưng cho Đất |
Bánh chưng có nhân thịt mỡ, đậu xanh | Để tượng trưng cho muôn loài |
Bánh chưng có lá dong bọc ngoài | Để tượng trưng cho sự đùm bọc |
- Giá trị của lúa gạo đối với đời sống con người lúc đó: lúa gạo nuôi sống con người và là loại thức ăn không bao giờ chán, lúa gạo cũng rất dễ trồng.
- Lang Liêu được vua cha chọn làm người nối ngôi, vì: Lang Liêu đã làm bánh ngon; Lang Liêu làm bánh có nghĩa biểu tượng sâu sắc.
Câu 4 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1 - trang 7 VBT Ngữ Văn 6 Tập 1): Hãy nêu ý nghĩa của truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy.
Trả lời:
Truyện có các ý nghĩa dưới:
- Giải thích về nguồn gốc của bánh chưng và bánh giầy
- Phản ánh các thành tựu văn minh nông nghiệp trong những ngày đầu dựng nước.
- Bồi dưỡng thái độ đề cao lao động, đề cao các sản phẩm nông nghiệp.
Câu 5 (Bài luyện tập 1 - trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1): Trao đổi ý kiến tại lớp: Ý nghĩa của phong tục làm bánh chưng, bánh giầy trong ngày Tết của nhân dân ta.
Trả lời:
Ý nghĩa đó là:
- Tưởng nhớ tới tổ tiên
- Cúng Trời, Đất để cầu những điều tốt lành
- Có món ăn ngon truyền thống
- Gợi nhớ về các câu chuyện xưa
Câu 6: Bánh chưng, bánh giầy là biểu tượng của Đất vuông, Trời tròn, khái niệm tròn và vuông là có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa của khái niệm vuông và tròn: Tròn và vuông là thể hiện của của sự viên mãn, tròn đầy, 2 khái niệm này cũng là ngụ ý cho sự thịnh vượng, ấm no.
Bài trước: Con Rồng cháu Tiên (trang 8 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1) Bài tiếp: Từ và cấu tạo của từ tiếng việt (trang 14 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1)