Viết bài làm văn số 5: Văn thuyết minh (trang 54 sgk Ngữ văn 10 tập 2.
1. Mở bài: Giới thiệu
- Nằm trong rừng nhiệt đới, núi đá vôi, ...
- Hệ thống hang động đẹp lộng lẫy, ...
- Con sông ngầm dài nhất thế giới
2. Thân bài
Vị trí - đặc điểm:
- Núi đá vôi, Kẻ Bàng, cách Đồng Hới 50km về phía Tây...
- Nhiều nhánh, dài trên 20k, ...
- Mới khám phá nhánh dài nhất là một phần của sông ngần Nậm Aki, sông Son là một phần lộ ra khỏi mặt đất.
- Động Phong Nha, Động Răng Gió.
Du lịch:
- Chèo thuyền
- Mùa mưa nước sông Son dâng nước cao che khuất cả cửa hang không thể tham quan
Tương truyền trong lịch sử:
- Hơn 100 năm trước, vua Hàm Nghi đã ẩn mình nơi đây để cùng các cận thần soạn chiếu Cần Vương
Miêu tả động:
- Cửa động cao 10m, rộng 20m, có nhiều nhủ đá...
- Động chính gồm: 14 buồng, nối thành hành lang dài chừng 1500m...
- Ngược dòng lên 800m từ phía cổng là hang nước cạn...
3. Kết bài
- Động nằm trong khu vực rừng nguyên sinh Kẻ Bàng: còn nguyên sơ, tinh khôi...
- Tham quan, bảo tồn món quà độc đáo mà thiên nhiên đã ban tặng.
II. Bài văn mẫu
Đề 2: Giới thiệu về một loại hình ca nhạc (hay sân khấu) mà anh (chị) yêu thích.
I. Dàn ý
1. Mở bài
Giới thiệu về loại hình sân khấu hay ca nhạc mà ta muốn giới thiệu là gì (chèo, hát ví, hát xoan, quan họ, tuồng, hát trống quân, ... )
2. Thân bài
- Trong tổng thể văn hoá nó thuộc về văn hoá hiện đại hay văn hoá dân gian? Điểm đặc biệt nhất của loại sân khấu hay ca nhạc đó là gì? (thổn thức, quan họ, si, lượn, trong sáng, ... )
- Giới thiệu chi tiết về đối tượng:
+ Loại hình ca nhạc (sân khấu) có nguồn gốc từ đâu? Vùng đất đó có những đặc điểm gì?
+ Nét sinh hoạt văn hoá đó thường được sử dụng ở đâu? (Trong mùa lễ hội hay trong lao động)
+ Đặc điểm nội dung của các điệu hát, câu hát là gì? Cách phối khí ra sao? Trang phục của người diễn có những đặc điểm gì đặc biệt? ...
+ Đánh giá vị trí và vai trò của loại hình nhạc (sân khấu) trong đời sống văn nghệ và đời sống tinh thần của nhân dân.
3. Kết bài
Trách nhiệm của mỗi người chúng ta trong việc gìn giữ và phát huy các sản phẩm văn hoá tinh thần đó là gì?
II. Bài văn mẫu
Đề 3: Giới thiệu về một ngành thủ công mĩ nghệ (hoặc một loại đặc sản, một nét văn hoá ẩm thực) nơi mình sống.
I. Dàn ý
- Ngành thủ công (hoặc nét văn hóa ẩm thực, hoặc đặc sản) mà bạn muốn giới thiệu đó là gì? Nó là loại sản phẩm của địa phương bạn hay của một vùng miền nào khác?
- Đánh giá chung vai trò của nó đối với xã hội (ngành thủ công) hoặc với kho tàng văn hóa ẩm thực của Việt Nam nói chung.
- Giới thiệu về vùng quê làm nghề truyền thống hay có nét văn hóa ẩm thực, có loại đặc sản đó.
- Giới thiệu cụ thể về đối tượng:
Với ngành thủ công, có thể thuyết minh về:
+ Nguồn gốc hình thành ngành nghề thủ công đó (nên chọn lọc các truyền thuyết hoặc các câu chuyện cũ để kể lại một cách tóm lược).
+ Sản phẩm của ngành nghề thủ công đó là gì? Nó có vai trò như thế đối với đời sống con người?
+ Miêu tả lại quy trình sản xuất (chú ý các "bí quyết nhà nghề" có tính chất đặc trưng trong quá trình làm ra sản phẩm đó).
+ Nghề thủ công đó trong thời đại hiện nay có những thay đổi ra sao? (ví dụ sự can thiệp của công nghệ, máy móc vào quá trình sản xuất như thế nào? ... )
Với nét văn hóa ẩm thực hay các loại đặc sản có thể thuyết minh về:
+ Quá trình làm nên sản phẩm (cũng cần lưu ý đến "bí quyết" riêng).
+ Cách thưởng thức loại sản phẩm đó như thế nào để khiến nó trở thành một nét văn hóa.
+ Đánh giá chung về vai trò và ý nghĩa của đối tượng vừa được thuyết minh.
II. Bài văn mẫu
Đề 4: Giới thiệu về một lễ hội ghi lại các nét đẹp của phong tục truyền thống hoặc thể hiện khí thế sôi nổi của thời đại.
I. Dàn ý
1. Mở bài
Giới thiệu tên, địa điểm, thời gian diễn ra lễ hội.
2. Thân bài
- Lễ hội có điểm gì độc đáo? (Ví dụ: lễ hội chợ Viềng (Nam Định), mỗi năm diễn ra một phiên, ... )
- Giới thiệu cụ thể về lễ hội:
+ Nguồn gốc của lễ hội (gắn liền với các sự tích hay các sự kiện gì đặc biệt. )
+ Miêu tả tóm tắt các nghi thức và những trò chơi truyền thống thường xuất hiện trong lễ hội. Chú ý nêu các ý nghĩa của các loại nghi thức trong xã hội.
+ Những nét đặc trưng của lễ hội này (để phân biệt với những lễ hội khác) là ở những đặc điểm nào?
+ Lễ hội trong thời đại ngày nay đã có những thay đổi như thế nào?
+ Lễ hội trong con mắt của du khách, ...
3. Kết bài
Cảm nhận và suy nghĩ của bản thân về việc giữ gìn và phát huy bản sắc vốn quý của lễ hội văn hoá đó...
Bài trước: Phương pháp thuyết minh (trang 51 sgk Ngữ văn 10 tập 1) Bài tiếp: Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) (trang 60 sgk Ngữ văn 10 tập 2)