Soạn bài: Thuật ngữ (trang 87 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Hướng dẫn soạn bài:
I. Thuật ngữ là gì
Câu 1 (trang 87 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): So sánh hai cách giải thích về nghĩa của từ: Nước và từ: Muối.
- Cách giải thích thứ nhất là cách giải thích nghĩa của từ ngữ thông thường nên ai cũng dễ dàng hiểu được.
- Cách giải thích thứ hai là cách giải thích của thuật ngữ có dùng những từ chuyên môn nên nếu ai không có kiến thức về hóa học thì sẽ rất khó hiểu.
Câu 2 (trang 88):
a, Các định nghĩa trên thuộc những bộ môn cụ thể như sau:
- Thạch nhũ trong Địa lý;
- Ba-dơ trong Hóa học;
- Ẩn dụ trong Văn học;
- Phân số thập phân trong Toán học.
b, Những từ được định nghĩa (in đậm) chủ yếu được dùng cho văn bản khoa học kỹ thuật và công nghệ.
II, Đặc điểm của thuật ngữ
Câu 1 (trang 88):
Các thuật ngữ ở mục 2 trên chỉ có một nghĩa, không có nghĩa nào khác nữa.
Câu 2 (trang 88):
Trong 2 ví dụ trên thì ở ví dụ b) từ "muối" mang sắc thái biểu cảm. Nó ẩn dụ cho sự vất vả, gian truân mà con người ta đã từng nếm trải qua đó hướng đến sự yêu thương, đùm bọc nhau...
Luyện tập
Câu 1 (trang 89):
Những từ cần điền trong bài theo thứ tự như sau: Lực, Xâm thực, Hiện tượng hóa học, Trường từ vựng, Di chỉ, Thụ phấn, Lưu lượng, Trọng lực, Khí áp, Đơn chất, Thị tộc phụ hệ, Đường trung trực.
Câu 2 (trang 90):
- Trong đoạn trích trên, "Điểm tựa" không được dùng như một thuật ngữ của Vật lí mà nó có ý nghĩa là nơi gửi gắm niềm tin, hi vọng và là chỗ dựa của tác giả, của nhân dân trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc.
Câu 3 (trang 90):
* Dựa vào nghĩa thuật ngữ của từ hỗn hợp và nghĩa của từ hỗn hợp được hiểu một cách thông thường, ta có thể xác định:
- Trong trường hợp a) "hỗn hợp" được dùng như một thuật ngữ. Còn trường hợp b) “hỗn hợp” được dùng theo nghĩa thông thường.
* Đặt câu với từ hỗn hợp dùng theo nghĩa thông thường như sau
- Ngày nay các hộ chăn nuôi thường sử dụng thức ăn gia súc hỗn hợp.
Câu 4 (trang 90):
- Căn cứ vào cách xác định của sinh học, thuật ngữ "cá" được định nghĩa như sau: Cá là động vật có xương sống, ở dưới nước, bơi bằng vây, thở bằng mang.
- Sự khác nhau giữa nhau giữa nghĩa của thuật ngữ này với nghĩa của từ cá theo cách hiểu thông thường của người Việtt đó là:
+ Khi chúng ta gọi “cá voi, cá heo” - là dựa trên đặc điểm sống dưới nước của chúng mà gọi.
Câu 5 (trang 90):
- Hai thuật ngữ “thị trường” không vi phạm nguyên tắc “một thuật ngữ - một khái niệm” bởi đây là hai từ dùng trong hai lĩnh vực khoa học khác nhau. Đây đơn giản chỉ là hiện tượng đồng âm khác nghĩa.
Bài trước: Soạn bài: Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều) (trang 86 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Miêu tả trong văn bản tự sự (trang 91 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)