Truyện Kiều - Phần 2 Trao Duyên (trang 106 sgk Ngữ văn 10 tập 2)

Bố cục chia thành 3 phần:

+ Phần 1 - (12 câu đầu): Thúy Kiều thuyết phục và trao duyên cho Thúy Vân

+ Phần 2 - (15 câu tiếp theo): Thúy Kiều trao kỉ vật và căn dặn em gái

+ Phần 3 - (8 câu cuối): Nỗi đau đớn và dằn vặt của Thúy Kiều

Câu 1:

Khi trao duyên, Thúy Kiều hồi tưởng lại những kỉ vật và đêm thề nguyền thiêng liêng

→ Kỉ vật và kỉ niệm nào cũng phong kín và in sâu tình nghĩa sâu nặng của Thúy Kiều

- Kiều sống trong hồi ức đẹp nên lại càng cảm thấy đau đớn, xót xa khi mọi thứ chia lìa

- Những kỉ vật, kỉ niệm in hằn trong tâm trí Thúy Kiều đã cho thấy tình cảm mà Kiều dành cho Kim không bao giờ phai.

Câu 2:

Thúy Kiều luôn nghĩ đến cái chết trong quý trình trao duyên:

- Khi thuyết phục Thúy Vân nhận lười trao duyên, Thúy Kiều đã lấy cái chết để làm lời ủy thác

- Sau khi trao lại kỉ vật cho em gái, Thúy Kiều đã nghĩ tới cái chết

- Kiều liên tưởng số phận mình giống với Đạm Tiên, dự cảm trước cái chết của bản thân

→ Tiếng nói của Thúy Kiều là tiếng nói thương cho thân phận của một người con gái tha thiết với tình yêu nhưng lại bị chia cắt nên đành “đứt gánh tương tư”

- Kiều nghĩ đến cái chết và thấy rằng cuộc đời sao đầy dãy oan nghiệt.

Câu 3:

- Hình thức lời Thúy Kiều nói với Thúy Vân. Nếu tinh ý sẽ có thể cảm thấy như Kiều đang nói với chính bản thân mình, có lúc như nói với Kim Trọng

- Việc chuyển đối tượng bộc lộ khả năng nắm bắt một cách tinh tế quy luật của diễn biến tâm trạng nhân vật

- Đối thoại với Thúy Vân

+ Sử dụng từ “cậy” và “chịu” kết hợp với cử chỉ “lạy” đã chứng tỏ việc Thúy Kiều coi việc em nhận lời như là một sự hi sinh của em, nên Thúy Kiều đã “lạy” để đáp trả sự hi sinh ấy

- Thúy Kiều tâm sự, giãi bày với Thúy Vân để em hiểu hoàn cảnh của mình lúc bấy giờ

- Kiều an ủi, động viên em và nhắc đến tình nghĩa chị em thân thiết để nhờ cậy em

→ Nguyễn Du đã để Thúy Kiều bày tỏ bằng ngôn ngữ lí trí, Kiều đưa ra lập luận vừa có tình, vừa có lý, khẩn thiết khiến em gái không thể từ chối

- Với bản thân

Tâm trạng Kiều đã trải qua những nỗi giằng xé mâu thuẫn, đau đớn khi phải giao lại kỉ vật cho Thúy Vân

+ Từ “của chung” biểu hiện mâu thuẫn, xót xa trong lòng Kiều khi nghĩ đến tình cảm với Kim Trọng

+ Kiều rơi vào đau thương, tuyệt vọng, nàng đã nghĩ đến cái chết vì nỗi đau xa lìa người mình yêu

Đối thoại với Kim Trọng trong tưởng tượng đó chính lời tâm sự chất chứa nhiều mâu thuẫn

+ Khát vọng níu giữ tình yêu mãnh liệt trước hiện thực phũ phàng

2 câu thơ cuối chính là lời gọi Kim Trọng trong nỗi đau khổ tuyệt vọng

Câu 4:

Nguyễn Du đã khắc họa nhân vật Kiều trong hoàn cảnh éo le, việc phải lựa chọn bên “hiếu” với bên “tình”

+ Về mặt lí trí thì Kiều nhận thức được tính tất yếu của việc trao kỉ vật, trao duyên cho Thúy Vân

+ Về mặt tình cảm thì Thúy Kiều có tình yêu sâu sắc, mãnh liệt

Kiều thuyết phục Vân nhận lời nhưng trong lòng Kiều vẫn không thể ngăn được nỗi đau đớn, thổn thức

Mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm chính là mâu thuẫn giữa các phạm trù đạo đức dưới thời phong kiến

- Kiều hành động lựa chọn bổn phận nên khi phải từ bỏ tình yêu, Kiều đã cảm thấy day dứt, đau đớn

- Thúy Kiều cả lí trí và tình cảm đều rất sâu nặng, tạo nên nhân cách đẹp đẽ, trong sáng của nàng.