Bài toán dân số (trang 131 Ngữ văn 8 tập 1)
Bài toán dân số không phải là một vấn đề mới. Tác giả đã nêu lên câu chuyện kén rể của nhà thông thái dựa trên một bài toán cổ trên 1 bàn cờ tướng 64 ô. Theo đó thì từ khi khai thiên lập địa đến năm 1995, dân số thế giới đã che phủ đến ô thứ 30 với điều kiện mỗi gia đình chỉ sinh tối đa 2 con. Trong thực tế một người phụ nữ có thể sinh nhiều con. Tính theo bài toán cổ thì dân số tăng đã mon men sang ô thứ 34 của bàn cờ. Cuối cùng tác giả đưa ra cảnh báo về con đường “tồn tại hay không tồn tại”.
Bố cục:
- Phần 1: từ đầu … sáng mắt ra: Bài toán dân số đã được đặt ra từ thời cổ đại.
- Phần 2: tiếp theo … ô thứ 31 của bàn cờ: Sự gia tăng nhanh khủng khiếp của dân số.
+ Luận điểm một: Đó là câu… nhường nào : Câu chuyện kén rể của một nhà thông thái.
+ Luận điểm hai: bây giờ … không quá 5%: Sự phát triển nhanh chóng của dân số thế giới.
+ Luận điểm ba: trong thực tế … 34 của bàn cờ: tỉ lệ sinh sản của phụ nữ châu Á và châu Phi.
- Phần 3: còn lại: kêu gọi loài người cần góp phần hạn chế gia tăng dân số.
Câu 1: chia bố cục như đã chia ở phần trên
Câu 2:
- Vấn đề chính người viết muốn đặt ra: tốc độ gia tăng dân số thế giới nhanh chóng mặt, con người cần có biện pháp hạn chế sự gia tăng dân số để tồn tại.
- Điều khiến tác giả sáng mắt ra là tốc độ gia tăng dân số trong thời buổi ngày nay đã được đề cập đến trong một bài toán cổ đại.
Câu 3:
Câu chuyện kén rể của một nhà thông thái nhằm làm nổi bật lên vấn đề gia tăng dân số, sự liên tưởng đến số thóc với dân số thật thú vị, bất ngờ và tạo nên hình dung cụ thể.
Câu 4:
- Việc đưa ra các con số cụ thể về tỉ lệ sinh con là bằng chứng chính xác nhất cho thấy tỉ lệ sinh sản của phụ nữ Á, Phi vô cùng mạnh.
- Các nước thuộc châu Phi có Tan-za-ni-a, Ru-an-đa, Ma-đa-gát-xca. Các nước Ấn Độ, , Nê-pan, Việt Nam thuộc châu Á. Hai châu lục này có tỉ lệ các nước nghèo, kém phát triển cao và tỉ lệ gia tăng dân số nhanh.
Câu 5:
Văn bản này đã đưa đến cho chúng ta những hiểu biết về tình hình gia tăng dân số đang ở mức đáng báo động trên toàn thế giới và Việt Nam, để từ đó chúng ta cần phải có hành động thiết thực.
Luyện tập
Câu 1:
Con đường tốt nhất để hạn chế tốc độ gia tăng dân số đó chính là đẩy mạnh giáo dục, đặc biệt là giáo dục kế hoạch sinh sản cho phụ nữ.
Câu 2:
Sự gia tăng dân số có vai trò vô cùng quan trọng với tương lai nhân loại, nhất là với những quốc gia còn còn nghèo nàn, lạc hậu vì:
- Dân số tăng nhanh kèm theo nhu cầu kinh tế để nuôi dạy con cái.
- Gia đình đông con sẽ không đảm bảo sự giáo dục, chăm sóc tốt nhất.
- Đất chật người đông, đời sống con người ngày càng thêm khó khăn.
Câu 3:
Dân số tăng thêm mỗi năm (từ năm 2000 đến 2010) là 77 258 877. Vậy từ năm 2000 – 2003, sau 3 năm dân số sẽ tăng 77 258 877 x 3 = 231 776 631.
Dân số Việt Nam theo con số liệu thống kê vào năm 2016 là 94 104 871 người
⇒ gấp gần 2,5 lần so với Việt Nam.
Bài trước: Phương pháp thuyết minh (trang 128 Ngữ văn 8 tập 1) Bài tiếp: Dấu ngặc đơn và dấu hai chấm (trang 135 Ngữ văn 8 tập 1)