Lời tiễn dặn (trang 96 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1:

Diễn biến tâm trạng của chàng trai:

+ Đau xót khi phải tiễn người con gái mình yêu về nhà chồng

+ Gọi người yêu một cách thân mật “người đẹp anh yêu”

+ Khẳng định tình yêu thắm thiết dành cho cô gái

+ Đôi lúc tình cảm của chàng trai mâu thuẫn với hiện thực cô gái đang theo chồng.

- Anh có các cử chỉ, hành động dường như muốn níu giữ thời gian chậm lại

+ Cho anh kề vóc mảnh, quấn quanh vải ủ lấy hương người, lửa đượm xác hơi.

+ Anh bồng và nựng con của cô gái “con rồng, con phượng” như chính đứa con của mình

- Anh xót xa khi nhắc đến nguyện ước chung thủy, son sắt: “đợi tới tháng Năm lau nở/ Đợi mùa nước đỏ cá về… chim tăng ló gọi hè”

Không lấy nhau vào mùa hạ được, ta sẽ lấy nhau vào mùa đông.

Không lấy nhau thời trẻ thì ta sẽ đợi nhau khi góa bụa về già”

→ Lời nói nghe não nùng, ai oán, khi những lời quyết tâm được nói ra là nước mắt cũng chứa chan, ẩn chứa trong đó những quyết tâm sắt đá của 2 người yêu nhau

Câu 2:

Hành động và tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng thể hiện tình yêu của chàng trai đối với cô gái:

- Chàng trai dùng dằng muốn níu giữ thời gian hai người được ở bên nhau.

- Chàng trai cảm nhận được sự lưu luyến của người mình yêu, khi cô chùng chân bước:

+ Vừa bước đi vừa ngoảnh lại, vừa bước vừa ngoái trông

- Cô gái đưa ra các lý do chính đáng để chờ đợi chàng trai:

+ Chân bước xa lòng càng thêm nhớ

+ Em từng ngắt lá ớt ngồi chờ/ Tới rừng lá ngón ngóng trông

- Chàng trai bằng tình yêu đã dõi theo, cảm nhận được mỗi bước chân ngập ngừng của cô gái

→ Cô gái sống trong sự đau khổ, dằn vặt, khi chia xa, bị ngăn cách, tất cả không thốt nên lời mà chỉ thông qua cảm nhận của chàng trai. Giữa 2 người có sợi dây tình cảm bền chặt, tình nghĩa.

Câu 3:

Những hành động bộc lộ thái độ cử chỉ của chàng trai trong những ngày anh còn ở lại nhà chồng của cô gái:

- Nâng chị dậy, phủi áo, chải tóc cho chị khi chị bị chồng đánh ngã lăn miệng cối gạo, bên máng lợn vầy

- Anh đi chặt tre để làm ống thuốc cho chị “khỏi đau”

→ Anh bộc lộ nỗi niềm xót xa, thương cảm đối với nỗi đau của người con gái mình yêu. Từ đó, trỗi dậy ý muốn đưa người yêu về đoàn tụ với mình

Câu 4:

- Sử dụng các câu thơ với những hình ảnh so sánh, ẩn dụ liên tiếp để làm nổi bật tấm lòng son sắc thủy chung của cả chàng trai và cô gái

+ Vừa đi vừa ngoảnh lại

Vừa đi vừa ngoái trông

- Dùng câu thơ có cấu trúc chung, từ ngữ, hình ảnh được sử dụng lặp lại nhiều lần, khẳng định sự gắn bó, tình cảm bền chặt và ý chí quyết tâm đoàn tụ của hai người

+ Em tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi

Tới rừng lá ngón ngóng trông

+ Không lấy được nhau vào mùa hạ, ta sẽ lấy nhau vào mùa đông

Không lấy nhau khi còn trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già

→ Tình cảm của 2 người dâng trào một cách mãnh liệt, đó chính là thứ tình cảm thuần phác, mạnh mẽ, trong lành.