Trang chủ > Lớp 8 > Soạn Văn 8 (ngắn nhất) > Tức nước vỡ bờ (trích Tắt đèn) (trang 32 Ngữ văn 8 tập 1)

Tức nước vỡ bờ (trích Tắt đèn) (trang 32 Ngữ văn 8 tập 1)

Chị Dậu dứt ruột bán đứa con mà vẫn chưa đủ tiền nộp sưu. Anh Dậu đang bị ốm cũng bị lôi ra đình rồi bị đánh thập tử nhất sinh. Bà hàng xóm mang cho bát gạo, chị Dậu vừa nấu xong nồi cháo thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng kéo đến đòi sưu. Mặc chị đã hết lời van xin, tên cai lệ vẫn nhất định bắt chồng chị Dậu, còn chửi mắng, bịch vào ngực chị Dậu. Không thể nhịn được nữa, chị Dậu uất ức, vùng lên phản kháng.

Bố cục:

- Phần 1: từ đầu... ngon miệng hay không: chị Dậu chăm sóc chồng bị ốm.

- Phần 2: còn lại: chị Dậu khôn ngoan và can đảm đứng lên đương đầu với bọn tay sai.

Câu 1:

Khi bọn tay sai ập vào nhà, chị Dậu trong tình thế vô cùng thảm thương:

- Anh Dậu vừa tỉnh lại sau một cơn thập tử nhất sinh.

- Được bà lão hàng xóm tốt bụng mang cho bát gạo để nấu cháo cho chồng. Chị Dậu rón rén bưng bát cháo và hồi hộp ngồi xem chồng ăn có ngon không.

- Anh Dậu vừa “run rẩy nâng bát cháo kề vào đến miệng”.

Câu 2: Nhân vật cai lệ:

- Tên đứng đầu bọn lính ở huyện đường, chuyên đi đòi sưu thuế, đánh trói người.

- Hắn và tên lí trưởng lao vào nhà anh Dậu đòi tiền sưu thuế, đòi trói người dẫn đi đánh,... Chỉ là một tên tay sai mạt hạng nhưng lại có quyền đánh trói người một cách vô tội vạ.

- Hành động: cầm roi cầm thước, lớn tiếng quát mắng, xưng hô ông-mày, ông-thằng

→ Hống hách, xấc xược, độc ác dựa hơi quan lớn mà ức hiếp người dân yếu đuối.

* Cách miêu tả sắc sảo linh hoạt, chân thực, sinh động, thái độ căm ghét và khinh bỉ.

Câu 3:

* Diễn biến tâm lí của nhân vật chị Dậu trong đoạn trích:

- Ban đầu: nhẫn nhục, chịu đựng, van xin và nói những câu có lí:

+ Gọi ông, xưng cháu. Nói lời nhún nhường, thiết tha cầu xin “cháu van ông,... ”

+ Hành động: run run, chạy đến đỡ lấy tay cai lệ,...

- Không chịu đựng được nữa nên vùng dậy phản kháng:

+ Xưng hô ông-tôi và sau đó chuyển sang mày-bà. Lời nói đầy sự thách thức quyết liệt.

+ Hành động khỏe khoắn, mạnh mẽ “túm cổ tên cai lệ, ấn dúi ra cửa,... ’

* Sự thay đổi thái độ của nhân vật chị Dậu được tác giả miêu tả chân thực, hợp lí. Chị Dậu hiện lên với hình ảnh một người phụ nữ dịu dàng, yêu thương chồng con. Đồng thời sâu thẳm trong chị là sự mạnh mẽ, can đảm và giàu sức phản kháng.

Câu 4:

Đặt nhan đề Tức nước vỡ bờ là hợp lý vì nó đã phản ánh đúng nội dung của đoạn trích. Có áp bức thì phải có đấu tranh, áp bức càng nhiều đến mức độ không thể nhẫn nhịn được nữa thì sức phản kháng, sức đấu tranh sẽ càng mạnh.

Câu 5: “Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với viên cai lệ là một đoạn tuyệt khéo”. Vì:

- Diễn tả thật sinh động, rõ nét tính cách các nhân vật.

- Tạo tình huống khéo léo. Ngòi bút miêu tả ngoại hình, ngôn ngữ linh hoạt, hành động, sống động.

- Ngôn ngữ đối thoại, kể chuyện, ngôn ngữ nhân vật độc đáo, bộc lộ được sắc thái tâm lí của nhân vật.

Câu 6*:

Nguyễn Tuân nhận xét rằng nhà văn Ngô Tất Tố đã “xui người nông dân nổi loạn”. Đúng là như vậy khi mà sống dưới chế độ xã hội tàn bạo, vô lí, tàn nhẫn đến cùng cực, người dân ắt phản kháng, phải đấu tranh, làm sao tránh được “nổi loạn” khi muốn đòi lại sự công bằng.