Dấu ngoặc kép (trang 142 Ngữ văn 8 tập 1)
a. Sử dụng để đánh dấu lời dẫn trực tiếp (một câu nói của nhân vật Găng-đi).
b. Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt, nghĩa được hình thành trên cơ sở phương thức ẩn dụ.
c. Đánh dấu từ ngữ mang hàm nghĩa mỉa mai: văn minh, khai hóa thực thực tế là bóc lột.
d. Đánh dấu tên tác phẩm được dẫn.
Luyện tập
Câu 1:
a. Đánh dấu đoạn dẫn trực tiếp.
b. Đánh dấu từ ngữ mang hàm ý mỉa mai: hầu cận ông lí là kẻ xu nịnh.
c. Từ ngữ được dẫn trực tiếp
d. Từ ngữ được dẫn trực tiếp và cũng mang hàm ý mỉa mai.
e. Từ ngữ được dẫn trực tiếp.
Câu 2: Đặt dấu câu phù hợp:
a. Biển vừa được treo lên, có người qua đường xem, cười bảo:
…
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ “tươi” đi.
→ Dấu hai chấm có tác dụng đánh dấu lời đối thoại.
→ Dấu ngoặc kép có tác dụng đánh dấu từ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.
b. Nó nhập tâm những lời dạy của chú Tiến Lê: “Cháu hãy vẽ cái gì thân quen nhất với cháu”.
→ Dấu ngoặc kép và dấu hai chấm có tác dụng đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
c. …bảo hắn: “ Đây là cái vườn … đi một sào” …
→ Dấu ngoặc hai chấm và dấu ngoặc kép có tác dụng đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
Câu 3:
Hai câu có ý nghĩa giống nhau nhưng dử dụng dấu câu khác nhau vì câu (a) có trích lời dẫn trực tiếp, còn câu (b) thì là lời dẫn gián tiếp.
Câu 4: Đoạn văn tham khảo:
“ Người ta cấm hút thuốc lá ở các nơi công cộng, phạt nghiêm và nặng những người vi phạm (ở Bỉ từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đô la, tái phạm phạt 500 đô la). Khắp nơi, những tài liệu, khẩu hiệu chống thuốc lá dần dần phủ kín những quảng cáo của các hãng thuốc lá. Chỉ trong vài năm, chiến dịch chống thuốc lá này đã khiến số người hút giảm hẳn và người ta thấy triển vọng có thể nêu lên khẩu hiệu cho các năm cuối thế kỉ XX: “ Một châu Âu không còn thuốc lá””.
- Dấu ngoặc đơn được sử dụng để giải thích, bổ sung thêm hình phạt đối với ai hút thuốc lá ở nơi công cộng tại Bỉ.
- Dấu hai chấm và dấu ngoặc kép có tác dụng báo trước phần giải thích thuyết minh cho phần trước đó. (Triển vọng của châu Âu trong việc cấm hút thuốc lá).
Bài trước: Chương trình địa phương (phần Văn) (trang 141 Ngữ văn 8 tập 1) Bài tiếp: Luyện nói: Thuyết minh về một thứ đồ dùng (trang 144 Ngữ văn 8 tập 1)