Lầu Hoàng Hạc (Thôi Hiệu) (trang 160 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Bố cục

- 6 câu thơ đầu: khung cảnh khi ở lầu Hoàng Hạc.

- 2 câu thơ cuối: tâm trạng của nhà thơ trước cảnh vật xung quanh.

Câu 1:

Nhan đề của bài thơ Lầu Hoàng Hạc là ngoài sự xác định vị trí của lầu Hoàng Hạc ở “nơi đây”, bài không hề nói gì về “lầu”.

- Dụng ý của nhà thơ ở đây là muốn nói đến chuyện quan hệ giữa người xưa và người nay, giữa không gian mở rộng và thời gian quá vãng, giữa cảnh với tình, giữa thực với hư.

Câu 2:

Cảnh- cảnh xa và gần, xưa và nay, hư và thực cảnh nào cũng đẹp.

Thế nhưng tất cả cảnh lại đều khiến người thấy buồn:

+ Đối diện với cái đẹp hoàn mỹ của nghệ thuật, của thiên nhiên, của cuộc đời, tình người…

+ Tác giả đã bâng khuâng nhận ra hình như mình đang khuyết thiếu một điều gì, chưa vẹn toàn.

+ Nỗi buồn này còn xuất phát từ việc “hạc vàng đã đi, đi biệt”, nỗi tiếc nuối những vàng son đã qua

Câu 3:

Bài thơ có 56 chữ thì có đến 55 chữ đều chuẩn bị cho chữ “sầu” sâu đậm trong tâm:

+ Chữ “sầu” là tất yếu nhưng không hề xuất hiện một cách ngẫu nhiên

+ Nó là kết quả diễn của quá trình liên tưởng, quan sát, tái tê trong lòng của con người

+ Lầu Hoàng Hạc là nơi gắn liền với những cảnh li biệt nổi tiếng, nên tâm trạng của tác giả cũng đượm buồn

+ Không những thế, không gian, thời gian, cảnh vật… cả cái tình cảnh đặc biệt của nhà thơ cũng xuất hiện chữ sầu

+ Chữ sầu trong câu thơ cuối không tạo nên sự bất ngờ, điều đó là sự lắng đọng lại cảm xúc

Câu 4

Học thuộc bài thơ.