Kể chuyện: Kể chuyện đã nghe, đã đọc (trang 146 sgk Tiếng Việt 4)
Câu 1 (trang 146): Kể lại câu chuyện mà em đã được nghe hoặc được đọc về tinh thần lạc quan và yêu đời.
Giải đáp:
Tháng 8 - 1942, trên đường đi công tác từ Cao Bằng đến Trung Quốc, Bác Hồ đã bị quân của Tưởng Giới Thạch bắt giam và bị giải qua nhiều nhà lao của tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Chính trong thời gian bị cầm tù này Bác Hồ đã sáng tác tập thơ Ngục trung nhật ký (Nhật kí trong tù) với khoảng hơn một trăm bài thơ. Sau khi đọc tập thơ này, chúng ta đều thấy rất rõ tinh thần lạc quan và yêu đời của Bác Hồ kính yêu.
Cuộc sống trong nhà giam rất gian khổ. Bác đã ghi lại nỗi gian khổ đó trong các bài thơ như: Cái cùm, Cơm tù, Bốn tháng rồi, Giải đi sớm, Ghẻ lở... Qua các bài thơ này đã cho ta thấy Bác Hồ đã có lúc bị xích xiềng, bị bệnh tật, và đói khát:
Bốn tháng cơm không no
Bốn tháng đêm thiếu ngủ
Bốn tháng áo không thay
Bốn tháng không giặt giũ
Cho nên
Răng rụng mất một chiếc
Tóc bạc thêm mấy phần
Gầy đen như quỷ đói
Ghẻ lở mọc đầy thân
Tuy nhiên, giữa chốn địa ngục nơi trần gian ấy, Bác vần giữ vững được tinh thần lạc quan và yêu đời, tin tưởng đó đã được diễn đạt ở thái độ thong dong ngắm trăng:
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ
Ở tư thế hào hứng đón nhận cảnh rạng đông:
Phương đông màu trắng chuyển sang hồng
Bóng tối đêm tàn quét sạch không
Hơi ấm bát ngát trùm vũ trụ
Người đi, thi hứng bỗng thêm nồng
Bác nghĩ suy về cảnh ngộ bị giam giữ của mình và thấy:
Ví không có cảnh đông tàn
Làm sao có cảnh huy hoàng ngày xuân?
Nghĩ mình trong bước gian nan
Tai ương rèn luyện, tinh thần thêm hăng
Bác coi gian khổ, bị cầm tù cũng như mùa đông giá lạnh. Mùa đông giá lạnh rồi cũng sẽ qua đi và sau đó mùa xuân rực rỡ tươi đẹp lại sẽ tới. Những ngày tối tăm của tù ngục rồi cũng sẽ qua đi. Sẽ có ngày Bác lại được trở về quê hương, được tự do tranh đấu cho cách msnjg dân tộc và nhất định Bác sẽ cùng cả đất nước Việt Nam đi đến thắng lợi như đi tới một mùa xuân mới.
Đó chính là tinh thần lạc quan, yêu đời, tin tưởng ở thành công của Bác Hồ. Thực tế thắng lợi lớn lao của người dân Việt Nam đã thể hiện tinh thần lạc quan, tin tưởng của Bác là có cơ sở thật chắc chắn. Mỗi chúng ta đều nên học tập tinh thần lạc quan và yêu đời của Bác để tiến lên.
Bài trước: Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Lạc quan - Yêu đời (trang 145 sgk Tiếng Việt 4) Bài tiếp: Tập đọc: Con chim chiền chiện (trang 149 sgk Tiếng Việt 4)