Chiếc lá cuối cùng (trang 90 Ngữ văn 8 tập 1)
Xiu và Giôn-xi là 2 nữ hoạ sĩ trẻ. Giôn-xi bị bệnh sưng phổi nặng. Cô nhìn chiếc lá cuối cùng trên cây thường xuân bên cửa sổ một cách tuyệt vọng và nghĩ rằng khi nào chiếc lá đó rụng thì mình cũng lìa đời. Nhưng sau một đêm mưa lớn, chiếc lá vẫn còn ở đó, Giôn-xi đã có suy nghĩ khác về cái chết và qua nguy hiểm. Trong khi đó, cụ Bơ-men là một họa sĩ già thuê phòng ở tầng dưới đã qua đời vì ốm nặng sau đêm mưa lớn. Thì ra chính cụ Bơ-men đã mặc trời mưa gió mà vẽ nên cửa sổ chiếc lá thường xuân cuối cùng để tạo hi vọng cho Giôn-xi.
Bố cục:
- Phần 1: từ đầu…Hà Lan: Giôn-xi tuyệt vọng đợi chết.
- Phần 2: tiếp theo…vịnh Naplơ: Giôn-xi vượt qua suy nghĩ tồi tệ về cái chết.
- Phần 3: còn lại: Bí mật của chiếc lá cuối cùng.
Câu 1:
- Những chi tiết đã thể hiện tấm lòng thương yêu và hành động cao cả của cụ Bơ-men:
+ “sợ sệt nhìn ra ngoài cửa sổ” → lo lắng cho tính mạng của Giôn-xi.
+ Cụ âm thầm vẽ lên cửa sổ chiếc lá trong đêm mưa lạnh buốt.
- Nhà văn đã không kể sự việc cụ Bơ-men vẽ chiếc lá chính là yếu tố gây bất ngờ, hình ảnh cụ Bơ-men được thăng hoa ở phần cuối. Chiếc lá cụ vẽ đã trở thành kiệt tác vì nó được tạo ra bằng tấm lòng thương yêu và sự hi sinh mạng sống của một người nghệ sĩ già để cứu sống một người khác.
Câu 2:
- Xiu không hề biết cụ Bơ-men có ý định vẽ chiếc lá:
+ Trước đó hai người chẳng hề nói năng gì khi cụ Bơ-men ngồi làm mẫu cho Xiu vẽ.
+ Chính Xiu cũng vô cùng ngạc nhiên khi thấy vẫn còn một chiếc lá thường xuân bám trên bức tường gạch sau một đêm mưa gió.
+ Khi bác sĩ nói, Xiu mới biết tin cụ Bơ-men bị ốm.
- Nếu Xiu biết trước ý định của cụ thì câu truyện sẽ mất đi tính bất ngờ và không tạo được sự hồi hộp.
Câu 3:
- Giôn-xi bị bệnh nặng, cô nhìn những chiếc lá thường xuân qua cửa sổ và liên tưởng số phận mong manh của mình, suy nghĩ một cách tuyệt vọng: khi chiếc lá cuối cùng rơi xuống cũng chính là lúc cô cũng lìa đời. Sau một đêm mưa to gió lớn, Giôn-xi nghĩ chắc chắn cây thường xuân sẽ rụng hết lá. Nhưng bất ngờ là một chiếc lá vẫn còn bám trụ ở đó, cô nhận ra sự sống thật gan lì, thật bền vững. Cô nhìn lại bản thân và nuôi lại niềm ham sống, bám trụ và bền vững như chiếc lá kia.
- Truyện kết thúc bằng lời của Xiu chứ không để Giôn-xi phản ứng đã làm tăng sự xúc động của câu chuyện, để lại trong người đọc dư âm.
Câu 4:
Đoạn trích có 2 lần đảo ngược tình huống:
- Giôn-xi bị ốm và cảm thấy rất tuyệt vọng, nằm đợi chết. Thế mà cô bất ngờ khoẻ lại.
- Cụ Bơ-men đang khoẻ mạnh, chỉ bị ốm có 2 ngày mà đã đột ngột ra đi.
Bài trước: Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm (trang 84 Ngữ văn 8 tập 1) Bài tiếp: Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt) (trang 91 Ngữ văn 8 tập 1)