Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh (trang 63 sgk Ngữ văn 10 tập 2)
I. Đoạn văn thuyết minh
1. a, Đoạn văn là một bộ phận của văn bản, được tính từ chỗ viết hoa lùi vào đầu dòng và kết thúc ở dấu chấm xuống dòng. Đoạn văn có nội dung hoàn chỉnh, hình thức hoàn chỉnh.
b, Đoạn văn cần đảm bảo:
- Tập trung vào làm sáng tỏ ý chung, duy nhất và thống nhất
- Liên kết chặt chẽ các đoạn văn trong một bài văn.
- Diễn đạt trong sáng, chính xác
- Gợi cảm, hấp dẫn
2. Sự giống và khác nhau giữa đoạn văn thuyết minh, tự sự
- Giống: cùng trình bày về một sự kiện, miêu tả về một sự vật hoặc hiện tượng và người viết cần phải quan sát cẩn thận
- Khác nhau:
+ Đoạn văn tự sự thường tập trung vào kể, cảm
+ Đoạn văn thuyết minh thường giới thiệu về các sự vật, hiện tượng... để người ta hiểu là chủ yếu
3. Kết cấu của đoạn văn thuyết minh
- Mở đoạn
+ Phát triển đoạn
+ Kết đoạn
- Cách sắp xếp theo trật tự không gian, thời gian, nhận thức, phản bác- chứng minh làm tăng thêm sự hấp dẫn, lôi cuốn cho đoạn văn
II. Viết đoạn văn thuyết minh
1. Phác thảo dàn ý đại cương cho một bài văn thuyết minh về một nhà khoa học, một tác phẩm văn học
a, Nhà khoa học:
- Giới thiệu chung về tên tuổi, quê quán, lĩnh vực chuyên ngành làm nghiên cứu
- Giới thiệu các công trình, những đóng góp của nhà khoa học đó
- Giới thiệu vài nét về đời tư
b,
Giới thiệu tác giả và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm
- Thể loại
- Thuyết minh về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
- Đánh giá về tác phẩm
2.
Mở bài
Giới thiệu chung về tác giả đã được lựa chọn để thuyết minh
Thân bài
Sự nghiệp sáng tác
- Hoàn cảnh xuất thân, học vấn, đường đời, truyền thống gia đình,…
- Các giai đoạn sáng tác, một số tác phẩm chính
Phong cách nghệ thuật
- Các đặc điểm nổi bật về nội dung trong các sáng tác của tác giả đó
- Các đặc sắc nghệ thuật, tác giả được thể hiện trong tác phẩm của mình
Kết bài
- Khẳng định vị trí của tác giả vừa thuyết minh trong nền văn chương
- Nêu suy nghĩ và cảm nhận về cuộc đời và sự nghiệp văn chương
LUYỆN TẬP
Bài 1:
Viết đoạn nối tiếp
Bài 2:
Thuyết minh về một địa danh thắng cảnh
Mở bài:
Lựa chọn giới thiệu về danh lam thắng cảnh nào đó (Thành nhà Hồ, Tràng An, Hạ Long, Dinh Bảo Đại…)
Cảm nhận chung về danh lam và thắng cảnh đó
Thân bài:
* Vị trí địa lý
Nơi tọa lạc, địa chỉ
Diện tích của địa danh thắng cảnh
- Cảnh vật thiên nhiên xung quanh
- Phương tiện phù hợp nhất để di chuyển
* Lịch sử hình thành
Thời gian xuất hiện
- Do ai xây dựng và xây dựng trong thời gian bao lâu?
* Cảnh bao quát đến chi tiết:
- Từ bao quát: nổi bật nhất là cảnh gì, cảnh xung quanh
Cảnh chi tiết: Cấu tạo, bao gồm những phần nào, cách trang trí ra sao
* Giá trị lịch sử, văn hóa
- Lưu giữ: nhiều hơn về giá trị lịch sử, quá khứ của cha ông ta
+ Tô điểm cho mảnh đất nào?
+ Điểm du lịch nổi tiếng thu hút nhiều du khách
Kết bài:
Nêu cảm nghĩ của bản thân về danh làm thắng cảnh đó